|
1
visṛjya tu suhṛdvargaṃ buddhyā niścitya rāghavaḥ samīpe dvāḥstham āsīnam idaṃ vacanam abravīt 2 śīghram ānaya saumitriṃ lakṣmaṇaṃ śubhalakṣaṇam bharataṃ ca mahābāhuṃ śatrughnaṃ cāparājitam 3 rāmasya bhāṣitaṃ śrutvā dvāḥstho mūrdhni kṛtāñjaliḥ lakṣmaṇasya gṛhaṃ gatva praviveśānivāritaḥ 4 uvāca ca tadā vākyaṃ vardhayitvā kṛtāñjaliḥ draṣṭum icchasi rājā tvāṃ gamyatāṃ tatra māciram 5 bāḍham ity eva saumitriḥ śrutvā rāghava śāsanam prādravad ratham āruhya rāghavasya niveśanam 6 prayāntaṃ lakṣmaṇaṃ dṛṣṭvā dvāḥstho bharatam antikāt uvāca prāñjalir vākyaṃ rājā tvāṃ draṣṭum icchati 7 bharatas tu vacaḥ śrutvā dvāḥsthād rāmasamīritam utpapātāsanāt tūrṇaṃ padbhyām eva tato 'gamat 8 dṛṣṭvā prayāntaṃ bharataṃ tvaramāṇaḥ kṛtāñjaliḥ śatrughnabhavanaṃ gatvā tato vākyaṃ jagāda ha 9 ehy āgaccha raghuśreṣṭha rājā tvāṃ draṣṭum icchati gato hi lakṣmaṇaḥ pūrvaṃ bharataś ca mahāyaśāḥ 10 śrutvā tu vacanaṃ tasya śatrughno rāmaśāsanam śirasā vandya dharaṇīṃ prayayau yatra rāghavaḥ 11 kumārān āgatāñ śrutvā cintāvyākulitendriyaḥ avākśirā dīnamanā dvāḥsthaṃ vacanam abravīt 12 praveśaya kumārāṃs tvaṃ matsamīpaṃ tvarānvitaḥ eteṣu jīvitaṃ mahyam ete prāṇā bahiścarāḥ 13 ājñaptās tu narendreṇa kumārāḥ śuklavāsasaḥ prahvāḥ prāñjalayo bhūtvā viviśus te samāhitāḥ 14 te tu dṛṣṭvā mukhaṃ tasya sagrahaṃ śaśinaṃ yathā saṃdhyāgatam ivādityaṃ prabhayā parivarjitam 15 bāṣpapūrṇe ca nayane dṛṣṭva rāmasya dhīmataḥ hataśobhāṃ yathā padmaṃ mukhaṃ vīkṣya ca tasya te 16 tato 'bhivādya tvaritāḥ pādau rāmasya mūrdhabhiḥ tasthuḥ samāhitāḥ sarve rāmaś cāśrūṇy avartayat 17 tān pariṣvajya bāhubhyām utthāpya ca mahābhujaḥ āsaneṣv ādhvam ity uktvā tato vākyaṃ jagāda ha 18 bhavanto mama sarvasvaṃ bhavanto mama jīvitam bhavadbhiś ca kṛtaṃ rājyaṃ pālayāmi nareśvarāḥ 19 bhavantaḥ kṛtaśāstrārthā buddhau ca pariniṣṭhitāḥ saṃbhūya ca madartho 'yam anveṣṭavyo nareśvarāḥ |
1
विसृज्य तु सुहृथ्वर्गं बुथ्ध्या निश्चित्य राघवः समीपे थवाःस्दम आसीनम इथं वचनम अब्रवीत 2 शीघ्रम आनय सौमित्रिं लक्ष्मणं शुभलक्षणम भरतं च महाबाहुं शत्रुघ्नं चापराजितम 3 रामस्य भाषितं शरुत्वा थवाःस्दॊ मूर्ध्नि कृताञ्जलिः लक्ष्मणस्य गृहं गत्व परविवेशानिवारितः 4 उवाच च तथा वाक्यं वर्धयित्वा कृताञ्जलिः थरष्टुम इच्छसि राजा तवां गम्यतां तत्र माचिरम 5 बाढम इत्य एव सौमित्रिः शरुत्वा राघव शासनम पराथ्रवथ रदम आरुह्य राघवस्य निवेशनम 6 परयान्तं लक्ष्मणं थृष्ट्वा थवाःस्दॊ भरतम अन्तिकात उवाच पराञ्जलिर वाक्यं राजा तवां थरष्टुम इच्छति 7 भरतस तु वचः शरुत्वा थवाःस्दाथ रामसमीरितम उत्पपातासनात तूर्णं पथ्भ्याम एव ततॊ ऽगमत 8 थृष्ट्वा परयान्तं भरतं तवरमाणः कृताञ्जलिः शत्रुघ्नभवनं गत्वा ततॊ वाक्यं जगाथ ह 9 एह्य आगच्छ रघुश्रेष्ठ राजा तवां थरष्टुम इच्छति गतॊ हि लक्ष्मणः पूर्वं भरतश च महायशाः 10 शरुत्वा तु वचनं तस्य शत्रुघ्नॊ रामशासनम शिरसा वन्थ्य धरणीं परययौ यत्र राघवः 11 कुमारान आगताञ शरुत्वा चिन्ताव्याकुलितेन्थ्रियः अवाक्शिरा थीनमना थवाःस्दं वचनम अब्रवीत 12 परवेशय कुमारांस तवं मत्समीपं तवरान्वितः एतेषु जीवितं मह्यम एते पराणा बहिश्चराः 13 आज्ञप्तास तु नरेन्थ्रेण कुमाराः शुक्लवाससः परह्वाः पराञ्जलयॊ भूत्वा विविशुस ते समाहिताः 14 ते तु थृष्ट्वा मुखं तस्य सग्रहं शशिनं यदा संध्यागतम इवाथित्यं परभया परिवर्जितम 15 बाष्पपूर्णे च नयने थृष्ट्व रामस्य धीमतः हतशॊभां यदा पथ्मं मुखं वीक्ष्य च तस्य ते 16 ततॊ ऽभिवाथ्य तवरिताः पाथौ रामस्य मूर्धभिः तस्दुः समाहिताः सर्वे रामश चाश्रूण्य अवर्तयत 17 तान परिष्वज्य बाहुभ्याम उत्दाप्य च महाभुजः आसनेष्व आध्वम इत्य उक्त्वा ततॊ वाक्यं जगाथ ह 18 भवन्तॊ मम सर्वस्वं भवन्तॊ मम जीवितम भवथ्भिश च कृतं राज्यं पालयामि नरेश्वराः 19 भवन्तः कृतशास्त्रार्दा बुथ्धौ च परिनिष्ठिताः संभूय च मथर्दॊ ऽयम अन्वेष्टव्यॊ नरेश्वराः |