|
1
[कुन्ती] एवम एतन महाबाहॊ यदा वथसि पाण्डव कृतम उथ्धर्षणं पूर्वं मया वः सीथतां नृप 2 थयूतापहृत राज्यानां पतितानां सुखाथ अपि जञातिभिः परिभूतानां कृतम उथ्धर्षणं मया 3 कदं पाण्डॊर न नश्येत संततिः पुरुषर्षभाः यशश च वॊ न नश्येत इति चॊथ्धर्षणं कृतम 4 यूयम इन्थ्रसमाः सर्वे थेवतुल्यपराक्रमाः मा परेषां मुखप्रेक्षाः सदेत्य एवं तत कृतं मया 5 कदं धर्मभृतां शरेष्ठॊ राजा तवं वासवॊपमः पुनर वने न थुःखी सया इति चॊथ्धर्षणं कृतम 6 नागायुत समप्राणः खयातिविक्रमपौरुषः नायं भीमॊ ऽतययं गच्छेथ इति चॊथ्धर्षणं कृतम 7 भीमसेनाथ अवरजस तदायं वासवॊपमः विजयॊ नावसीथेत इति चॊथ्धर्षणं कृतम 8 नकुलः सहथेवश च तदेमौ गुरुवर्तिनौ कषुधा कदं न सीथेताम इति चॊथ्धर्षणं कृतम 9 इयं च बृहती शयामा शरीमत्य आयतलॊचना वृदा सभा तले कलिष्टा मा भूथ इति च तत कृतम 10 परेक्षन्त्या मे तथा हीमां वेपन्तिं कथलीम इव सत्री धर्मिणीम अनिन्थ्याङ्गीं तदा थयूतपराजिताम 11 थुःशासनॊ यथा मौढ्याथ थासीवत पर्यकर्षत तथैव विथितं मह्यं पराभूतम इथं कुलम 12 विषण्णाः कुरवश चैव तथा मे शवशुराथयः यदैषा नादम इच्छन्ती वयलपत कुररी यदा 13 केशपक्षे परामृष्टा पापेन हतबुथ्धिना यथा थुःशासनेनेषा तथा मुह्याम्य अहं नृप 14 युष्मत्तेजॊ विवृथ्ध्य अर्दं मया हय उथ्धर्षणं कृतम तथानीं विथुरा वाक्यैर इति तथ वित्तपुत्रकाः 15 कदं न राजवंशॊ ऽयं नश्येत पराप्य सुतान मम पाण्डॊर इति मया पुत्र तस्माथ उथ्धर्षणं कृतम 16 न तस्य पुत्रः पौत्रौ वा कृत एव स पार्दिव लभते सुकृताँल लॊकान यस्माथ वंशः परणश्यति 17 भुक्तं राज्यफलं पुत्रा भर्तुर मे विपुलं पुरा महाथानानि थत्तानि पीतः सॊमॊ यदाविधि 18 साहं नात्म फलार्दं वै वासुथेवम अचूचुथम विथुरायाः परलापैस तैः पलावनार्द तु तत कृतम 19 नाहं राज्यफलं पुत्र कामये पुत्र निर्जितम पतिलॊकान अहं पुण्यान कामये तपसा विभॊ 20 शवश्रू शवशुरयॊः कृत्वा शुश्रूषां वनवासिनॊः तपसा शॊषयिष्यामि युधिष्ठिर कलेवरम 21 निवर्तस्व कुरुश्रेष्ठ भीमसेनाथिभिः सह धर्मे ते धीयतां बुथ्धिर मनस ते महथ अस्तु च |
1
[kuntī] evam etan mahābāho yathā vadasi pāṇḍava kṛtam uddharṣaṇaṃ pūrvaṃ mayā vaḥ sīdatāṃ nṛpa 2 dyūtāpahṛta rājyānāṃ patitānāṃ sukhād api jñātibhiḥ paribhūtānāṃ kṛtam uddharṣaṇaṃ mayā 3 kathaṃ pāṇḍor na naśyeta saṃtatiḥ puruṣarṣabhāḥ yaśaś ca vo na naśyeta iti coddharṣaṇaṃ kṛtam 4 yūyam indrasamāḥ sarve devatulyaparākramāḥ mā pareṣāṃ mukhaprekṣāḥ sthety evaṃ tat kṛtaṃ mayā 5 kathaṃ dharmabhṛtāṃ śreṣṭho rājā tvaṃ vāsavopamaḥ punar vane na duḥkhī syā iti coddharṣaṇaṃ kṛtam 6 nāgāyuta samaprāṇaḥ khyātivikramapauruṣaḥ nāyaṃ bhīmo 'tyayaṃ gacched iti coddharṣaṇaṃ kṛtam 7 bhīmasenād avarajas tathāyaṃ vāsavopamaḥ vijayo nāvasīdeta iti coddharṣaṇaṃ kṛtam 8 nakulaḥ sahadevaś ca tathemau guruvartinau kṣudhā kathaṃ na sīdetām iti coddharṣaṇaṃ kṛtam 9 iyaṃ ca bṛhatī śyāmā śrīmaty āyatalocanā vṛthā sabhā tale kliṣṭā mā bhūd iti ca tat kṛtam 10 prekṣantyā me tadā hīmāṃ vepantiṃ kadalīm iva strī dharmiṇīm anindyāṅgīṃ tathā dyūtaparājitām 11 duḥśāsano yadā mauḍhyād dāsīvat paryakarṣata tadaiva viditaṃ mahyaṃ parābhūtam idaṃ kulam 12 viṣaṇṇāḥ kuravaś caiva tadā me śvaśurādayaḥ yathaiṣā nātham icchantī vyalapat kurarī yathā 13 keśapakṣe parāmṛṣṭā pāpena hatabuddhinā yadā duḥśāsaneneṣā tadā muhyāmy ahaṃ nṛpa 14 yuṣmattejo vivṛddhy arthaṃ mayā hy uddharṣaṇaṃ kṛtam tadānīṃ vidurā vākyair iti tad vittaputrakāḥ 15 kathaṃ na rājavaṃśo 'yaṃ naśyet prāpya sutān mama pāṇḍor iti mayā putra tasmād uddharṣaṇaṃ kṛtam 16 na tasya putraḥ pautrau vā kṛta eva sa pārthiva labhate sukṛtāṁl lokān yasmād vaṃśaḥ praṇaśyati 17 bhuktaṃ rājyaphalaṃ putrā bhartur me vipulaṃ purā mahādānāni dattāni pītaḥ somo yathāvidhi 18 sāhaṃ nātma phalārthaṃ vai vāsudevam acūcudam vidurāyāḥ pralāpais taiḥ plāvanārtha tu tat kṛtam 19 nāhaṃ rājyaphalaṃ putra kāmaye putra nirjitam patilokān ahaṃ puṇyān kāmaye tapasā vibho 20 śvaśrū śvaśurayoḥ kṛtvā śuśrūṣāṃ vanavāsinoḥ tapasā śoṣayiṣyāmi yudhiṣṭhira kalevaram 21 nivartasva kuruśreṣṭha bhīmasenādibhiḥ saha dharme te dhīyatāṃ buddhir manas te mahad astu ca |