1
sa ca vāgbhiḥ praśastābhir gamiṣyan pūjitas tayā tasmād deśād apakramya cintayām āsa vānaraḥ 2 alpaśeṣam idaṃ kāryaṃ dṛṣṭeyam asitekṣaṇā trīn upāyān atikramya caturtha iha dṛśyate 3 na sāma rakṣaḥsu guṇāya kalpate; na danam arthopaciteṣu vartate na bhedasādhyā baladarpitā janāḥ; parākramas tv eṣa mameha rocate 4 na cāsya kāryasya parākramād ṛte; viniścayaḥ kaś cid ihopapadyate hṛtapravīrās tu raṇe hi rākṣasāḥ; kathaṃ cid īyur yad ihādya mārdavam 5 kārye karmaṇi nirdiṣṭo yo bahūny api sādhayet pūrvakāryavirodhena sa kāryaṃ kartum arhati 6 na hy ekaḥ sādhako hetuḥ svalpasyāpīha karmaṇaḥ yo hy arthaṃ bahudhā veda sa samartho 'rthasādhane 7 ihaiva tāvat kṛtaniścayo hy ahaṃ; yadi vrajeyaṃ plavageśvarālayam parātmasaṃmarda viśeṣatattvavit; tataḥ kṛtaṃ syān mama bhartṛśāsanam 8 kathaṃ nu khalv adya bhavet sukhāgataṃ; prasahya yuddhaṃ mama rākṣasaiḥ saha tathaiva khalv ātmabalaṃ ca sāravat; samānayen māṃ ca raṇe daśānanaḥ 9 idam asya nṛśaṃsasya nandanopamam uttamam vanaṃ netramanaḥkāntaṃ nānādrumalatāyutam 10 idaṃ vidhvaṃsayiṣyāmi śuṣkaṃ vanam ivānalaḥ asmin bhagne tataḥ kopaṃ kariṣyati sa rāvaṇaḥ 11 tato mahat sāśvamahārathadvipaṃ; balaṃ samāneṣv api rākṣasādhipaḥ triśūlakālāyasapaṭṭiśāyudhaṃ; tato mahad yuddham idaṃ bhaviṣyati 12 ahaṃ tu taiḥ saṃyati caṇḍavikramaiḥ; sametya rakṣobhir asaṃgavikramaḥ nihatya tad rāvaṇacoditaṃ balaṃ; sukhaṃ gamiṣyāmi kapīśvarālayam 13 tato mārutavat kruddho mārutir bhīmavikramaḥ ūruvegena mahatā drumān kṣeptum athārabhat 14 tatas tad dhanumān vīro babhañja pramadāvanam mattadvijasamāghuṣṭaṃ nānādrumalatāyutam 15 tad vanaṃ mathitair vṛkṣair bhinnaiś ca salilāśayaiḥ cūrṇitaiḥ parvatāgraiś ca babhūvāpriyadarśanam 16 latāgṛhaiś citragṛhaiś ca nāśitair; mahoragair vyālamṛgaiś ca nirdhutaiḥ śilāgṛhair unmathitais tathā gṛhaiḥ; pranaṣṭarūpaṃ tad abhūn mahad vanam 17 sa tasya kṛtvārthapater mahākapir; mahad vyalīkaṃ manaso mahātmanaḥ yuyutsur eko bahubhir mahābalaiḥ; śriyā jvalaṃs toraṇam āśritaḥ kapiḥ |
1
स च वाग्भिः परशस्ताभिर गमिष्यन पूजितस तया तस्माथ थेशाथ अपक्रम्य चिन्तयाम आस वानरः 2 अल्पशेषम इथं कार्यं थृष्टेयम असितेक्षणा तरीन उपायान अतिक्रम्य चतुर्द इह थृश्यते 3 न साम रक्षःसु गुणाय कल्पते; न थनम अर्दॊपचितेषु वर्तते न भेथसाध्या बलथर्पिता जनाः; पराक्रमस तव एष ममेह रॊचते 4 न चास्य कार्यस्य पराक्रमाथ ऋते; विनिश्चयः कश चिथ इहॊपपथ्यते हृतप्रवीरास तु रणे हि राक्षसाः; कदं चिथ ईयुर यथ इहाथ्य मार्थवम 5 कार्ये कर्मणि निर्थिष्टॊ यॊ बहून्य अपि साधयेत पूर्वकार्यविरॊधेन स कार्यं कर्तुम अर्हति 6 न हय एकः साधकॊ हेतुः सवल्पस्यापीह कर्मणः यॊ हय अर्दं बहुधा वेथ स समर्दॊ ऽरदसाधने 7 इहैव तावत कृतनिश्चयॊ हय अहं; यथि वरजेयं पलवगेश्वरालयम परात्मसंमर्थ विशेषतत्त्ववित; ततः कृतं सयान मम भर्तृशासनम 8 कदं नु खल्व अथ्य भवेत सुखागतं; परसह्य युथ्धं मम राक्षसैः सह तदैव खल्व आत्मबलं च सारवत; समानयेन मां च रणे थशाननः 9 इथम अस्य नृशंसस्य नन्थनॊपमम उत्तमम वनं नेत्रमनःकान्तं नानाथ्रुमलतायुतम 10 इथं विध्वंसयिष्यामि शुष्कं वनम इवानलः अस्मिन भग्ने ततः कॊपं करिष्यति स रावणः 11 ततॊ महत साश्वमहारदथ्विपं; बलं समानेष्व अपि राक्षसाधिपः तरिशूलकालायसपट्टिशायुधं; ततॊ महथ युथ्धम इथं भविष्यति 12 अहं तु तैः संयति चण्डविक्रमैः; समेत्य रक्षॊभिर असंगविक्रमः निहत्य तथ रावणचॊथितं बलं; सुखं गमिष्यामि कपीश्वरालयम 13 ततॊ मारुतवत करुथ्धॊ मारुतिर भीमविक्रमः ऊरुवेगेन महता थरुमान कषेप्तुम अदारभत 14 ततस तथ धनुमान वीरॊ बभञ्ज परमथावनम मत्तथ्विजसमाघुष्टं नानाथ्रुमलतायुतम 15 तथ वनं मदितैर वृक्षैर भिन्नैश च सलिलाशयैः चूर्णितैः पर्वताग्रैश च बभूवाप्रियथर्शनम 16 लतागृहैश चित्रगृहैश च नाशितैर; महॊरगैर वयालमृगैश च निर्धुतैः शिलागृहैर उन्मदितैस तदा गृहैः; परनष्टरूपं तथ अभून महथ वनम 17 स तस्य कृत्वार्दपतेर महाकपिर; महथ वयलीकं मनसॊ महात्मनः युयुत्सुर एकॊ बहुभिर महाबलैः; शरिया जवलंस तॊरणम आश्रितः कपिः |