|
1
[वै] धृतराष्ट्रस्य तथ वाक्यं निशम्य सह सौबलः थुर्यॊधनम इथं काले कर्णॊ वचनम अब्रवीत 2 परव्राज्य पाण्डवान वीरान सवेन वीर्येण भारत भुङ्क्ष्वेमां पृदिवीम एकॊ थिवं शम्बरहा यदा 3 पराच्याश च थाक्षिणात्याश च परतीच्यॊथीच्यवासिनः कृताः करप्रथाः सर्वे राजानस ते नराधिप 4 या हि सा थीप्यमानेव पाण्डवान भजते पुरा साथ्य लक्ष्मीस तवया राजन्न अवाप्ता भरातृभिः सह 5 इन्थ्रप्रस्द गते यां तां थीप्यमानां युधिष्ठिरे अपश्याम शरियं राजन्न अचिरं शॊककर्शिताः 6 सा तु बुथ्धिबलेनेयं राज्ञस तस्माथ युधिष्ठिरात तवयाक्षिप्ता महाबाहॊ थीप्यमानेव थृश्यते 7 तदैव तव राजेन्थ्र राजानः परवीरहन शासने ऽधिष्ठिताः सर्वे किं कुर्म इति वाथिनः 8 तवाथ्य पृदिवी राजन निखिला सागराम्बरा सपर्वतवना थेवी सग्राम नगराकरा नाना वनॊथ्थेशवती पत्तनैर उपशॊभिता 9 वन्थ्यमानॊ थविजै राजन पूज्यमानश च राजभिः पौरुषाथ थिवि थेवेषु भराजसे रश्मिवान इव 10 रुथ्रैर इव यमॊ राजा मरुथ्भिर इव वासवः कुरुभिस तवं वृतॊ राजन भासि नक्षत्रराड इव 11 ये सम ते नाथ्रियन्ते ऽऽजञां नॊथ्विजन्ते कथा च न पश्यामस ताञ शरिया हीनान पाण्डवान वनवासिनः 12 शरूयन्ते हि महाराज सरॊ थवैतवनं परति वसन्तः पाण्डवाः सार्धं बराह्मणैर वनवासिभिः 13 स परयाहि महाराज शरिया परमया युतः परतपन पाण्डुपुत्रांस तवं रश्मिवान इव तेजसा 14 सदितॊ राज्ये चयुतान राज्याच छरिया हीनाञ शरिया वृतः असमृथ्धान समृथ्धार्दः पश्य पाण्डुसुतान नृप 15 महाभिजन संपन्नं भथ्रे महति संस्दितम पाण्डवास तवाभिवीक्षन्तां ययातिम इव नाहुषम 16 यां शरियं सुहृथश चैव थुर्हृथश च विशां पते पश्यन्ति पुरुषे थीप्तां सा समर्दा भवत्य उत 17 समस्दॊ विषमस्दान हि थुर्हृथॊ यॊ ऽभिवीक्षते जगतीस्दान इवाथ्रिस्दः किं ततः परमं सुखम 18 न पुत्र धनलाभेन न राज्येनापि विन्थति परीतिं नृपतिशार्थूल याम अमित्राघ थर्शनात 19 किं नु तस्य सुखं न सयाथ आश्रमे यॊ धनंजयम अभिवीक्षेत सिथ्धार्दॊ वकलाजिन वाससम 20 सुवाससॊ हि ते भार्या वकलाजिन वाससम पश्यन्त्व असुखितां कृष्णां सा च निर्विथ्यतां पुनः विनिन्थतां तदात्मानं जीवितं च धनच्युता 21 न तदा हि सभामध्ये तस्या भवितुम अर्हति वैमनस्य यदाथृष्ट्वा तव भार्याः सवलंकृताः 22 एवम उक्त्वा तु राजानं कर्णः शकुनिना सह तूष्णीं बभूवतुर उभौ वाक्यान्ते जनमेजय |
1
[vai] dhṛtarāṣṭrasya tad vākyaṃ niśamya saha saubalaḥ duryodhanam idaṃ kāle karṇo vacanam abravīt 2 pravrājya pāṇḍavān vīrān svena vīryeṇa bhārata bhuṅkṣvemāṃ pṛthivīm eko divaṃ śambarahā yathā 3 prācyāś ca dākṣiṇātyāś ca pratīcyodīcyavāsinaḥ kṛtāḥ karapradāḥ sarve rājānas te narādhipa 4 yā hi sā dīpyamāneva pāṇḍavān bhajate purā sādya lakṣmīs tvayā rājann avāptā bhrātṛbhiḥ saha 5 indraprastha gate yāṃ tāṃ dīpyamānāṃ yudhiṣṭhire apaśyāma śriyaṃ rājann aciraṃ śokakarśitāḥ 6 sā tu buddhibaleneyaṃ rājñas tasmād yudhiṣṭhirāt tvayākṣiptā mahābāho dīpyamāneva dṛśyate 7 tathaiva tava rājendra rājānaḥ paravīrahan śāsane 'dhiṣṭhitāḥ sarve kiṃ kurma iti vādinaḥ 8 tavādya pṛthivī rājan nikhilā sāgarāmbarā saparvatavanā devī sagrāma nagarākarā nānā vanoddeśavatī pattanair upaśobhitā 9 vandyamāno dvijai rājan pūjyamānaś ca rājabhiḥ pauruṣād divi deveṣu bhrājase raśmivān iva 10 rudrair iva yamo rājā marudbhir iva vāsavaḥ kurubhis tvaṃ vṛto rājan bhāsi nakṣatrarāḍ iva 11 ye sma te nādriyante ''jñāṃ nodvijante kadā ca na paśyāmas tāñ śriyā hīnān pāṇḍavān vanavāsinaḥ 12 śrūyante hi mahārāja saro dvaitavanaṃ prati vasantaḥ pāṇḍavāḥ sārdhaṃ brāhmaṇair vanavāsibhiḥ 13 sa prayāhi mahārāja śriyā paramayā yutaḥ pratapan pāṇḍuputrāṃs tvaṃ raśmivān iva tejasā 14 sthito rājye cyutān rājyāc chriyā hīnāñ śriyā vṛtaḥ asamṛddhān samṛddhārthaḥ paśya pāṇḍusutān nṛpa 15 mahābhijana saṃpannaṃ bhadre mahati saṃsthitam pāṇḍavās tvābhivīkṣantāṃ yayātim iva nāhuṣam 16 yāṃ śriyaṃ suhṛdaś caiva durhṛdaś ca viśāṃ pate paśyanti puruṣe dīptāṃ sā samarthā bhavaty uta 17 samastho viṣamasthān hi durhṛdo yo 'bhivīkṣate jagatīsthān ivādristhaḥ kiṃ tataḥ paramaṃ sukham 18 na putra dhanalābhena na rājyenāpi vindati prītiṃ nṛpatiśārdūla yām amitrāgha darśanāt 19 kiṃ nu tasya sukhaṃ na syād āśrame yo dhanaṃjayam abhivīkṣeta siddhārtho vakalājina vāsasam 20 suvāsaso hi te bhāryā vakalājina vāsasam paśyantv asukhitāṃ kṛṣṇāṃ sā ca nirvidyatāṃ punaḥ vinindatāṃ tathātmānaṃ jīvitaṃ ca dhanacyutā 21 na tathā hi sabhāmadhye tasyā bhavitum arhati vaimanasya yathādṛṣṭvā tava bhāryāḥ svalaṃkṛtāḥ 22 evam uktvā tu rājānaṃ karṇaḥ śakuninā saha tūṣṇīṃ babhūvatur ubhau vākyānte janamejaya |