|
1
[वैषम्पायन] शरुत्वा तु वचनं भीष्मॊ वासुथेवस्य धीमतः किं चिथ उन्नाम्य वथनं पराञ्जलिर वाक्यम अब्रवीत 2 नमस ते भगवन विष्णॊ लॊकानां निधनॊथ्भव तवं हि कर्ता हृषीकेश संहर्ता चापराजितः 3 विश्वकर्मन नमस ते ऽसतु विश्वात्मन विश्वसंभव अपवर्गॊ ऽसि भूतानां पञ्चानां परतः सदितः 4 नमस ते तरिषु लॊकेषु नमस ते परतन्त्रिषु यॊगेश्वर नमस ते ऽसतु तवं हि सर्वपरायणम 5 मत संश्रितं यथ आत्द तवं वचः पुरुषसत्तम तेन पश्यामि ते थिव्यान भावान हि तरिषु वर्त्मसु 6 तच च पश्यामि तत्त्वेन यत ते रूपं सनातनम सप्त मार्गा निरुथ्धास ते वायॊर अमिततेजसः 7 थिवं ते शिरसा वयाप्तं पथ्भ्यां थेवी वसुंधरा थिशॊ भुजौ रविश चक्षुर वीर्ये शक्रः परतिष्ठितः 8 अतसी पुष्पसंकाशं पीतवाससम अच्युतम वपुर हय अनुमिमीमस ते मेघस्येव स विथ्युतः 9 तवत परपन्नाय भक्ताय गतिम इष्टां जिगीषवे यच छरेयः पुण्डरीकाक्ष तथ धयायस्व सुरॊत्तम 10 [वासुथेव] यतः खलु परा भक्तिर मयि ते पुरुषर्षभ ततॊ वपुर मया थिव्यं तव राजन परथर्शितम 11 न हय अभक्ताय राजेन्थ्र भक्तायानृजवे न च थर्शयाम्य अहम आत्मानं न चाथान्ताय भारत 12 भवांस तु मम भक्तश च नित्यं चार्जवम आस्दितः थमे तपसि सत्ये च थाने च निरतः शुचिः 13 अर्हस तवं भीष्म मां थरष्टुं तपसा सवेन पार्दिव तव हय उपस्दिता लॊका येभ्यॊ नावर्तते पुनः 14 पञ्चा शतं षट च कुरुप्रवीर; शेषं थिनानां तव जीवितस्य ततः शुभैः कर्मफलॊथयैस तवं; समेष्यसे भीष्म विमुच्य थेहम 15 एते हि थेवा वसवॊ विमानान्य; आस्दाय सर्वे जवलिताग्निकल्पाः अन्तर्हितास तवां परतिपालयन्ति; काष्ठां परपथ्यन्तम उथक पतंगम 16 वयावृत्तमात्रे भगवत्य उथीचीं; सूर्ये थिशं कालवशात परपन्ने गन्तासि लॊकान पुरुषप्रवीर; नावर्तते यान उपलभ्य विथ्वान 17 अमुं च लॊकं तवयि भीष्म याते; जञानानि नङ्क्ष्यन्त्य अखिलेन वीर अतः सम सर्वे तवयि संनिकर्षं; समागता धर्मविवेचनाय 18 तज जञातिशॊकॊपहतश्रुताय; सत्याभिसंधाय युधिष्ठिराय परब्रूहि धर्मार्दसमाधि युक्तम; अर्द्यं वचॊ ऽसयापनुथास्य शॊकम |
1
[vaiṣampāyana] śrutvā tu vacanaṃ bhīṣmo vāsudevasya dhīmataḥ kiṃ cid unnāmya vadanaṃ prāñjalir vākyam abravīt 2 namas te bhagavan viṣṇo lokānāṃ nidhanodbhava tvaṃ hi kartā hṛṣīkeśa saṃhartā cāparājitaḥ 3 viśvakarman namas te 'stu viśvātman viśvasaṃbhava apavargo 'si bhūtānāṃ pañcānāṃ parataḥ sthitaḥ 4 namas te triṣu lokeṣu namas te paratantriṣu yogeśvara namas te 'stu tvaṃ hi sarvaparāyaṇam 5 mat saṃśritaṃ yad āttha tvaṃ vacaḥ puruṣasattama tena paśyāmi te divyān bhāvān hi triṣu vartmasu 6 tac ca paśyāmi tattvena yat te rūpaṃ sanātanam sapta mārgā niruddhās te vāyor amitatejasaḥ 7 divaṃ te śirasā vyāptaṃ padbhyāṃ devī vasuṃdharā diśo bhujau raviś cakṣur vīrye śakraḥ pratiṣṭhitaḥ 8 atasī puṣpasaṃkāśaṃ pītavāsasam acyutam vapur hy anumimīmas te meghasyeva sa vidyutaḥ 9 tvat prapannāya bhaktāya gatim iṣṭāṃ jigīṣave yac chreyaḥ puṇḍarīkākṣa tad dhyāyasva surottama 10 [vāsudeva] yataḥ khalu parā bhaktir mayi te puruṣarṣabha tato vapur mayā divyaṃ tava rājan pradarśitam 11 na hy abhaktāya rājendra bhaktāyānṛjave na ca darśayāmy aham ātmānaṃ na cādāntāya bhārata 12 bhavāṃs tu mama bhaktaś ca nityaṃ cārjavam āsthitaḥ dame tapasi satye ca dāne ca nirataḥ śuciḥ 13 arhas tvaṃ bhīṣma māṃ draṣṭuṃ tapasā svena pārthiva tava hy upasthitā lokā yebhyo nāvartate punaḥ 14 pañcā śataṃ ṣaṭ ca kurupravīra; śeṣaṃ dinānāṃ tava jīvitasya tataḥ śubhaiḥ karmaphalodayais tvaṃ; sameṣyase bhīṣma vimucya deham 15 ete hi devā vasavo vimānāny; āsthāya sarve jvalitāgnikalpāḥ antarhitās tvāṃ pratipālayanti; kāṣṭhāṃ prapadyantam udak pataṃgam 16 vyāvṛttamātre bhagavaty udīcīṃ; sūrye diśaṃ kālavaśāt prapanne gantāsi lokān puruṣapravīra; nāvartate yān upalabhya vidvān 17 amuṃ ca lokaṃ tvayi bhīṣma yāte; jñānāni naṅkṣyanty akhilena vīra ataḥ sma sarve tvayi saṃnikarṣaṃ; samāgatā dharmavivecanāya 18 taj jñātiśokopahataśrutāya; satyābhisaṃdhāya yudhiṣṭhirāya prabrūhi dharmārthasamādhi yuktam; arthyaṃ vaco 'syāpanudāsya śokam |