|
1
[ष] यां तवम एतां शरियं थृष्ट्वा पाण्डुपुत्रे युधिष्ठिरे तप्यसे तां हरिष्यामि थयूतेनाहूयतां परः 2 अगत्वा संशयम अहम अयुथ्ध्वा च चमूमुखे अक्षान कषिपन्न अक्षतः सन विथ्वान अविथुषॊ जये 3 गलहान धनूंसि मे विथ्धि शरान अक्षांश च भारत अक्षाणां हृथयं मे जयां रदं विथ्धि ममास्तरम 4 [थ] अयम उत्सहते राजञ शरियम आहर्तुम अक्षवित थयूतेन पाण्डुपुत्रेभ्यस तत तुभ्यं तात रॊचताम 5 [ध] सदितॊ ऽसमि शासने भरातुर विथुरस्य महात्मनः तेन संगम्य वेत्स्यामि कार्यस्यास्य विनिश्चयम 6 [थ] विहनिष्यति ते बुथ्धिं विथुरॊ मुक्तसंशयः पाण्डवानां हिते युक्तॊ न तदा मम कौरव 7 नारभेत परसामर्द्यात पुरुषः कार्यम आत्मनः मतिसाम्यं थवयॊर नास्ति कार्येषु कुरुनन्थन 8 भयं परिहरन मन्थ आत्मानं परिपालयन वर्षासु कलिन्नकटवत तिष्ठन्न एवावसीथति 9 न वयाधयॊ नापि यमः शरेयः पराप्तिं परतीक्षते यावथ एव भवेत कल्पस तावच छरेयॊ समाचरेत 10 [ध] सर्वदा पुत्रबलिभिर विग्रहं ते न रॊचये वैरं विकारं सृजति तथ वै शस्त्रम अनायसम 11 अनर्दम अर्दं मन्यसे राजपुत्र; संग्रन्दनं कलहस्यातिघॊरम तथ वै परवृत्तं तु यदा कदं चिथ; विमॊक्षयेच चाप्य असि सायकांश च 12 [थुर] थयूते पुराणैर वयवहारः परनीतस; तत्रात्ययॊ नास्ति न संप्रहारः तथ रॊचतां शकुनेर वाक्यम अथ्य सभां; कषिप्रं तवम इहाज्ञापयस्व 13 सवर्गथ्वारं थीव्यतां नॊ विशिष्टं; तथ वर्तिनां चापि तदैव युक्तम भवेथ एवं हय आत्मना तुल्यम एव; थुरॊथरं पाण्डवैस तवं कुरुष्व 14 [धृ] वाक्यं न मे रॊचते यत तवयॊक्तं; यत ते परियं तत करियतां नरेन्थ्र पश्चात तप्यसे तथ उपाक्रम्य वाक्यं; न हीथृशं भावि वचॊ हि धर्म्यम 15 थृष्टं हय एतथ विथुरेनैवम एव; सर्वं पूर्वं बुथ्धिविथ्यानुगेन तथ एवैतथ अवशस्याभ्युपैति; महथ भयं कषत्रिय बीजघाति 16 [व] एवम उक्त्वा धृतरास्द्रॊ मनीषी; थैवं मत्वा परमं थुस्तरं च शशासॊच्चैः पुरुषान पुत्र वाक्ये; सदितॊ राजा थैवसंमूढचेताः 17 सहस्रस्तम्भां हेमवैडूर्य चित्रां; शतथ्वारां तॊरणस्फाटि शृङ्गाम सभाम अग्र्यां करॊशमात्रायतां; मे तथ विस्ताराम आशु कुर्वन्तु युक्ताः 18 शरुत्वा तस्य तवरिता निर्विशङ्काः; पराज्ञा थक्षास तां तदा चक्रुर आशु सर्वथ्रव्याण्य उपजह्रुः सभायां; सहस्रशः शिल्पिनश चापि युक्ताः 19 कालेनाल्पेनाद निष्ठां गतां; तां सभां रम्यां बहुरत्नां विचित्राम चित्रैर हेमैर आसनैर अभ्युपेताम; आचख्युस ते तस्य राज्ञः परतीताः 20 ततॊ विथ्वान विथुरं मन्त्रिमुख्यम; उवाचेथं धृतराष्ट्रॊ नरेन्थ्रः युधिष्ठिरं राजपुत्रं हि गत्वा; मथ्वाक्येन कषिप्रम इहानयस्व 21 सभेयं मे बहुरत्ना विचित्रा; शय्यासनैर उपपन्ना महार्हैः सा थृश्यतां भरातृभिः सार्धम एत्य; सुहृथ थयूतं वर्तताम अत्र चेति 22 मतम आज्ञाय पुत्रस्य धृतराष्ट्रॊ नराधिपः मत्वा च थुस्तरं थैवम एतथ राजा चकार ह 23 अन्यायेन तदॊक्तस तु विथुरॊ विथुषां वरः नाभ्यनन्थथ वचॊ भरातुर वचनं चेथम अब्रवीत 24 नाभिनन्थामि नृपते परैषम एतं; मैवं कृदाः कुलनाशाथ बिभेमि पुत्रैर भिन्नैः कलहस ते धरुवं सयाथ; एतच छङ्के थयूतकृते नरेन्थ्र 25 [ध] नेह कषत्तः कलहस तप्स्यते मां; न चेथ थैवं परतिलॊमं भविष्यत धात्रा तु थिष्टस्य वशे किलेथं सर्वं; जगच चेष्टति न सवतन्त्रम 26 तथ अथ्य विथुर पराप्य राजानं मम शासनात कषिप्रम आनय थुर्धर्षं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम |
1
[ṣ] yāṃ tvam etāṃ śriyaṃ dṛṣṭvā pāṇḍuputre yudhiṣṭhire tapyase tāṃ hariṣyāmi dyūtenāhūyatāṃ paraḥ 2 agatvā saṃśayam aham ayuddhvā ca camūmukhe akṣān kṣipann akṣataḥ san vidvān aviduṣo jaye 3 glahān dhanūṃsi me viddhi śarān akṣāṃś ca bhārata akṣāṇāṃ hṛdayaṃ me jyāṃ rathaṃ viddhi mamāstaram 4 [d] ayam utsahate rājañ śriyam āhartum akṣavit dyūtena pāṇḍuputrebhyas tat tubhyaṃ tāta rocatām 5 [dh] sthito 'smi śāsane bhrātur vidurasya mahātmanaḥ tena saṃgamya vetsyāmi kāryasyāsya viniścayam 6 [d] vihaniṣyati te buddhiṃ viduro muktasaṃśayaḥ pāṇḍavānāṃ hite yukto na tathā mama kaurava 7 nārabhet parasāmarthyāt puruṣaḥ kāryam ātmanaḥ matisāmyaṃ dvayor nāsti kāryeṣu kurunandana 8 bhayaṃ pariharan manda ātmānaṃ paripālayan varṣāsu klinnakaṭavat tiṣṭhann evāvasīdati 9 na vyādhayo nāpi yamaḥ śreyaḥ prāptiṃ pratīkṣate yāvad eva bhavet kalpas tāvac chreyo samācaret 10 [dh] sarvathā putrabalibhir vigrahaṃ te na rocaye vairaṃ vikāraṃ sṛjati tad vai śastram anāyasam 11 anartham arthaṃ manyase rājaputra; saṃgranthanaṃ kalahasyātighoram tad vai pravṛttaṃ tu yathā kathaṃ cid; vimokṣayec cāpy asi sāyakāṃś ca 12 [dur] dyūte purāṇair vyavahāraḥ pranītas; tatrātyayo nāsti na saṃprahāraḥ tad rocatāṃ śakuner vākyam adya sabhāṃ; kṣipraṃ tvam ihājñāpayasva 13 svargadvāraṃ dīvyatāṃ no viśiṣṭaṃ; tad vartināṃ cāpi tathaiva yuktam bhaved evaṃ hy ātmanā tulyam eva; durodaraṃ pāṇḍavais tvaṃ kuruṣva 14 [dhṛ] vākyaṃ na me rocate yat tvayoktaṃ; yat te priyaṃ tat kriyatāṃ narendra paścāt tapyase tad upākramya vākyaṃ; na hīdṛśaṃ bhāvi vaco hi dharmyam 15 dṛṣṭaṃ hy etad vidurenaivam eva; sarvaṃ pūrvaṃ buddhividyānugena tad evaitad avaśasyābhyupaiti; mahad bhayaṃ kṣatriya bījaghāti 16 [v] evam uktvā dhṛtarāsthro manīṣī; daivaṃ matvā paramaṃ dustaraṃ ca śaśāsoccaiḥ puruṣān putra vākye; sthito rājā daivasaṃmūḍhacetāḥ 17 sahasrastambhāṃ hemavaiḍūrya citrāṃ; śatadvārāṃ toraṇasphāṭi śṛṅgām sabhām agryāṃ krośamātrāyatāṃ; me tad vistārām āśu kurvantu yuktāḥ 18 śrutvā tasya tvaritā nirviśaṅkāḥ; prājñā dakṣās tāṃ tathā cakrur āśu sarvadravyāṇy upajahruḥ sabhāyāṃ; sahasraśaḥ śilpinaś cāpi yuktāḥ 19 kālenālpenātha niṣṭhāṃ gatāṃ; tāṃ sabhāṃ ramyāṃ bahuratnāṃ vicitrām citrair hemair āsanair abhyupetām; ācakhyus te tasya rājñaḥ pratītāḥ 20 tato vidvān viduraṃ mantrimukhyam; uvācedaṃ dhṛtarāṣṭro narendraḥ yudhiṣṭhiraṃ rājaputraṃ hi gatvā; madvākyena kṣipram ihānayasva 21 sabheyaṃ me bahuratnā vicitrā; śayyāsanair upapannā mahārhaiḥ sā dṛśyatāṃ bhrātṛbhiḥ sārdham etya; suhṛd dyūtaṃ vartatām atra ceti 22 matam ājñāya putrasya dhṛtarāṣṭro narādhipaḥ matvā ca dustaraṃ daivam etad rājā cakāra ha 23 anyāyena tathoktas tu viduro viduṣāṃ varaḥ nābhyanandad vaco bhrātur vacanaṃ cedam abravīt 24 nābhinandāmi nṛpate praiṣam etaṃ; maivaṃ kṛthāḥ kulanāśād bibhemi putrair bhinnaiḥ kalahas te dhruvaṃ syād; etac chaṅke dyūtakṛte narendra 25 [dh] neha kṣattaḥ kalahas tapsyate māṃ; na ced daivaṃ pratilomaṃ bhaviṣyat dhātrā tu diṣṭasya vaśe kiledaṃ sarvaṃ; jagac ceṣṭati na svatantram 26 tad adya vidura prāpya rājānaṃ mama śāsanāt kṣipram ānaya durdharṣaṃ kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram |