|
1
[वै] ततः सरस्तॊत्तर पटः सप्रस्वेथः सवेपदुः विवेशाधिरदॊ रङ्गं यष्टिप्राणॊ हवयन्न इव 2 तम आलॊक्य धनुस तयक्त्वा पितृगौरवयन्त्रितः कर्णॊ ऽभिषेकार्थ्र शिराः शिरसा समवन्थत 3 ततः पाथाव अवच्छाथ्य पटान्तेन ससंभ्रमः पुत्रेति परिपूर्णार्दम अब्रवीथ रदसारदिः 4 परिष्वज्य च तस्याद मूर्धानं सनेहविक्लवः अङ्गराज्याभिषेकार्थ्रम अश्रुभिः सिषिचे पुनः 5 तं थृष्ट्वा सूतपुत्रॊ ऽयम इति निश्चित्य पाण्डवः भीमसेनस तथा वाक्यम अब्रवीत परहसन्न इव 6 न तवम अर्हसि पार्देन सूतपुत्र रणे वधम कुलस्य सथृशस तूर्णं परतॊथॊ गृह्यतां तवया 7 अङ्गराज्यं च नार्हस तवम उपभॊक्तुं नराधम शवा हुताशसमीपस्दं पुरॊडाशम इवाध्वरे 8 एवम उत्कस ततः कर्णः किं चित परस्फुरिताधरः गगनस्दं विनिःश्वस्य थिवाकरम उथैक्षत 9 ततॊ थुर्यॊधनः कॊपाथ उत्पपात महाबलः भरातृपथ्मवनात तस्मान मथॊत्कट इव थविपः 10 सॊ ऽबरवीथ भीमकर्माणं भीमसेनम अवस्दितम वृकॊथर न युक्तं ते वचनं वक्तुम ईथृशम 11 कषत्रियाणां बलं जयेष्ठं यॊथ्धव्यं कषत्रबन्धुना शूराणां च नथीनां च परभवा थुर्विथाः किल 12 सलिलाथ उत्दितॊ वह्निर येन वयाप्तं चराचरम थधीचस्यास्दितॊ वज्रं कृतं थानव सूथनम 13 आग्नेयः कृत्तिका पुत्रॊ रौथ्रॊ गाङ्गेय इत्य अपि शरूयते भगवान थेवः सर्वगुह्य मयॊ गुहः 14 कषत्रियाभ्यश च ये जाता बराह्मणास ते च विश्रुताः आचार्यः कलशाज जातः शरस्तम्बाथ गुरुः कृपः भवतां च यदा जन्म तथ अप्य आगमितं नृपैः 15 सकुण्डलं सकवचं थिव्यलक्षणलक्षितम कदम आथित्यसंकाशं मृगी वयाघ्रं जनिष्यति 16 पृदिवी राज्यम अर्हॊ ऽयं नाङ्गराज्यं नरेश्वरः अनेन बाहुवीर्येण मया चाज्ञानुवर्तिना 17 यस्य वा मनुजस्येथं न कषान्तं मथ विचेष्टितम रदम आरुह्य पथ्भ्यां वा विनामयतु कार्मुकम 18 ततः सर्वस्य रङ्गस्या हाहाकारॊ महान अभूत साधुवाथानुसंबथ्धः सूर्यश चास्तम उपागमत 19 ततॊ थुर्यॊधनः कर्णम आलम्ब्याद करे नृप थीपिकाग्निकृतालॊकस तस्माथ रङ्गाथ विनिर्ययौ 20 पाण्डवाश च सहथ्रॊणाः सकृपाश च विशां पते भीष्मेण सहिताः सर्वे ययुः सवं सवं निवेशनम 21 अर्जुनेति जनः कश चित काश चित कर्णेति भारत कश चिथ थुर्यॊधनेत्य एवं बरुवन्तः परदितास तथा 22 कुन्त्याश च परत्यभिज्ञाय थिव्यलक्षणसूचितम पुत्रम अङ्गेश्वरं सनेहाच छन्ना परीतिर अवर्धत 23 थुर्यॊधनस्यापि तथा कर्णम आसाथ्य पार्दिव भयम अर्जुन सांजातं कषिप्रम अन्तरधीयत 24 स चापि वीरः कृतशस्त्रनिश्रमः; परेण साम्नाभ्यवथत सुयॊधनम युधिष्ठिरस्याप्य अभवत तथा मतिर; न कर्ण तुल्यॊ ऽसति धनुर्धरः कषितौ |
1
[vai] tataḥ srastottara paṭaḥ saprasvedaḥ savepathuḥ viveśādhiratho raṅgaṃ yaṣṭiprāṇo hvayann iva 2 tam ālokya dhanus tyaktvā pitṛgauravayantritaḥ karṇo 'bhiṣekārdra śirāḥ śirasā samavandata 3 tataḥ pādāv avacchādya paṭāntena sasaṃbhramaḥ putreti paripūrṇārtham abravīd rathasārathiḥ 4 pariṣvajya ca tasyātha mūrdhānaṃ snehaviklavaḥ aṅgarājyābhiṣekārdram aśrubhiḥ siṣice punaḥ 5 taṃ dṛṣṭvā sūtaputro 'yam iti niścitya pāṇḍavaḥ bhīmasenas tadā vākyam abravīt prahasann iva 6 na tvam arhasi pārthena sūtaputra raṇe vadham kulasya sadṛśas tūrṇaṃ pratodo gṛhyatāṃ tvayā 7 aṅgarājyaṃ ca nārhas tvam upabhoktuṃ narādhama śvā hutāśasamīpasthaṃ puroḍāśam ivādhvare 8 evam utkas tataḥ karṇaḥ kiṃ cit prasphuritādharaḥ gaganasthaṃ viniḥśvasya divākaram udaikṣata 9 tato duryodhanaḥ kopād utpapāta mahābalaḥ bhrātṛpadmavanāt tasmān madotkaṭa iva dvipaḥ 10 so 'bravīd bhīmakarmāṇaṃ bhīmasenam avasthitam vṛkodara na yuktaṃ te vacanaṃ vaktum īdṛśam 11 kṣatriyāṇāṃ balaṃ jyeṣṭhaṃ yoddhavyaṃ kṣatrabandhunā śūrāṇāṃ ca nadīnāṃ ca prabhavā durvidāḥ kila 12 salilād utthito vahnir yena vyāptaṃ carācaram dadhīcasyāsthito vajraṃ kṛtaṃ dānava sūdanam 13 āgneyaḥ kṛttikā putro raudro gāṅgeya ity api śrūyate bhagavān devaḥ sarvaguhya mayo guhaḥ 14 kṣatriyābhyaś ca ye jātā brāhmaṇās te ca viśrutāḥ ācāryaḥ kalaśāj jātaḥ śarastambād guruḥ kṛpaḥ bhavatāṃ ca yathā janma tad apy āgamitaṃ nṛpaiḥ 15 sakuṇḍalaṃ sakavacaṃ divyalakṣaṇalakṣitam katham ādityasaṃkāśaṃ mṛgī vyāghraṃ janiṣyati 16 pṛthivī rājyam arho 'yaṃ nāṅgarājyaṃ nareśvaraḥ anena bāhuvīryeṇa mayā cājñānuvartinā 17 yasya vā manujasyedaṃ na kṣāntaṃ mad viceṣṭitam ratham āruhya padbhyāṃ vā vināmayatu kārmukam 18 tataḥ sarvasya raṅgasyā hāhākāro mahān abhūt sādhuvādānusaṃbaddhaḥ sūryaś cāstam upāgamat 19 tato duryodhanaḥ karṇam ālambyātha kare nṛpa dīpikāgnikṛtālokas tasmād raṅgād viniryayau 20 pāṇḍavāś ca sahadroṇāḥ sakṛpāś ca viśāṃ pate bhīṣmeṇa sahitāḥ sarve yayuḥ svaṃ svaṃ niveśanam 21 arjuneti janaḥ kaś cit kāś cit karṇeti bhārata kaś cid duryodhanety evaṃ bruvantaḥ prathitās tadā 22 kuntyāś ca pratyabhijñāya divyalakṣaṇasūcitam putram aṅgeśvaraṃ snehāc channā prītir avardhata 23 duryodhanasyāpi tadā karṇam āsādya pārthiva bhayam arjuna sāṃjātaṃ kṣipram antaradhīyata 24 sa cāpi vīraḥ kṛtaśastraniśramaḥ; pareṇa sāmnābhyavadat suyodhanam yudhiṣṭhirasyāpy abhavat tadā matir; na karṇa tulyo 'sti dhanurdharaḥ kṣitau |