|
1
वैशंपायन उवाच एतच छरुत्वा तु कौन्तेयः सर्वान भरातॄन उपह्वरे आहूय भरतश्रेष्ठ इथं वचनम अब्रवीत 2 धार्तराष्ट्रस्य सैन्येषु ये चारपुरुषा मम ते परवृत्तिं परयच्छन्ति ममेमां वयुषितां निशाम 3 थुर्यॊधनः किलापृच्छथ आपगेयं महाव्रतम केन कालेन पाण्डूनां हन्याः सैन्यम इति परभॊ 4 मासेनेति च तेनॊक्तॊ धार्तराष्ट्रः सुथुर्मतिः तावता चापि कालेन थरॊणॊ ऽपि परत्यजानत 5 गौतमॊ थविगुणं कालम उक्तवान इति नः शरुतम थरौणिस तु थशरात्रेण परतिजज्ञे महास्त्रवित 6 तदा थिव्यास्त्रवित कर्णः संपृष्टः कुरुसंसथि पञ्चभिर थिवसैर हन्तुं स सैन्यं परतिजज्ञिवान 7 तस्माथ अहम अपीच्छामि शरॊतुम अर्जुन ते वचः कालेन कियता शत्रून कषपयेर इति संयुगे 8 एवम उक्तॊ गुडाकेशः पार्दिवेन धनंजयः वासुथेवम अवेक्ष्येथं वचनं परभ्यभाषत 9 सर्व एते महात्मानः कृतास्त्राश चित्रयॊधिनः असंशयं महाराज हन्युर एव बलं तव 10 अपैतु ते मनस्तापॊ यदासत्यं बरवीम्य अहम हन्याम एकरदेनाहं वासुथेवसहायवान 11 सामरान अपि लॊकांस तरीन सहस्दावरजङ्गमान भूतं भव्यं भविष्यच च निमेषाथ इति मे मतिः 12 यत तथ घॊरं पशुपतिः पराथाथ अस्त्रं महन मम कैराते थवन्थ्वयुथ्धे वै तथ इथं मयि वर्तते 13 यथ युगान्ते पशुपतिः सर्वभूतानि संहरन परयुङ्क्ते पुरुषव्याघ्र तथ इथं मयि वर्तते 14 तन न जानाति गाङ्गेयॊ न थरॊणॊ न च गौतमः न च थरॊणसुतॊ राजन कुत एव तु सूतजः 15 न तु युक्तं रणे हन्तुं थिव्यैर अस्त्रैः पृदग्जनम आर्जवेनैव युथ्धेन विजेष्यामॊ वयं परान 16 तदेमे पुरुषव्याघ्राः सहायास तव पार्दिव सर्वे थिव्यास्त्रविथुषः सर्वे युथ्धाभिनन्थिनः 17 वेथान्तावभृदस्नाताः सर्व एते ऽपराजिताः निहन्युः समरे सेनां थेवानाम अपि पाण्डव 18 शिखण्डी युयुधानश च धृष्टथ्युम्नश च पार्षतः भीमसेनॊ यमौ चॊभौ युधामन्यूत्तमौजसौ 19 विराटथ्रुपथौ चॊभौ भीष्मथ्रॊणसमौ युधि सवयं चापि समर्दॊ ऽसि तरैलॊक्यॊत्साथने अपि 20 करॊधाथ यं पुरुषं पश्येस तवं वासवसमथ्युते कषिप्रं न स भवेथ वयक्तम इति तवां वेथ्मि कौरव |
1
vaiśaṃpāyana uvāca etac chrutvā tu kaunteyaḥ sarvān bhrātṝn upahvare āhūya bharataśreṣṭha idaṃ vacanam abravīt 2 dhārtarāṣṭrasya sainyeṣu ye cārapuruṣā mama te pravṛttiṃ prayacchanti mamemāṃ vyuṣitāṃ niśām 3 duryodhanaḥ kilāpṛcchad āpageyaṃ mahāvratam kena kālena pāṇḍūnāṃ hanyāḥ sainyam iti prabho 4 māseneti ca tenokto dhārtarāṣṭraḥ sudurmatiḥ tāvatā cāpi kālena droṇo 'pi pratyajānata 5 gautamo dviguṇaṃ kālam uktavān iti naḥ śrutam drauṇis tu daśarātreṇa pratijajñe mahāstravit 6 tathā divyāstravit karṇaḥ saṃpṛṣṭaḥ kurusaṃsadi pañcabhir divasair hantuṃ sa sainyaṃ pratijajñivān 7 tasmād aham apīcchāmi śrotum arjuna te vacaḥ kālena kiyatā śatrūn kṣapayer iti saṃyuge 8 evam ukto guḍākeśaḥ pārthivena dhanaṃjayaḥ vāsudevam avekṣyedaṃ vacanaṃ prabhyabhāṣata 9 sarva ete mahātmānaḥ kṛtāstrāś citrayodhinaḥ asaṃśayaṃ mahārāja hanyur eva balaṃ tava 10 apaitu te manastāpo yathāsatyaṃ bravīmy aham hanyām ekarathenāhaṃ vāsudevasahāyavān 11 sāmarān api lokāṃs trīn sahasthāvarajaṅgamān bhūtaṃ bhavyaṃ bhaviṣyac ca nimeṣād iti me matiḥ 12 yat tad ghoraṃ paśupatiḥ prādād astraṃ mahan mama kairāte dvandvayuddhe vai tad idaṃ mayi vartate 13 yad yugānte paśupatiḥ sarvabhūtāni saṃharan prayuṅkte puruṣavyāghra tad idaṃ mayi vartate 14 tan na jānāti gāṅgeyo na droṇo na ca gautamaḥ na ca droṇasuto rājan kuta eva tu sūtajaḥ 15 na tu yuktaṃ raṇe hantuṃ divyair astraiḥ pṛthagjanam ārjavenaiva yuddhena vijeṣyāmo vayaṃ parān 16 tatheme puruṣavyāghrāḥ sahāyās tava pārthiva sarve divyāstraviduṣaḥ sarve yuddhābhinandinaḥ 17 vedāntāvabhṛthasnātāḥ sarva ete 'parājitāḥ nihanyuḥ samare senāṃ devānām api pāṇḍava 18 śikhaṇḍī yuyudhānaś ca dhṛṣṭadyumnaś ca pārṣataḥ bhīmaseno yamau cobhau yudhāmanyūttamaujasau 19 virāṭadrupadau cobhau bhīṣmadroṇasamau yudhi svayaṃ cāpi samartho 'si trailokyotsādane api 20 krodhād yaṃ puruṣaṃ paśyes tvaṃ vāsavasamadyute kṣipraṃ na sa bhaved vyaktam iti tvāṃ vedmi kaurava |