Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 15 Index  Previous  Next 

Book 15 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 15
Chapter 14

  1 [धृ]
      शंतनुः पालयाम आस यदावत पृदिवीम इमाम
      तदा विचित्रवीर्यश च भीष्मेण परिपालितः
      पालयाम आस वस तातॊ विथितं वॊ नसंशयः
  2 यदा च पाण्डुर भराता मे थयितॊ भवताम अभूत
      स चापि पालयाम आस यदावत तच च वेत्द ह
  3 मया च भवतां सम्यक शुश्रूषा या कृतानघाः
      असम्यग वा महाभागास तत कषन्तव्यम अतन्थ्रितैः
  4 यच च थुर्यॊधनेनेथं राज्यं भुक्तम अकण्टलम
      अपि तत्र न वॊ मन्थॊ थुर्बुथ्धिर अपराथ्धवान
  5 तस्यापराधाथ थुर्बुथ्धेर अभिमानान महीक्षिताम
      विमर्थः सुमहान आसीथ अनयान मत्कृताथ अद
  6 तन मया साधु वापीथं यथि वासाधु वै कृतम
      तथ वॊ हृथि न कर्तव्यं माम अनुज्ञातुम अर्हद
  7 वृथ्धॊ ऽयं हतपुत्रॊ ऽयं थुःखितॊ ऽयं जनाधिपः
      पूर्वराज्ञां च पुत्रॊ ऽयम इति कृत्वानुजानत
  8 इयं च कृपणा वृथ्धा हतपुत्रा तपस्विनी
      गान्धारी पुत्रशॊकार्ता तुल्यं याचति वॊ मया
  9 हतपुत्राव इमौ वृथ्धौ विथित्वा थुःखितौ तदा
      अनुजानीत भथ्रं वॊ वरजावः शरणं च वः
  10 अयं च कौरवॊ राजा कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
     सर्वैर भवथ्भिर थरष्टव्यः समेषु विषमेषु च
     न जातु विषमं चैव गमिष्यति कथा चन
 11 चत्वारः सचिवा यस्य भरातरॊ विपुलौजसः
     लॊकपालॊपमा हय एते सर्वे धर्मार्दथर्शिनः
 12 बरह्मेव भगवान एष सर्वभूतजगत्पतिः
     युधिष्ठिरॊ महातेजा भवतः पालयिष्यति
 13 अवश्यम एव वक्तव्यम इति कृत्वा बरवीमि वः
     एष नयासॊ मया थत्तः सर्वेषां वॊ युधिष्ठिरः
     भवन्तॊ ऽसय च वीरस्य नयासभूता मया कृताः
 14 यथ्य एव तैः कृतं किं चिथ वयलीकं वा सुतैर मम
     यथ्य अन्येन मथीयेन तथनुज्ञातुम अर्हद
 15 भवथ्भिर हि न मे मन्युः कृतपूर्वः कदं चन
     अत्यन्तगुरु भक्तानाम एषॊ ऽञजलिर इथं नमः
 16 तेषाम अस्दिरबुथ्धीनां लुब्धानां कामचारिणाम
     कृते याचामि वः सर्वान गान्धारी सहितॊ ऽनघाः
 17 इत्य उक्तास तेन ते राज्ञा पौरजानपथा जनाः
     नॊचुर बाष्पकलाः किं चिथ वीक्षां चक्रुः परस्परम
  1 [dhṛ]
      śaṃtanuḥ pālayām āsa yathāvat pṛthivīm imām
      tathā vicitravīryaś ca bhīṣmeṇa paripālitaḥ
      pālayām āsa vas tāto viditaṃ vo nasaṃśayaḥ
  2 yathā ca pāṇḍur bhrātā me dayito bhavatām abhūt
      sa cāpi pālayām āsa yathāvat tac ca vettha ha
  3 mayā ca bhavatāṃ samyak śuśrūṣā yā kṛtānaghāḥ
      asamyag vā mahābhāgās tat kṣantavyam atandritaiḥ
  4 yac ca duryodhanenedaṃ rājyaṃ bhuktam akaṇṭalam
      api tatra na vo mando durbuddhir aparāddhavān
  5 tasyāparādhād durbuddher abhimānān mahīkṣitām
      vimardaḥ sumahān āsīd anayān matkṛtād atha
  6 tan mayā sādhu vāpīdaṃ yadi vāsādhu vai kṛtam
      tad vo hṛdi na kartavyaṃ mām anujñātum arhatha
  7 vṛddho 'yaṃ hataputro 'yaṃ duḥkhito 'yaṃ janādhipaḥ
      pūrvarājñāṃ ca putro 'yam iti kṛtvānujānata
  8 iyaṃ ca kṛpaṇā vṛddhā hataputrā tapasvinī
      gāndhārī putraśokārtā tulyaṃ yācati vo mayā
  9 hataputrāv imau vṛddhau viditvā duḥkhitau tathā
      anujānīta bhadraṃ vo vrajāvaḥ śaraṇaṃ ca vaḥ
  10 ayaṃ ca kauravo rājā kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
     sarvair bhavadbhir draṣṭavyaḥ sameṣu viṣameṣu ca
     na jātu viṣamaṃ caiva gamiṣyati kadā cana
 11 catvāraḥ sacivā yasya bhrātaro vipulaujasaḥ
     lokapālopamā hy ete sarve dharmārthadarśinaḥ
 12 brahmeva bhagavān eṣa sarvabhūtajagatpatiḥ
     yudhiṣṭhiro mahātejā bhavataḥ pālayiṣyati
 13 avaśyam eva vaktavyam iti kṛtvā bravīmi vaḥ
     eṣa nyāso mayā dattaḥ sarveṣāṃ vo yudhiṣṭhiraḥ
     bhavanto 'sya ca vīrasya nyāsabhūtā mayā kṛtāḥ
 14 yady eva taiḥ kṛtaṃ kiṃ cid vyalīkaṃ vā sutair mama
     yady anyena madīyena tadanujñātum arhatha
 15 bhavadbhir hi na me manyuḥ kṛtapūrvaḥ kathaṃ cana
     atyantaguru bhaktānām eṣo 'ñjalir idaṃ namaḥ
 16 teṣām asthirabuddhīnāṃ lubdhānāṃ kāmacāriṇām
     kṛte yācāmi vaḥ sarvān gāndhārī sahito 'naghāḥ
 17 ity uktās tena te rājñā paurajānapadā janāḥ
     nocur bāṣpakalāḥ kiṃ cid vīkṣāṃ cakruḥ parasparam


Next: Chapter 15