|
1
[व] ततः सागरसंकाशं थृष्ट्वा नृपतिसागरम रॊषात परचलितं सर्वम इथम आह युधिष्ठिरः 2 भीष्मं मतिमतां शरेष्ठं वृथ्धं कुरु पिता महम बृहस्पतिं बृहत तेजाः पुरुहूता इवारिहा 3 असौ रॊषात परचलितॊ महान नृपतिसागरः अत्र यत परतिपत्तव्यं तन मे बरूहि पितामह 4 यज्ञस्य च न विघ्नः सयात परजानां च शिवं भवेत यदा सर्वत्र तत सर्वं बरूहि मे ऽथय पितामह 5 इत्य उक्तवति धर्मज्ञे धर्मराजे युधिष्ठिरे उवाचेथं वचॊ भीष्मस ततः कुरु पिता महः 6 मा भैस तवं कुरुशार्थूल शवा सिंहं हन्तुम अर्हति शिवः पन्दाः सुनीतॊ ऽतर मया पूर्वतरं वृतः 7 परसुप्ते हि यदा सिंहे शवानस तत्र समागताः भषेयुः सहिताः सर्वे तदेमे वसुधाधिपाः 8 वृष्णिसिंहस्य सुप्तस्य तदेमे परमुखे सदिताः भषन्ते तात संक्रुथ्धाः शवानः सिंहस्य संनिधौ 9 न हि संबुध्यते तावत सुप्तः सिंह इवाच्युतः तेन सिंही करॊत्य एतान नृसिंहश चेथिपुंगवः 10 पार्दिवान पार्दिवश्रेष्ठ शिशुपालॊ ऽलपचेतनः सर्वान सर्वात्मना तात नेतु कामॊ यमक्षयम 11 नूनम एतत समाथातुं पुनर इच्छत्य अधॊ ऽकषजः यथ अस्य शिशुपालस्दं तेजस तिष्ठति भारत 12 विप्लुता चास्य भथ्रं ते बुथ्धिर बुथ्धिमतां वर चेथिराजस्य कौन्तेय सर्वेषां च महीक्षिताम 13 आथातुं हि नरव्याघ्रॊ यं यम इच्छत्य अयं यथा तस्य विप्लवते बुथ्धिर एवं चेथिपतेर यदा 14 चतुर्विधानां भूतानां तरिषु लॊकेषु माधवः परभवश चैव सर्वेषां निधनं च युधिष्ठिर 15 इति तस्य वचॊ शरुत्वा ततश चेथिपतिर नृपः भीष्मं रूक्षाक्षरा वाचः शरावयाम आस भारत |
1
[v] tataḥ sāgarasaṃkāśaṃ dṛṣṭvā nṛpatisāgaram roṣāt pracalitaṃ sarvam idam āha yudhiṣṭhiraḥ 2 bhīṣmaṃ matimatāṃ śreṣṭhaṃ vṛddhaṃ kuru pitā maham bṛhaspatiṃ bṛhat tejāḥ puruhūtā ivārihā 3 asau roṣāt pracalito mahān nṛpatisāgaraḥ atra yat pratipattavyaṃ tan me brūhi pitāmaha 4 yajñasya ca na vighnaḥ syāt prajānāṃ ca śivaṃ bhavet yathā sarvatra tat sarvaṃ brūhi me 'dya pitāmaha 5 ity uktavati dharmajñe dharmarāje yudhiṣṭhire uvācedaṃ vaco bhīṣmas tataḥ kuru pitā mahaḥ 6 mā bhais tvaṃ kuruśārdūla śvā siṃhaṃ hantum arhati śivaḥ panthāḥ sunīto 'tra mayā pūrvataraṃ vṛtaḥ 7 prasupte hi yathā siṃhe śvānas tatra samāgatāḥ bhaṣeyuḥ sahitāḥ sarve tatheme vasudhādhipāḥ 8 vṛṣṇisiṃhasya suptasya tatheme pramukhe sthitāḥ bhaṣante tāta saṃkruddhāḥ śvānaḥ siṃhasya saṃnidhau 9 na hi saṃbudhyate tāvat suptaḥ siṃha ivācyutaḥ tena siṃhī karoty etān nṛsiṃhaś cedipuṃgavaḥ 10 pārthivān pārthivaśreṣṭha śiśupālo 'lpacetanaḥ sarvān sarvātmanā tāta netu kāmo yamakṣayam 11 nūnam etat samādātuṃ punar icchaty adho 'kṣajaḥ yad asya śiśupālasthaṃ tejas tiṣṭhati bhārata 12 viplutā cāsya bhadraṃ te buddhir buddhimatāṃ vara cedirājasya kaunteya sarveṣāṃ ca mahīkṣitām 13 ādātuṃ hi naravyāghro yaṃ yam icchaty ayaṃ yadā tasya viplavate buddhir evaṃ cedipater yathā 14 caturvidhānāṃ bhūtānāṃ triṣu lokeṣu mādhavaḥ prabhavaś caiva sarveṣāṃ nidhanaṃ ca yudhiṣṭhira 15 iti tasya vaco śrutvā tataś cedipatir nṛpaḥ bhīṣmaṃ rūkṣākṣarā vācaḥ śrāvayām āsa bhārata |