|
1
[स] ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा सवां सेनां समचॊथयत परतिव्यूहन्न अनीकानि भीष्मस्य भरतर्षभ 2 यदॊथ्थिष्टान्य अनीकानि परत्यव्यूहन्त पाण्डवाः सवर्गं परम अभीप्सन्तः सुयुथ्धेन कुरूथ्वहाः 3 मध्ये शिखण्डिनॊ ऽनीकं रक्षितं सव्यसाचिना धृष्टथ्युम्नस्य च सवयं भीष्मेण परिपालितम 4 अनीकं थक्षिणं राजन युयुधानेन पालितम शरीमता सात्वताग्र्येण शक्रेणेव धनुष्मता 5 महेन्थ्र यानप्रतिमं रदं तु; सॊपस्करं हाटकरत्नचित्रम युधिष्ठिरः काञ्चनभाण्ड यॊक्त्रं; समास्दितॊ नागकुलस्य मध्ये 6 समुच्छ्रितं थान्तशलाकम अस्य; सुपाण्डुरं छत्रम अतीव भाति परथक्षिणं चैनम उपाचरन्ति; महर्षयः संस्तुतिभिर नरेन्थ्रम 7 पुरॊहिताः शत्रुवधं वथन्तॊ; महर्षिवृथ्धाः शरुतवन्त एव जप्यैश च मन्त्रैश च तदौषधीभिः; समन्ततः सवस्त्य अयनं परचक्रुः 8 ततः स वस्त्राणि तदैव गाश च; फलानि पुष्पाणि तदैव निष्कान कुरूत्तमॊ बराह्मण सान महात्मा; कुर्वन ययौ शक्र इवामरेभ्यः 9 सहस्रसूर्यः शतकिङ्किणीकः; परार्ध्य जाम्बूनथहेमचित्रः रदॊ ऽरजुनस्याग्निर इवार्चि माली; विभ्राजते शवेतहयः सुचक्रः 10 तम आस्दितः केशव संगृहीतं; कपिध्वजं गाण्डिवबाणहस्तः धनुर्धरॊ यस्य समः पृदिव्यां; न विथ्यते नॊ भविता वा कथा चित 11 उथ्वर्तयिष्यंस तव पुत्र सेनाम; अतीव रौथ्रं स बिभर्ति रूपम अनायुधॊ यः सुभुजॊ भुजाभ्यां; नराश्वनागान युधि भस्म कुर्यात 12 स भीमसेनः सहितॊ यमाभ्यां; वृकॊथरॊ वीर रदस्य गॊप्ता तं परेक्ष्य मत्तर्षभ सिंहखेलं; लॊके महेन्थ्रप्रतिमानकल्पम 13 समीक्ष्य सेनाग्रगतं थुरासथं; परविव्यदुः पङ्कगता इवॊष्ट्राः वृकॊथरं वारणराजथर्पं; यॊधास तवथीया भयविघ्न सत्त्वाः 14 अनीकमध्ये तिष्ठन्तं राजपुत्रं थुरासथम अब्रवीथ भरतश्रेष्ठं गुडाकेशं जनार्थनः 15 [वा] य एष गॊप्ता परतपन बलस्दॊ; यॊ नः सेनां सिंह इवेक्षते च स एष भीष्मः कुरुवंशकेतुर; येनाहृतास तरिंशतॊ वाजिमेधाः 16 एतान्य अनीकानि महानुभावं; गूहन्ति मेघा इव घर्मरश्मिम एतानि हत्वा पुरुषप्रवीर; काङ्क्षस्व युथ्धं भरतर्षभेण 17 [धृ] केषां परहृष्टास तत्राग्रे यॊधा युध्यन्ति संजय उथग्रमनसः के ऽतर के वा थीना विचेतसः 18 के पूर्वं पराहरंस तत्र युथ्धे हृथयकम्पने मामकाः पाण्डवानां वा तन ममाचक्ष्व संजय 19 कस्य सेना समुथये गन्धमाल्यसमुथ्भवः वाचः परथक्षिणाश चैव यॊधानाम अभिगर्जताम 20 [स] उभयॊः सेनयॊस तत्र यॊधा जहृषिरे मुथा सरग धूपपानगन्धानाम उभयत्र समुथ्भवः 21 संहतानाम अनीकानां वयूढानां भरतर्षभ संसर्पताम उथीर्णानां विमर्थः सुमहान अभूत 22 वाथित्रशब्थस तुमुलः शङ्खभेरी विमिश्रितः कुञ्जराणां च नथतां सैन्यानां च परहृष्यताम |
1
[s] tato yudhiṣṭhiro rājā svāṃ senāṃ samacodayat prativyūhann anīkāni bhīṣmasya bharatarṣabha 2 yathoddiṣṭāny anīkāni pratyavyūhanta pāṇḍavāḥ svargaṃ param abhīpsantaḥ suyuddhena kurūdvahāḥ 3 madhye śikhaṇḍino 'nīkaṃ rakṣitaṃ savyasācinā dhṛṣṭadyumnasya ca svayaṃ bhīṣmeṇa paripālitam 4 anīkaṃ dakṣiṇaṃ rājan yuyudhānena pālitam śrīmatā sātvatāgryeṇa śakreṇeva dhanuṣmatā 5 mahendra yānapratimaṃ rathaṃ tu; sopaskaraṃ hāṭakaratnacitram yudhiṣṭhiraḥ kāñcanabhāṇḍa yoktraṃ; samāsthito nāgakulasya madhye 6 samucchritaṃ dāntaśalākam asya; supāṇḍuraṃ chatram atīva bhāti pradakṣiṇaṃ cainam upācaranti; maharṣayaḥ saṃstutibhir narendram 7 purohitāḥ śatruvadhaṃ vadanto; maharṣivṛddhāḥ śrutavanta eva japyaiś ca mantraiś ca tathauṣadhībhiḥ; samantataḥ svasty ayanaṃ pracakruḥ 8 tataḥ sa vastrāṇi tathaiva gāś ca; phalāni puṣpāṇi tathaiva niṣkān kurūttamo brāhmaṇa sān mahātmā; kurvan yayau śakra ivāmarebhyaḥ 9 sahasrasūryaḥ śatakiṅkiṇīkaḥ; parārdhya jāmbūnadahemacitraḥ ratho 'rjunasyāgnir ivārci mālī; vibhrājate śvetahayaḥ sucakraḥ 10 tam āsthitaḥ keśava saṃgṛhītaṃ; kapidhvajaṃ gāṇḍivabāṇahastaḥ dhanurdharo yasya samaḥ pṛthivyāṃ; na vidyate no bhavitā vā kadā cit 11 udvartayiṣyaṃs tava putra senām; atīva raudraṃ sa bibharti rūpam anāyudho yaḥ subhujo bhujābhyāṃ; narāśvanāgān yudhi bhasma kuryāt 12 sa bhīmasenaḥ sahito yamābhyāṃ; vṛkodaro vīra rathasya goptā taṃ prekṣya mattarṣabha siṃhakhelaṃ; loke mahendrapratimānakalpam 13 samīkṣya senāgragataṃ durāsadaṃ; pravivyathuḥ paṅkagatā ivoṣṭrāḥ vṛkodaraṃ vāraṇarājadarpaṃ; yodhās tvadīyā bhayavighna sattvāḥ 14 anīkamadhye tiṣṭhantaṃ rājaputraṃ durāsadam abravīd bharataśreṣṭhaṃ guḍākeśaṃ janārdanaḥ 15 [vā] ya eṣa goptā pratapan balastho; yo naḥ senāṃ siṃha ivekṣate ca sa eṣa bhīṣmaḥ kuruvaṃśaketur; yenāhṛtās triṃśato vājimedhāḥ 16 etāny anīkāni mahānubhāvaṃ; gūhanti meghā iva gharmaraśmim etāni hatvā puruṣapravīra; kāṅkṣasva yuddhaṃ bharatarṣabheṇa 17 [dhṛ] keṣāṃ prahṛṣṭās tatrāgre yodhā yudhyanti saṃjaya udagramanasaḥ ke 'tra ke vā dīnā vicetasaḥ 18 ke pūrvaṃ prāharaṃs tatra yuddhe hṛdayakampane māmakāḥ pāṇḍavānāṃ vā tan mamācakṣva saṃjaya 19 kasya senā samudaye gandhamālyasamudbhavaḥ vācaḥ pradakṣiṇāś caiva yodhānām abhigarjatām 20 [s] ubhayoḥ senayos tatra yodhā jahṛṣire mudā srag dhūpapānagandhānām ubhayatra samudbhavaḥ 21 saṃhatānām anīkānāṃ vyūḍhānāṃ bharatarṣabha saṃsarpatām udīrṇānāṃ vimardaḥ sumahān abhūt 22 vāditraśabdas tumulaḥ śaṅkhabherī vimiśritaḥ kuñjarāṇāṃ ca nadatāṃ sainyānāṃ ca prahṛṣyatām |