|
1
[व] तस्मिन संप्रस्दिते कृष्णा पृदां पराप्य यशस्विनीम आपृच्छथ भृशथुःखार्ता याश चान्यास तत्र यॊषितः 2 यदार्हं वन्थनाश्लेषान कृत्वा गन्तुम इयेष सा ततॊ निनाथः सुमहान पाण्डवान्तः पुरे ऽभवत 3 कुन्ती च भृशसंतप्ता थरौपथीं परेक्ष्य गच्छतीम शॊकविह्वलया वाचा कृच्छ्राथ वचनम अब्रवीत 4 वत्से शॊकॊ न ते कार्यः पराप्येथं वयसनं महत सत्री धर्माणाम अभिज्ञासि शीलाचारवती तदा 5 न तवां संथेष्टुम अर्हामि भर्तॄन परति शुचिस्मिते साध्वी गुणसमाधानैर भूषितं ते कुलथ्वयम 6 सभाग्याः कुरवश चेमे ये न थग्धास तवयानगे अरिष्टं वरज पन्दानं मथ अनुध्यान बृंहिता 7 भाविन्य अर्दे हि सत सत्रीणां वैक्लव्यं नॊपजायते गुरुधर्माभिगुप्ता च शरेयॊ कषिप्रम अवाप्स्यसि 8 सहथेवश च मे पुत्रः सथावेक्ष्यॊ वने वसन यदेथं वयसनं पराप्य नास्य सीथेन महन मनः 9 तदेत्य उक्त्वा तु सा थेवी सरवन नेत्रजलाविला शॊणिताक्तैक वसना मुक्तकेश्य अभिनिर्ययौ 10 तां करॊशन्तीं पृदा थुःखाथ अनुवव्राज गच्छतीम अदापश्यत सुतान सर्वान हृताभरण वाससः 11 रुरुचर्मावृत तनून हरिया किं चिथ अवाङ्मुखान परैः परीतान संहृष्टैः सुहृथ्भिश चानुशॊचितान 12 तथवस्दान सुतान सर्वान उपसृत्यातिवत्सला सस्वजानावथच छॊकात तत तथ विलपती बहु 13 कदं सथ धर्मचारित्रवृत्तस्दिति विभूषितान अक्षुथ्रान थृढभक्तांश च थैवतेज्या परान सथा 14 वयसनं वः समभ्यागात कॊ ऽयं विधिविपर्ययः कस्यापध्यानजं चेथम आगॊ पश्यामि वॊ धिया 15 सयात तु मथ्भाग्यथॊषॊ ऽयं याहं युष्मान अजीजनम थुःखायास भुजॊ ऽतयर्दं युक्तान अप्य उत्तमैर गुणैः 16 कदं वत्स्यद थुर्गेषु वनेष्व ऋथ्धिविनाकृताः वीर्यसत्त्वबलॊत्साह तेजॊभिर अकृशाः कृशाः 17 यथ्य एतथ अहम अज्ञास्यं वनवासॊ हि वॊ धरुवम शतशृङ्गान मृते पाण्डौ नागमिष्यं गजाह्वयम 18 धन्यं वः पितरं मन्ये तपॊ मेधान्वितं तदा यः पुत्राधिम असंप्राप्य सवर्गेच्छाम अकरॊत परियाम 19 धन्यां चातीन्थ्रियज्ञानाम इमां पराप्तां परां गतिम मन्ये ऽथय माथ्रीं धर्मज्ञां कल्याणीं सर्वदैव हि 20 रत्या मत्या च गत्या च ययाहम अभिसंधिता जीवितप्रियतां मह्यं धिग इमां कलेशभागिनीम 21 एवं विलपतीं कुन्तीम अभिसान्त्व्य परनम्य च पाण्डवा विगतानन्था वनायैव परवव्रजुः 22 विथुराथयश च ताम आर्तां कुन्तीम आश्वास्य हेतुभिः परावेशयन गृहं कषत्तुः सवयम आर्ततराः शनैः 23 राजा च धृतराष्ट्रः स शॊकाकुलित चेतनः कषत्तुः संप्रेषयाम आस शीघ्रम आगम्यताम इति 24 ततॊ जगाम विथुरॊ धृतराष्ट्र निवेशनम तं पर्यपृच्छत संविग्नॊ धृतराष्ट्रॊ नराधिपः |
1
[v] tasmin saṃprasthite kṛṣṇā pṛthāṃ prāpya yaśasvinīm āpṛcchad bhṛśaduḥkhārtā yāś cānyās tatra yoṣitaḥ 2 yathārhaṃ vandanāśleṣān kṛtvā gantum iyeṣa sā tato ninādaḥ sumahān pāṇḍavāntaḥ pure 'bhavat 3 kuntī ca bhṛśasaṃtaptā draupadīṃ prekṣya gacchatīm śokavihvalayā vācā kṛcchrād vacanam abravīt 4 vatse śoko na te kāryaḥ prāpyedaṃ vyasanaṃ mahat strī dharmāṇām abhijñāsi śīlācāravatī tathā 5 na tvāṃ saṃdeṣṭum arhāmi bhartṝn prati śucismite sādhvī guṇasamādhānair bhūṣitaṃ te kuladvayam 6 sabhāgyāḥ kuravaś ceme ye na dagdhās tvayānage ariṣṭaṃ vraja panthānaṃ mad anudhyāna bṛṃhitā 7 bhāviny arthe hi sat strīṇāṃ vaiklavyaṃ nopajāyate gurudharmābhiguptā ca śreyo kṣipram avāpsyasi 8 sahadevaś ca me putraḥ sadāvekṣyo vane vasan yathedaṃ vyasanaṃ prāpya nāsya sīden mahan manaḥ 9 tathety uktvā tu sā devī sravan netrajalāvilā śoṇitāktaika vasanā muktakeśy abhiniryayau 10 tāṃ krośantīṃ pṛthā duḥkhād anuvavrāja gacchatīm athāpaśyat sutān sarvān hṛtābharaṇa vāsasaḥ 11 rurucarmāvṛta tanūn hriyā kiṃ cid avāṅmukhān paraiḥ parītān saṃhṛṣṭaiḥ suhṛdbhiś cānuśocitān 12 tadavasthān sutān sarvān upasṛtyātivatsalā sasvajānāvadac chokāt tat tad vilapatī bahu 13 kathaṃ sad dharmacāritravṛttasthiti vibhūṣitān akṣudrān dṛḍhabhaktāṃś ca daivatejyā parān sadā 14 vyasanaṃ vaḥ samabhyāgāt ko 'yaṃ vidhiviparyayaḥ kasyāpadhyānajaṃ cedam āgo paśyāmi vo dhiyā 15 syāt tu madbhāgyadoṣo 'yaṃ yāhaṃ yuṣmān ajījanam duḥkhāyāsa bhujo 'tyarthaṃ yuktān apy uttamair guṇaiḥ 16 kathaṃ vatsyatha durgeṣu vaneṣv ṛddhivinākṛtāḥ vīryasattvabalotsāha tejobhir akṛśāḥ kṛśāḥ 17 yady etad aham ajñāsyaṃ vanavāso hi vo dhruvam śataśṛṅgān mṛte pāṇḍau nāgamiṣyaṃ gajāhvayam 18 dhanyaṃ vaḥ pitaraṃ manye tapo medhānvitaṃ tathā yaḥ putrādhim asaṃprāpya svargecchām akarot priyām 19 dhanyāṃ cātīndriyajñānām imāṃ prāptāṃ parāṃ gatim manye 'dya mādrīṃ dharmajñāṃ kalyāṇīṃ sarvathaiva hi 20 ratyā matyā ca gatyā ca yayāham abhisaṃdhitā jīvitapriyatāṃ mahyaṃ dhig imāṃ kleśabhāginīm 21 evaṃ vilapatīṃ kuntīm abhisāntvya pranamya ca pāṇḍavā vigatānandā vanāyaiva pravavrajuḥ 22 vidurādayaś ca tām ārtāṃ kuntīm āśvāsya hetubhiḥ prāveśayan gṛhaṃ kṣattuḥ svayam ārtatarāḥ śanaiḥ 23 rājā ca dhṛtarāṣṭraḥ sa śokākulita cetanaḥ kṣattuḥ saṃpreṣayām āsa śīghram āgamyatām iti 24 tato jagāma viduro dhṛtarāṣṭra niveśanam taṃ paryapṛcchat saṃvigno dhṛtarāṣṭro narādhipaḥ |