|
1
[मार्क] उपविष्टं ततः सकन्थं हिरण्यकवच सरजम हिरण्यचूड मुकुटं हिरण्याक्षं महाप्रभम 2 लॊहिताम्बर संवीतं तीक्ष्णथंष्ट्रं मनॊरमम सर्वलक्षणसंपन्नं तरैलॊक्यस्यापि सुप्रियम 3 ततस तं वरथं शूरं युवानं मृष्टकुण्डलम अभजत पथ्मरूपा शरीः सवयम एव शरीरिणी 4 शरिया जुष्टः पृदु यशाः स कुमार वरस तथा निषण्णॊ थृश्यते भूतैः पौर्णमास्यां यदा शशी 5 अपूजयन महात्मानॊ बराह्मणास तं महाबलम इथम आहुस तथा चैव सकन्थं तत्र महर्षयः 6 हिरण्यवर्णभथ्रं ते लॊकानां शंकरॊ भव तवया षष रात्रजातेन सर्वे लॊका वशीकृताः 7 अभयं च पुनर थत्तं तवयैवैषां सुरॊत्तम तस्माथ इन्थ्रॊ भवान अस्तु तरैलॊक्यस्याभयंकरः 8 [सकन्थ] किम इन्थ्रः सर्वलॊकानां करॊतीह तपॊधनाः कदं थेव गनांश चैव पाति नित्यं सुरेश्वरः 9 [रसयह] इन्थ्रॊ थिशति भूतानां बलं तेजॊ परजाः सुखम तुष्टः परयच्छति तदा सर्वान थायान सुरेश्वरः 10 थुर्वृत्तानां संहरति वृत्तस्दानां परयच्छति अनुशास्ति च भूतानि कार्येषु बलसूथनः 11 असूर्ये च भवेत सूर्यस तदाचन्थ्रे च चन्थ्रमाः भवत्य अग्निश च वायुश च पृदिव्य आपश च कारणैः 12 एतथ इन्थ्रेण कर्तव्यम इन्थ्रे हि विपुलं बलम तवं च वीर बलश्रेष्ठस तस्माथ इन्थ्रॊ भवस्व नः 13 [षक्र] भवस्वेन्थ्रॊ महाबाहॊ सर्वेषां नः सुखावहः अभिषिच्यस्व चैवाथ्य पराप्तरूपॊ ऽसि सत्तम 14 [सकन्थ] शाधि तवम एव तरैलॊक्यम अव्यग्रॊ विजये रतः अहं ते किंकरः शक्र न ममेन्थ्रत्वम ईप्सितम 15 [षक्र] बलं तवाथ्भुतं वीर तवं थेवानाम अरीञ जहि अवज्ञास्यन्ति मां लॊका वीर्येण तव विस्मिताः 16 इन्थ्रत्वे ऽपि सदितं वीर बलहीनं पराजितम आवयॊश च मिदॊ भेथे परयतिष्यन्त्य अतन्थ्रिताः 17 भेथिते च तवयि विभॊ लॊकॊ थवैधम उपेष्यति थविधा भूतेषु लॊकेषु निश्चितेष्व आवयॊस तदा विग्रहः संप्रवर्तेत भूतभेथान महाबल 18 तत्र तवं मां रणे तात यदाश्रथ्धं विजेष्यसि तस्माथ इन्थ्रॊ भवान अथ्य भविता मा विचारय 19 [सकन्थ] तवम एव राजा भथ्रं ते तरैलॊक्यस्य ममैव च करॊमि किं च ते शक्र शासनं तथ बरवीहि मे 20 [षक्र] यथि सत्यम इथं वाक्यं निश्चयाथ भाषितं तवया यथि वा शासनं सकन्थ कर्तुम इच्छसि मे शृणु 21 अभिषिच्यस्व थेवानां सेनापत्ये महाबल अहम इन्थ्रॊ भविष्यामि तव वाक्यान महाबल 22 [सकन्थ] थानवानां विनाशाय थेवानाम अर्दसिथ्धये गॊब्राह्मणस्य तराणार्दं सेनापत्ये ऽभिषिञ्च माम 23 [मार्क] सॊ ऽभिषिक्तॊ मघवता सर्वैर थेवगणैः सह अतीव शुशुभे तत्र पूज्यमानॊ महर्षिभिः 24 तस्य तत काञ्चनं छत्रं धरियमाणं वयरॊचत यदैव सुसमिथ्धस्य पावकस्यात्म मण्डलम 25 विश्वकर्म कृता चास्य थिव्या माला हिरण्मयी आबथ्धा तरिपुरघ्नेन सवयम एव यशस्विना 26 आगम्य मनुजव्याघ्रसहथेव्या परंतप अर्चयाम आस सुप्रीतॊ भगवान गॊवृषध्वजः 27 रुथ्रम अग्निं थविजाः पराहू रुथ्र सूनुस ततस तु सः रुथ्रेण शुक्रम उत्सृष्टं तच छवेतः पर्वतॊ ऽभवत पावकस्येन्थ्रियं शवेते कृत्तिकाभिः कृतं नगे 28 पूज्यमानं तु रुथ्रेण थृष्ट्वा सर्वे थिवौकसः रुथ्र सूनुं ततः पराहुर गुहं गुणवतां वरम 29 अनुप्रविश्य रुथ्रेण वह्निं जातॊ हय अयं शिशुः तत्र जातस ततः सकन्थॊ रुथ्र सूनुस ततॊ ऽभवत 30 रुथ्रस्य वह्नेः सवाहायाः षण्णां सत्रीणां च तेजसा जातः सकन्थः सुरश्रेष्ठॊ रुथ्र सूनुस ततॊ ऽभवत 31 अरजे वाससी रक्ते वसानः पावकात्मजः भाति थीप्तवपुः शरीमान रक्ताभ्राभ्याम इवांशुमान 32 कुक्कुटश चाग्निना थत्तस तस्य केतुर अलंकृतः रदे समुच्छ्रितॊ भाति कालाग्निर इव लॊहितः 33 विवेश कवचं चास्य शरीरं सहजं ततः युध्यमानस्य थेहस्य पराथुर्भवति तत सथा 34 शक्तिर वर्म बलं तेजॊ कान्तत्वं सत्यम अक्षतिः बरह्मण्यत्वम असंमॊहॊ भक्तानां परिरक्षणम 35 निकृन्तनं च शत्रूणां लॊकानां चाभिरक्षणम सकन्थेन सह जातानि सर्वाण्य एव जनाधिप 36 एवं थेवगणैः सर्वैः सॊ ऽभिषिक्तः सवलंकृतः बभौ परतीतः सुमनाः परिपूर्णेन्थु थर्शनः 37 इष्टैः सवाध्यायघॊषैश च थेव तूर्यरवैर अपि थेवगन्धर्वगीतैश च सर्वैर अप्सरसां गणैः 38 एतैश चान्यैश च विविधैर हृष्टतुष्टैर अलंकृतैः करीडन्न इव तथा थेवैर अभिषिक्तः स पावकिः 39 अभिषिक्तं महासेनम अपश्यन्त थिवौकसः विनिहत्य तमॊ सूर्यं यदेहाभ्युथितं तदा 40 अदैनम अभ्ययुः सर्वा थेव सेनाः सहस्रशः अस्माकं तवं पतिर इति बरुवाणाः सर्वतॊथिशम 41 ताः समासाथ्य भगवान सर्वभूतगणैर वृतः अर्चितश च सतुतश चैव सान्त्वयाम आस ता अपि 42 शतक्रतुश चाभिषिच्य सकन्थं सेनापतिं तथा सस्मार तां थेव सेनां या सा तेन विमॊक्षिता 43 अयं तस्याः पतिर नूनं विहितॊ बरह्मणा सवयम इति चिन्त्यानयाम आस थेवसेनां सवलंकृताम 44 सकन्थं चॊवाच बलभिथ इयं कन्या सुरॊत्तम अजाते तवयि निर्थिष्टा तव पत्नी सवयम्भुवा 45 तस्मात तवम अस्या विधिवत पाणिं मन्त्रपुरस्कृतम गृहाण थक्षिणं थेव्याः पाणिना पथ्मवर्चसम 46 एवम उक्तः स जग्राह तस्याः पाणिं यदाविधि बृहस्पतिर मन्त्रविधं जजाप च जुहाव च 47 एवं सकन्थस्य महिषीं थेवसेनां विथुर बुधाः षष्ठीं यां बराह्मणाः पराहुर लक्ष्मीम आशां सुखप्रथाम सिनीवालीं कुहूं चैव सथ्वृत्तिम अपराजिताम 48 यथा सकन्थः पतिर लब्धः शाश्वतॊ थेवसेनया तथा तम आश्रयल लक्ष्मीः सवयं थेवी शरीरिणी 49 शरीजुष्टः पञ्चमीं सकन्थस तस्माच छरी पञ्चमी समृता षष्ठ्यां कृतार्दॊ ऽभूथ यस्मात तस्मात षष्ठी महातिदिः |
1
[mārk] upaviṣṭaṃ tataḥ skandaṃ hiraṇyakavaca srajam hiraṇyacūḍa mukuṭaṃ hiraṇyākṣaṃ mahāprabham 2 lohitāmbara saṃvītaṃ tīkṣṇadaṃṣṭraṃ manoramam sarvalakṣaṇasaṃpannaṃ trailokyasyāpi supriyam 3 tatas taṃ varadaṃ śūraṃ yuvānaṃ mṛṣṭakuṇḍalam abhajat padmarūpā śrīḥ svayam eva śarīriṇī 4 śriyā juṣṭaḥ pṛthu yaśāḥ sa kumāra varas tadā niṣaṇṇo dṛśyate bhūtaiḥ paurṇamāsyāṃ yathā śaśī 5 apūjayan mahātmāno brāhmaṇās taṃ mahābalam idam āhus tadā caiva skandaṃ tatra maharṣayaḥ 6 hiraṇyavarṇabhadraṃ te lokānāṃ śaṃkaro bhava tvayā ṣaṣ rātrajātena sarve lokā vaśīkṛtāḥ 7 abhayaṃ ca punar dattaṃ tvayaivaiṣāṃ surottama tasmād indro bhavān astu trailokyasyābhayaṃkaraḥ 8 [skanda] kim indraḥ sarvalokānāṃ karotīha tapodhanāḥ kathaṃ deva ganāṃś caiva pāti nityaṃ sureśvaraḥ 9 [rsayah] indro diśati bhūtānāṃ balaṃ tejo prajāḥ sukham tuṣṭaḥ prayacchati tathā sarvān dāyān sureśvaraḥ 10 durvṛttānāṃ saṃharati vṛttasthānāṃ prayacchati anuśāsti ca bhūtāni kāryeṣu balasūdanaḥ 11 asūrye ca bhavet sūryas tathācandre ca candramāḥ bhavaty agniś ca vāyuś ca pṛthivy āpaś ca kāraṇaiḥ 12 etad indreṇa kartavyam indre hi vipulaṃ balam tvaṃ ca vīra balaśreṣṭhas tasmād indro bhavasva naḥ 13 [ṣakra] bhavasvendro mahābāho sarveṣāṃ naḥ sukhāvahaḥ abhiṣicyasva caivādya prāptarūpo 'si sattama 14 [skanda] śādhi tvam eva trailokyam avyagro vijaye rataḥ ahaṃ te kiṃkaraḥ śakra na mamendratvam īpsitam 15 [ṣakra] balaṃ tavādbhutaṃ vīra tvaṃ devānām arīñ jahi avajñāsyanti māṃ lokā vīryeṇa tava vismitāḥ 16 indratve 'pi sthitaṃ vīra balahīnaṃ parājitam āvayoś ca mitho bhede prayatiṣyanty atandritāḥ 17 bhedite ca tvayi vibho loko dvaidham upeṣyati dvidhā bhūteṣu lokeṣu niściteṣv āvayos tathā vigrahaḥ saṃpravarteta bhūtabhedān mahābala 18 tatra tvaṃ māṃ raṇe tāta yathāśraddhaṃ vijeṣyasi tasmād indro bhavān adya bhavitā mā vicāraya 19 [skanda] tvam eva rājā bhadraṃ te trailokyasya mamaiva ca karomi kiṃ ca te śakra śāsanaṃ tad bravīhi me 20 [ṣakra] yadi satyam idaṃ vākyaṃ niścayād bhāṣitaṃ tvayā yadi vā śāsanaṃ skanda kartum icchasi me śṛṇu 21 abhiṣicyasva devānāṃ senāpatye mahābala aham indro bhaviṣyāmi tava vākyān mahābala 22 [skanda] dānavānāṃ vināśāya devānām arthasiddhaye gobrāhmaṇasya trāṇārthaṃ senāpatye 'bhiṣiñca mām 23 [mārk] so 'bhiṣikto maghavatā sarvair devagaṇaiḥ saha atīva śuśubhe tatra pūjyamāno maharṣibhiḥ 24 tasya tat kāñcanaṃ chatraṃ dhriyamāṇaṃ vyarocata yathaiva susamiddhasya pāvakasyātma maṇḍalam 25 viśvakarma kṛtā cāsya divyā mālā hiraṇmayī ābaddhā tripuraghnena svayam eva yaśasvinā 26 āgamya manujavyāghrasahadevyā paraṃtapa arcayām āsa suprīto bhagavān govṛṣadhvajaḥ 27 rudram agniṃ dvijāḥ prāhū rudra sūnus tatas tu saḥ rudreṇa śukram utsṛṣṭaṃ tac chvetaḥ parvato 'bhavat pāvakasyendriyaṃ śvete kṛttikābhiḥ kṛtaṃ nage 28 pūjyamānaṃ tu rudreṇa dṛṣṭvā sarve divaukasaḥ rudra sūnuṃ tataḥ prāhur guhaṃ guṇavatāṃ varam 29 anupraviśya rudreṇa vahniṃ jāto hy ayaṃ śiśuḥ tatra jātas tataḥ skando rudra sūnus tato 'bhavat 30 rudrasya vahneḥ svāhāyāḥ ṣaṇṇāṃ strīṇāṃ ca tejasā jātaḥ skandaḥ suraśreṣṭho rudra sūnus tato 'bhavat 31 araje vāsasī rakte vasānaḥ pāvakātmajaḥ bhāti dīptavapuḥ śrīmān raktābhrābhyām ivāṃśumān 32 kukkuṭaś cāgninā dattas tasya ketur alaṃkṛtaḥ rathe samucchrito bhāti kālāgnir iva lohitaḥ 33 viveśa kavacaṃ cāsya śarīraṃ sahajaṃ tataḥ yudhyamānasya dehasya prādurbhavati tat sadā 34 śaktir varma balaṃ tejo kāntatvaṃ satyam akṣatiḥ brahmaṇyatvam asaṃmoho bhaktānāṃ parirakṣaṇam 35 nikṛntanaṃ ca śatrūṇāṃ lokānāṃ cābhirakṣaṇam skandena saha jātāni sarvāṇy eva janādhipa 36 evaṃ devagaṇaiḥ sarvaiḥ so 'bhiṣiktaḥ svalaṃkṛtaḥ babhau pratītaḥ sumanāḥ paripūrṇendu darśanaḥ 37 iṣṭaiḥ svādhyāyaghoṣaiś ca deva tūryaravair api devagandharvagītaiś ca sarvair apsarasāṃ gaṇaiḥ 38 etaiś cānyaiś ca vividhair hṛṣṭatuṣṭair alaṃkṛtaiḥ krīḍann iva tadā devair abhiṣiktaḥ sa pāvakiḥ 39 abhiṣiktaṃ mahāsenam apaśyanta divaukasaḥ vinihatya tamo sūryaṃ yathehābhyuditaṃ tathā 40 athainam abhyayuḥ sarvā deva senāḥ sahasraśaḥ asmākaṃ tvaṃ patir iti bruvāṇāḥ sarvatodiśam 41 tāḥ samāsādya bhagavān sarvabhūtagaṇair vṛtaḥ arcitaś ca stutaś caiva sāntvayām āsa tā api 42 śatakratuś cābhiṣicya skandaṃ senāpatiṃ tadā sasmāra tāṃ deva senāṃ yā sā tena vimokṣitā 43 ayaṃ tasyāḥ patir nūnaṃ vihito brahmaṇā svayam iti cintyānayām āsa devasenāṃ svalaṃkṛtām 44 skandaṃ covāca balabhid iyaṃ kanyā surottama ajāte tvayi nirdiṣṭā tava patnī svayambhuvā 45 tasmāt tvam asyā vidhivat pāṇiṃ mantrapuraskṛtam gṛhāṇa dakṣiṇaṃ devyāḥ pāṇinā padmavarcasam 46 evam uktaḥ sa jagrāha tasyāḥ pāṇiṃ yathāvidhi bṛhaspatir mantravidhaṃ jajāpa ca juhāva ca 47 evaṃ skandasya mahiṣīṃ devasenāṃ vidur budhāḥ ṣaṣṭhīṃ yāṃ brāhmaṇāḥ prāhur lakṣmīm āśāṃ sukhapradām sinīvālīṃ kuhūṃ caiva sadvṛttim aparājitām 48 yadā skandaḥ patir labdhaḥ śāśvato devasenayā tadā tam āśrayal lakṣmīḥ svayaṃ devī śarīriṇī 49 śrījuṣṭaḥ pañcamīṃ skandas tasmāc chrī pañcamī smṛtā ṣaṣṭhyāṃ kṛtārtho 'bhūd yasmāt tasmāt ṣaṣṭhī mahātithiḥ |