|
1
बृहथश्व उवाच तेभ्यः परतिज्ञाय नलः करिष्य इति भारत अदैनान परिपप्रच्छ कृताञ्जलिर अवस्दितः 2 के वै भवन्तः कश चासौ यस्याहं थूत ईप्सितः किं च तत्र मया कार्यं कदयध्वं यदातदम 3 एवम उक्ते नैषधेन मघवान परत्यभाषत अमरान वै निबॊधास्मान थमयन्त्यर्दम आगतान 4 अहम इन्थ्रॊ ऽयम अग्निश च तदैवायम अपां पतिः शरीरान्तकरॊ नॄणां यमॊ ऽयम अपि पार्दिव 5 स वै तवम आगतान अस्मान थमयन्त्यै निवेथय लॊकपालाः सहेन्थ्रास तवां समायान्ति थिथृक्षवः 6 पराप्तुम इच्छन्ति थेवास तवां शक्रॊ ऽगनिर वरुणॊ यमः तेषाम अन्यतमं थेवं पतित्वे वरयस्व ह 7 एवम उक्तः स शक्रेण नलः पराञ्जलिर अब्रवीत एकार्दसमवेतं मां न परेषयितुम अर्हद 8 थेवा ऊचुः करिष्य इति संश्रुत्य पूर्वम अस्मासु नैषध न करिष्यसि कस्मात तवं वरज नैषध माचिरम 9 बृहथश्व उवाच एवम उक्तः स थेवैस तैर नैषधः पुनर अब्रवीत सुरक्षितानि वेश्मानि परवेष्टुं कदम उत्सहे 10 परवेक्ष्यसीति तं शक्रः पुनर एवाभ्यभाषत जगाम स तदेत्य उक्त्वा थमयन्त्या निवेशनम 11 थथर्श तत्र वैथर्भीं सखीगणसमावृताम थेथीप्यमानां वपुषा शरिया च वरवर्णिनीम 12 अतीव सुकुमाराङ्गीं तनुमध्यां सुलॊचनाम आक्षिपन्तीम इव च भाः शशिनः सवेन तेजसा 13 तस्य थृष्ट्वैव ववृधे कामस तां चारुहासिनीम सत्यं चिकीर्षमाणस तु धारयाम आस हृच्छयम 14 ततस ता नैषधं थृष्ट्वा संभ्रान्ताः परमाङ्गनाः आसनेभ्यः समुत्पेतुस तेजसा तस्य धर्षिताः 15 परशशंसुश च सुप्रीता नलं ता विस्मयान्विताः न चैनम अभ्यभाषन्त मनॊभिस तव अभ्यचिन्तयन 16 अहॊ रूपम अहॊ कान्तिर अहॊ धैर्यं महात्मनः कॊ ऽयं थेवॊ नु यक्षॊ नु गन्धर्वॊ नु भविष्यति 17 न तव एनं शक्नुवन्ति सम वयाहर्तुम अपि किं चन तेजसा धर्षिताः सर्वा लज्जावत्यॊ वराङ्गनाः 18 अदैनं समयमानेव समितपूर्वाभिभाषिणी थमयन्ती नलं वीरम अभ्यभाषत विस्मिता 19 कस तवं सर्वानवथ्याङ्ग मम हृच्छयवर्धन पराप्तॊ ऽसय अमरवथ वीर जञातुम इच्छामि ते ऽनघ 20 कदम आगमनं चेह कदं चासि न लक्षितः सुरक्षितं हि मे वेश्म राजा चैवॊग्रशासनः 21 एवम उक्तस तु वैथर्भ्या नलस तां परत्युवाच ह नलं मां विथ्धि कल्याणि थेवथूतम इहागतम 22 थेवास तवां पराप्तुम इच्छन्ति शक्रॊ ऽगनिर वरुणॊ यमः तेषाम अन्यतमं थेवं पतिं वरय शॊभने 23 तेषाम एव परभावेन परविष्टॊ ऽहम अलक्षितः परविशन्तं हि मां कश चिन नापश्यन नाप्य अवारयत 24 एतथर्दम अहं भथ्रे परेषितः सुरसत्तमैः एतच छरुत्वा शुभे बुथ्धिं परकुरुष्व यदेच्छसि |
1
bṛhadaśva uvāca tebhyaḥ pratijñāya nalaḥ kariṣya iti bhārata athainān paripapraccha kṛtāñjalir avasthitaḥ 2 ke vai bhavantaḥ kaś cāsau yasyāhaṃ dūta īpsitaḥ kiṃ ca tatra mayā kāryaṃ kathayadhvaṃ yathātatham 3 evam ukte naiṣadhena maghavān pratyabhāṣata amarān vai nibodhāsmān damayantyartham āgatān 4 aham indro 'yam agniś ca tathaivāyam apāṃ patiḥ śarīrāntakaro nṝṇāṃ yamo 'yam api pārthiva 5 sa vai tvam āgatān asmān damayantyai nivedaya lokapālāḥ sahendrās tvāṃ samāyānti didṛkṣavaḥ 6 prāptum icchanti devās tvāṃ śakro 'gnir varuṇo yamaḥ teṣām anyatamaṃ devaṃ patitve varayasva ha 7 evam uktaḥ sa śakreṇa nalaḥ prāñjalir abravīt ekārthasamavetaṃ māṃ na preṣayitum arhatha 8 devā ūcuḥ kariṣya iti saṃśrutya pūrvam asmāsu naiṣadha na kariṣyasi kasmāt tvaṃ vraja naiṣadha māciram 9 bṛhadaśva uvāca evam uktaḥ sa devais tair naiṣadhaḥ punar abravīt surakṣitāni veśmāni praveṣṭuṃ katham utsahe 10 pravekṣyasīti taṃ śakraḥ punar evābhyabhāṣata jagāma sa tathety uktvā damayantyā niveśanam 11 dadarśa tatra vaidarbhīṃ sakhīgaṇasamāvṛtām dedīpyamānāṃ vapuṣā śriyā ca varavarṇinīm 12 atīva sukumārāṅgīṃ tanumadhyāṃ sulocanām ākṣipantīm iva ca bhāḥ śaśinaḥ svena tejasā 13 tasya dṛṣṭvaiva vavṛdhe kāmas tāṃ cāruhāsinīm satyaṃ cikīrṣamāṇas tu dhārayām āsa hṛcchayam 14 tatas tā naiṣadhaṃ dṛṣṭvā saṃbhrāntāḥ paramāṅganāḥ āsanebhyaḥ samutpetus tejasā tasya dharṣitāḥ 15 praśaśaṃsuś ca suprītā nalaṃ tā vismayānvitāḥ na cainam abhyabhāṣanta manobhis tv abhyacintayan 16 aho rūpam aho kāntir aho dhairyaṃ mahātmanaḥ ko 'yaṃ devo nu yakṣo nu gandharvo nu bhaviṣyati 17 na tv enaṃ śaknuvanti sma vyāhartum api kiṃ cana tejasā dharṣitāḥ sarvā lajjāvatyo varāṅganāḥ 18 athainaṃ smayamāneva smitapūrvābhibhāṣiṇī damayantī nalaṃ vīram abhyabhāṣata vismitā 19 kas tvaṃ sarvānavadyāṅga mama hṛcchayavardhana prāpto 'sy amaravad vīra jñātum icchāmi te 'nagha 20 katham āgamanaṃ ceha kathaṃ cāsi na lakṣitaḥ surakṣitaṃ hi me veśma rājā caivograśāsanaḥ 21 evam uktas tu vaidarbhyā nalas tāṃ pratyuvāca ha nalaṃ māṃ viddhi kalyāṇi devadūtam ihāgatam 22 devās tvāṃ prāptum icchanti śakro 'gnir varuṇo yamaḥ teṣām anyatamaṃ devaṃ patiṃ varaya śobhane 23 teṣām eva prabhāvena praviṣṭo 'ham alakṣitaḥ praviśantaṃ hi māṃ kaś cin nāpaśyan nāpy avārayat 24 etadartham ahaṃ bhadre preṣitaḥ surasattamaiḥ etac chrutvā śubhe buddhiṃ prakuruṣva yathecchasi |