|
1
[वै] ततः सर्वाः परकृतयॊ नगराथ वारणावतात सर्वमङ्गल संयुक्ता यदाशास्त्रम अतन्थ्रिताः 2 शरुत्वागतान पाण्डुपुत्रान नाना यानैः सहस्रशः अभिजग्मुर नरश्रेष्ठाञ शरुत्वैव परया मुथा 3 ते समासाथ्य कौन्तेयान वारणावतका जनाः कृत्वा जयाशिषः सर्वे परिवार्यॊपतस्दिरे 4 तैर वृतः पुरुषव्याघ्रॊ धर्मराजॊ युधिष्ठिरः विबभौ थेवसंकाशॊ वज्रपाणिर इवामरैः 5 सत्कृतास ते तु पौरैश च पौरान सत्कृत्य चानघाः अलंकृतं जनाकीर्णं विविशुर वारणावतम 6 ते परविश्य पुरं वीरास तूर्णं जग्मुर अदॊ गृहान बराह्मणानां महीपाल रतानां सवेषु कर्मसु 7 नगराधिकृतानां च गृहाणि रदिनां तदा उपतस्दुर नरश्रेष्ठा वैश्यशूथ्र गृहान अपि 8 अर्चिताश च नरैः पौरैः पाण्डवा भरतर्षभाः जग्मुर आवसदं पश्चात पुरॊचन पुरस्कृताः 9 तेभ्यॊ भक्ष्यान्नपानानि शयनानि शुभानि च आसनानि च मुख्यानि परथथौ स पुरॊचनः 10 तत्र ते सत्कृतास तेन सुमहार्ह परिच्छथाः उपास्यमानाः पुरुषैर ऊषुः पुरनिवासिभिः 11 थशरात्रॊषितानां तु तत्र तेषां पुरॊचनः निवेथयाम आस गृहं शिवाख्यम अशिवं तथा 12 तत्र ते पुरुषव्याघ्रा विविशुः सपरिच्छथाः पुरॊचनस्य वचनात कैलासम इव गुह्यकाः 13 तत तव अगारम अभिप्रेक्ष्य सर्वधर्मविशारथः उवाचाग्नेयम इत्य एवं भीमसेनं युधिष्ठिरः जिघ्रन सॊम्य वसा गन्धं सर्पिर जतु विमिश्रितम 14 कृतं हि वयक्तम आग्नेयम इथं वेश्म परंतप शणसर्जरसं वयक्तम आनीतं गृहकर्मणि मुञ्ज बल्वज वंशाथि थरव्यं सर्वं घृतॊक्षितम 15 शिल्पिभिः सुकृतं हय आप्तैर विनीतैर वेश्म कर्मणि विश्वस्तं माम अयं पापॊ थग्धकामः पुरॊचनः 16 इमां तु तां महाबुथ्धिर विथुरॊ थृष्टवांस तथा इमां तु तां महाबुथ्धिर विथुरॊ थृष्टवान पुरा 17 ते वयं बॊधितास तेन बुथ्धवन्तॊ ऽशिवं गृहम आचार्यैः सुकृतं गूढैर थुर्यॊधन वशानुगैः 18 [भम] यथ इथं गृहम आग्नेयं विहितं मन्यते भवान तत्रैव साधु गच्छामॊ यत्र पूर्वॊषिता वयम 19 [य] इह यत तैर निराकारैर वस्तव्यम इति रॊचये नष्टैर इव विचिन्वथ्भिर गतिम इष्टां धरुवाम इतः 20 यथि विन्थेत चाकारम अस्माकं हि पुरॊचनः शीघ्रकारी ततॊ भूत्वा परसह्यापि थहेत नः 21 नायं बिभेत्य उपक्रॊशाथ अधर्माथ वा पुरॊचनः तदा हि वर्तते मन्थः सुयॊधन मते सदितः 22 अपि चेह परथग्धेषु भीष्मॊ ऽसमासु पितामहः कॊपं कुर्यात किमर्दं वा कौरवान कॊपयेत सः धर्म इत्य एव कुप्येत तदान्ये कुरुपुंगवाः 23 वयं तु यथि थाहस्य बिभ्यतः परथ्रवेम हि सपशैर नॊ घातयेत सार्वान राज्यलुब्धः सुयॊधनः 24 अपथस्दान पथे तिष्ठन्न अपक्षान पक्षसंस्दितः हीनकॊशान महाकॊशः परयॊगैर घातयेथ धरुवम 25 तथ अस्माभिर इमं पापं तं च पापं सुयॊधनम वञ्चयथ्भिर निवस्तव्यं छन्नवासं कव चित कव चित 26 ते वयं मृगया शीलाश चराम वसुधाम इमाम तदा नॊ विथिता मार्गा भविष्यन्ति पलायताम 27 भौमं च बिलम अथ्यैव करवाम सुसंवृतम गूढॊच्छ्वसान न नस तत्र हुताशः संप्रधक्ष्यति 28 वसतॊ ऽतर यदा चास्मान न बुध्येत पुरॊचनः पौरॊ वापि जनः कश चित तदा कार्यम अतन्थ्रितैः |
1
[vai] tataḥ sarvāḥ prakṛtayo nagarād vāraṇāvatāt sarvamaṅgala saṃyuktā yathāśāstram atandritāḥ 2 śrutvāgatān pāṇḍuputrān nānā yānaiḥ sahasraśaḥ abhijagmur naraśreṣṭhāñ śrutvaiva parayā mudā 3 te samāsādya kaunteyān vāraṇāvatakā janāḥ kṛtvā jayāśiṣaḥ sarve parivāryopatasthire 4 tair vṛtaḥ puruṣavyāghro dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ vibabhau devasaṃkāśo vajrapāṇir ivāmaraiḥ 5 satkṛtās te tu pauraiś ca paurān satkṛtya cānaghāḥ alaṃkṛtaṃ janākīrṇaṃ viviśur vāraṇāvatam 6 te praviśya puraṃ vīrās tūrṇaṃ jagmur atho gṛhān brāhmaṇānāṃ mahīpāla ratānāṃ sveṣu karmasu 7 nagarādhikṛtānāṃ ca gṛhāṇi rathināṃ tathā upatasthur naraśreṣṭhā vaiśyaśūdra gṛhān api 8 arcitāś ca naraiḥ pauraiḥ pāṇḍavā bharatarṣabhāḥ jagmur āvasathaṃ paścāt purocana puraskṛtāḥ 9 tebhyo bhakṣyānnapānāni śayanāni śubhāni ca āsanāni ca mukhyāni pradadau sa purocanaḥ 10 tatra te satkṛtās tena sumahārha paricchadāḥ upāsyamānāḥ puruṣair ūṣuḥ puranivāsibhiḥ 11 daśarātroṣitānāṃ tu tatra teṣāṃ purocanaḥ nivedayām āsa gṛhaṃ śivākhyam aśivaṃ tadā 12 tatra te puruṣavyāghrā viviśuḥ saparicchadāḥ purocanasya vacanāt kailāsam iva guhyakāḥ 13 tat tv agāram abhiprekṣya sarvadharmaviśāradaḥ uvācāgneyam ity evaṃ bhīmasenaṃ yudhiṣṭhiraḥ jighran somya vasā gandhaṃ sarpir jatu vimiśritam 14 kṛtaṃ hi vyaktam āgneyam idaṃ veśma paraṃtapa śaṇasarjarasaṃ vyaktam ānītaṃ gṛhakarmaṇi muñja balvaja vaṃśādi dravyaṃ sarvaṃ ghṛtokṣitam 15 śilpibhiḥ sukṛtaṃ hy āptair vinītair veśma karmaṇi viśvastaṃ mām ayaṃ pāpo dagdhakāmaḥ purocanaḥ 16 imāṃ tu tāṃ mahābuddhir viduro dṛṣṭavāṃs tadā imāṃ tu tāṃ mahābuddhir viduro dṛṣṭavān purā 17 te vayaṃ bodhitās tena buddhavanto 'śivaṃ gṛham ācāryaiḥ sukṛtaṃ gūḍhair duryodhana vaśānugaiḥ 18 [bhm] yad idaṃ gṛham āgneyaṃ vihitaṃ manyate bhavān tatraiva sādhu gacchāmo yatra pūrvoṣitā vayam 19 [y] iha yat tair nirākārair vastavyam iti rocaye naṣṭair iva vicinvadbhir gatim iṣṭāṃ dhruvām itaḥ 20 yadi vindeta cākāram asmākaṃ hi purocanaḥ śīghrakārī tato bhūtvā prasahyāpi daheta naḥ 21 nāyaṃ bibhety upakrośād adharmād vā purocanaḥ tathā hi vartate mandaḥ suyodhana mate sthitaḥ 22 api ceha pradagdheṣu bhīṣmo 'smāsu pitāmahaḥ kopaṃ kuryāt kimarthaṃ vā kauravān kopayeta saḥ dharma ity eva kupyeta tathānye kurupuṃgavāḥ 23 vayaṃ tu yadi dāhasya bibhyataḥ pradravema hi spaśair no ghātayet sārvān rājyalubdhaḥ suyodhanaḥ 24 apadasthān pade tiṣṭhann apakṣān pakṣasaṃsthitaḥ hīnakośān mahākośaḥ prayogair ghātayed dhruvam 25 tad asmābhir imaṃ pāpaṃ taṃ ca pāpaṃ suyodhanam vañcayadbhir nivastavyaṃ channavāsaṃ kva cit kva cit 26 te vayaṃ mṛgayā śīlāś carāma vasudhām imām tathā no viditā mārgā bhaviṣyanti palāyatām 27 bhaumaṃ ca bilam adyaiva karavāma susaṃvṛtam gūḍhocchvasān na nas tatra hutāśaḥ saṃpradhakṣyati 28 vasato 'tra yathā cāsmān na budhyeta purocanaḥ pauro vāpi janaḥ kaś cit tathā kāryam atandritaiḥ |