|
1
[मार्क] अद कन्याप्रथाने स तम एवार्दं विचिन्तयन समानिन्ये च तत सर्वं भाण्डं वैवाहिकं नृपः 2 ततॊ वृथ्धान थविजान सर्वान ऋत्विजः सपुरॊहितान समाहूय तिदौ पुण्ये परययौ सह कन्यया 3 मेध्यारण्यं स गत्वा च थयुमत्सेनाश्रमं नृपः पथ्भ्याम एव थविजैः सार्धं राजर्षिं तम उपागमत 4 तत्रापश्यन महाभागं शालवृक्षम उपाश्रितम कौश्यां बृस्यां समासीनं चक्षुर हीनं नृपं तथा 5 स राजा तस्य राजर्षेः कृत्वा पूजां यदार्हतः वाचा सुनियतॊ भूत्वा चकारात्म निवेथनम 6 तस्यार्घ्यम आसनं चैव गां चावेथ्य स धर्मवित किम आगमनम इत्य एवं राजा राजानम अब्रवीत 7 तस्य सर्वम अभिप्रायम इतिकर्तव्यतां च ताम सत्यवन्तं समुथ्थिश्य सर्वम एव नयवेथयत 8 [अष्वपति] सावित्री नाम राजर्षे कन्येयं मम शॊभना तां सवधर्मेण धर्मज्ञ सनुषार्दे तवं गृहाण मे 9 चयुताः सम राज्याथ वनवासम आश्रिताश; चराम धर्मं नियतास तपस्विनः कदं तव अनर्हा वनवासम आश्रमे; सहिष्यते कलेशम इमं सुता तव 10 [अष्वपति] सुखं च थुःखं च भवाभवात्मकं; यथा विजानाति सुताहम एव च न मथ्विधे युज्यति वाक्यम ईथृशं; विनिश्चयेनाभिगतॊ ऽसमि ते नृप 11 आशां नार्हसि मे हन्तुं सौहृथाथ रणयेन च अभितश चागतं परेम्णा परत्याख्यातुं न मार्हसि 12 अनुरूपॊ हि संयॊगे तवं ममाहं तवापि च सनुषां परतीच्छ मे कन्यां भार्यां सत्यवतः सुताम 13 [थयुमत्सेन] पूर्वम एवाभिलषितः संभन्धॊ मे तवया सह भरष्टराज्यस तव अहम इति तत एतथ विचारितम 14 अभिप्रायस तव अयं यॊ मे पूर्वम एवाभिकाङ्क्षितः स निर्वर्ततु मे ऽथयैव काङ्क्षितॊ हय असि मे ऽतिदिः 15 [मार्क] ततः सर्वान समानीय थविजान आश्रमवासिनः यदाविधि समुथ्वाहं कारयाम आसतुर नृपौ 16 थत्त्वा तव अश्वपतिः कन्यां यदार्हं च परिच्छथम ययौ सवम एव भवनं युक्तः परमया मुथा 17 सत्यवान अपि भार्यां तां लब्ध्वा सर्वगुणान्विताम मुमुथे सा च तं लब्ध्वा भर्तारं मनसेप्सितम 18 गते पितरि सर्वाणि संन्यस्याभरणानि सा जगृहे वल्कलान्य एव वस्त्रं काषायम एव च 19 परिचारैर गुणैश चैव परश्रयेण थमेन च सर्वकामक्रियाभिश च सर्वेषां तुष्टिम आवहत 20 शवश्रूं शरीरसत्कारैः सर्वैर आछाथनाथिभिः शवशुरं थेवकार्यैश च वाचः संयमनेन च 21 तदैव परियवाथेन नैपुणेन शमेन च रहॊ चैवॊपचारेण भर्तारं पर्यतॊषयत 22 एवं तत्राश्रमे तेषां तथा निवसतां सताम कालस तपस्यतां कश चिथ अतिचक्राम अभारत 23 सावित्र्यास तु शयानायास तिष्ठन्त्याश च थिवानिशम नारथेन यथ उक्तं तथ वाक्यं मनसि वर्तते |
1
[mārk] atha kanyāpradāne sa tam evārthaṃ vicintayan samāninye ca tat sarvaṃ bhāṇḍaṃ vaivāhikaṃ nṛpaḥ 2 tato vṛddhān dvijān sarvān ṛtvijaḥ sapurohitān samāhūya tithau puṇye prayayau saha kanyayā 3 medhyāraṇyaṃ sa gatvā ca dyumatsenāśramaṃ nṛpaḥ padbhyām eva dvijaiḥ sārdhaṃ rājarṣiṃ tam upāgamat 4 tatrāpaśyan mahābhāgaṃ śālavṛkṣam upāśritam kauśyāṃ bṛsyāṃ samāsīnaṃ cakṣur hīnaṃ nṛpaṃ tadā 5 sa rājā tasya rājarṣeḥ kṛtvā pūjāṃ yathārhataḥ vācā suniyato bhūtvā cakārātma nivedanam 6 tasyārghyam āsanaṃ caiva gāṃ cāvedya sa dharmavit kim āgamanam ity evaṃ rājā rājānam abravīt 7 tasya sarvam abhiprāyam itikartavyatāṃ ca tām satyavantaṃ samuddiśya sarvam eva nyavedayat 8 [aṣvapati] sāvitrī nāma rājarṣe kanyeyaṃ mama śobhanā tāṃ svadharmeṇa dharmajña snuṣārthe tvaṃ gṛhāṇa me 9 cyutāḥ sma rājyād vanavāsam āśritāś; carāma dharmaṃ niyatās tapasvinaḥ kathaṃ tv anarhā vanavāsam āśrame; sahiṣyate kleśam imaṃ sutā tava 10 [aṣvapati] sukhaṃ ca duḥkhaṃ ca bhavābhavātmakaṃ; yadā vijānāti sutāham eva ca na madvidhe yujyati vākyam īdṛśaṃ; viniścayenābhigato 'smi te nṛpa 11 āśāṃ nārhasi me hantuṃ sauhṛdād raṇayena ca abhitaś cāgataṃ premṇā pratyākhyātuṃ na mārhasi 12 anurūpo hi saṃyoge tvaṃ mamāhaṃ tavāpi ca snuṣāṃ pratīccha me kanyāṃ bhāryāṃ satyavataḥ sutām 13 [dyumatsena] pūrvam evābhilaṣitaḥ saṃbhandho me tvayā saha bhraṣṭarājyas tv aham iti tata etad vicāritam 14 abhiprāyas tv ayaṃ yo me pūrvam evābhikāṅkṣitaḥ sa nirvartatu me 'dyaiva kāṅkṣito hy asi me 'tithiḥ 15 [mārk] tataḥ sarvān samānīya dvijān āśramavāsinaḥ yathāvidhi samudvāhaṃ kārayām āsatur nṛpau 16 dattvā tv aśvapatiḥ kanyāṃ yathārhaṃ ca paricchadam yayau svam eva bhavanaṃ yuktaḥ paramayā mudā 17 satyavān api bhāryāṃ tāṃ labdhvā sarvaguṇānvitām mumude sā ca taṃ labdhvā bhartāraṃ manasepsitam 18 gate pitari sarvāṇi saṃnyasyābharaṇāni sā jagṛhe valkalāny eva vastraṃ kāṣāyam eva ca 19 paricārair guṇaiś caiva praśrayeṇa damena ca sarvakāmakriyābhiś ca sarveṣāṃ tuṣṭim āvahat 20 śvaśrūṃ śarīrasatkāraiḥ sarvair āchādanādibhiḥ śvaśuraṃ devakāryaiś ca vācaḥ saṃyamanena ca 21 tathaiva priyavādena naipuṇena śamena ca raho caivopacāreṇa bhartāraṃ paryatoṣayat 22 evaṃ tatrāśrame teṣāṃ tadā nivasatāṃ satām kālas tapasyatāṃ kaś cid aticakrām abhārata 23 sāvitryās tu śayānāyās tiṣṭhantyāś ca divāniśam nāradena yad uktaṃ tad vākyaṃ manasi vartate |