Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 12 Index  Previous  Next 

Book 12 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 12
Chapter 48

  1 [वैषम्पायन]
      ततः स च हृषीकेशः स च राजा युधिष्ठिरः
      कृपाथयश च ते सर्वे चत्वारः पाण्डवाश च ह
  2 रदैस ते नगराकारैः पताकाध्वजशॊभितैः
      ययुर आशु कुरुक्षेत्रं वाजिभिः शीघ्रगामिभिः
  3 ते ऽवतीर्य कुरुक्षेत्रं केशमज्जास्दि संकुलम
      थेहन्यासः कृतॊ यत्र कषत्रियैस तैर महात्मभिः
  4 गजाश्वथेहास्दि चयैः पर्वतैर इव संचितम
      नरशीर्ष कपालैश च शङ्खैर इव समाचितम
  5 चिता सहस्रैर निचितं वर्म शस्त्रसमाकुलम
      आपानभूमिं कालस्य तथा भुक्तॊज्झिताम इव
  6 भूतसंघानुचरितं रक्षॊगणनिषेवितम
      पश्यन्तस ते कुरुक्षेत्रं ययुर आशु महारदाः
  7 गच्छन्न एव महाबाहुः सर्वयाथवनन्थनः
      युधिष्ठिराय परॊवाच जामथग्न्यस्य विक्रमम
  8 अमी रामह्रथाः पञ्च थृश्यन्ते पार्द थूरतः
      येषु संतर्पयाम आस पूर्वान कषत्रिय शॊणितैः
  9 तरिसप्त कृत्वॊ वसुधां कृत्वा निःक्षत्रियां परभुः
      इहेथानीं ततॊ रामः कर्मणॊ विरराम ह
  10 [युधिस्दिर]
     तरिः सप्तकृत्वः पृदिवी कृता निःक्षत्रिया तथा
     रामेणेति यथ आत्द तवम अत्र मे संशयॊ महान
 11 कषत्रबीजं यथा थग्धं रामेण यथुपुंगव
     कदं भूयः समुत्पत्तिः कषत्रस्यामित विक्रम
 12 महात्मना भगवता रामेण यथुपुंगव
     कदम उत्साथितं कषत्रं कदं वृत्दिं पुनर गतम
 13 महाभारत युथ्धे हि कॊटिशः कषत्रिया हताः
     तदाभूच च मही कीर्णा कषत्रियैर वथतां वर
 14 एवं मे छिन्धि वार्ष्णेय संशयं तार्क्ष्य केतन
     आगमॊ हि परः कृष्ण तवत्तॊ नॊ वासवानुज
 15 [वैषम्पायन]
     ततॊ वरजन्न एव गथाग्र जः परभुः; शशंस तस्मै निखिलेन तत्त्वतः
     युधिष्ठिरायाप्रतिमौजसे तथा; यदाभवत कषत्रिय संकुला मही
  1 [vaiṣampāyana]
      tataḥ sa ca hṛṣīkeśaḥ sa ca rājā yudhiṣṭhiraḥ
      kṛpādayaś ca te sarve catvāraḥ pāṇḍavāś ca ha
  2 rathais te nagarākāraiḥ patākādhvajaśobhitaiḥ
      yayur āśu kurukṣetraṃ vājibhiḥ śīghragāmibhiḥ
  3 te 'vatīrya kurukṣetraṃ keśamajjāsthi saṃkulam
      dehanyāsaḥ kṛto yatra kṣatriyais tair mahātmabhiḥ
  4 gajāśvadehāsthi cayaiḥ parvatair iva saṃcitam
      naraśīrṣa kapālaiś ca śaṅkhair iva samācitam
  5 citā sahasrair nicitaṃ varma śastrasamākulam
      āpānabhūmiṃ kālasya tadā bhuktojjhitām iva
  6 bhūtasaṃghānucaritaṃ rakṣogaṇaniṣevitam
      paśyantas te kurukṣetraṃ yayur āśu mahārathāḥ
  7 gacchann eva mahābāhuḥ sarvayādavanandanaḥ
      yudhiṣṭhirāya provāca jāmadagnyasya vikramam
  8 amī rāmahradāḥ pañca dṛśyante pārtha dūrataḥ
      yeṣu saṃtarpayām āsa pūrvān kṣatriya śoṇitaiḥ
  9 trisapta kṛtvo vasudhāṃ kṛtvā niḥkṣatriyāṃ prabhuḥ
      ihedānīṃ tato rāmaḥ karmaṇo virarāma ha
  10 [yudhisthira]
     triḥ saptakṛtvaḥ pṛthivī kṛtā niḥkṣatriyā tadā
     rāmeṇeti yad āttha tvam atra me saṃśayo mahān
 11 kṣatrabījaṃ yadā dagdhaṃ rāmeṇa yadupuṃgava
     kathaṃ bhūyaḥ samutpattiḥ kṣatrasyāmita vikrama
 12 mahātmanā bhagavatā rāmeṇa yadupuṃgava
     katham utsāditaṃ kṣatraṃ kathaṃ vṛtthiṃ punar gatam
 13 mahābhārata yuddhe hi koṭiśaḥ kṣatriyā hatāḥ
     tathābhūc ca mahī kīrṇā kṣatriyair vadatāṃ vara
 14 evaṃ me chindhi vārṣṇeya saṃśayaṃ tārkṣya ketana
     āgamo hi paraḥ kṛṣṇa tvatto no vāsavānuja
 15 [vaiṣampāyana]
     tato vrajann eva gadāgra jaḥ prabhuḥ; śaśaṃsa tasmai nikhilena tattvataḥ
     yudhiṣṭhirāyāpratimaujase tadā; yathābhavat kṣatriya saṃkulā mahī


Next: Chapter 49