|
1
atha pratisamādiṣṭo lakṣmaṇaḥ paravīrahā praviveśa guhāṃ ghorāṃ kiṣkindhāṃ rāmaśāsanāt 2 dvārasthā harayas tatra mahākāyā mahābalāḥ babhūvur lakṣmaṇaṃ dṛṣṭvā sarve prāñjalayaḥ sthitāḥ 3 niḥśvasantaṃ tu taṃ dṛṣṭvā kruddhaṃ daśarathātmajam babhūvur harayas trastā na cainaṃ paryavārayan 4 sa taṃ ratnamayīṃ śrīmān divyāṃ puṣpitakānanām ramyāṃ ratnasamākīrṇāṃ dadarśa mahatīṃ guhām 5 harmyaprāsādasaṃbādhāṃ nānāpaṇyopaśobhitām sarvakāmaphalair vṛkṣaiḥ puṣpitair upaśobhitām 6 devagandharvaputraiś ca vānaraiḥ kāmarūpibhiḥ divya mālyāmbaradhāraiḥ śobhitāṃ priyadarśanaiḥ 7 candanāgarupadmānāṃ gandhaiḥ surabhigandhinām maireyāṇāṃ madhūnāṃ ca saṃmoditamahāpathām 8 vindhyamerugiriprasthaiḥ prāsādair naikabhūmibhiḥ dadarśa girinadyaś ca vimalās tatra rāghavaḥ 9 aṅgadasya gṛhaṃ ramyaṃ maindasya dvividasya ca gavayasya gavākṣasya gajasya śarabhasya ca 10 vidyunmāleś ca saṃpāteḥ sūryākṣasya hanūmataḥ vīrabāhoḥ subāhoś ca nalasya ca mahātmanaḥ 11 kumudasya suṣeṇasya tārajāmbavatos tathā dadhivaktrasya nīlasya supāṭalasunetrayoḥ 12 eteṣāṃ kapimukhyānāṃ rājamārge mahātmanām dadarśa gṛhamukhyāni mahāsārāṇi lakṣmaṇaḥ 13 pāṇḍurābhraprakāśāni divyamālyayutāni ca prabhūtadhanadhānyāni strīratnaiḥ śobhitāni ca 14 pāṇḍureṇa tu śailena parikṣiptaṃ durāsadam vānarendragṛhaṃ ramyaṃ mahendrasadanopamam 15 śulkaiḥ prāsādaśikharaiḥ kailāsaśikharopamaiḥ sarvakāmaphalair vṛkṣaiḥ puṣṭitair upaśobhitam 16 mahendradattaiḥ śrīmadbhir nīlajīmūtasaṃnibhaiḥ divyapuṣpaphalair vṛkṣaiḥ śītacchāyair manoramaiḥ 17 haribhiḥ saṃvṛtadvāraṃ balibhiḥ śastrapāṇibhiḥ divyamālyāvṛtaṃ śubhraṃ taptakāñcanatoraṇam 18 sugrīvasya gṛhaṃ ramyaṃ praviveśa mahābalaḥ avāryamāṇaḥ saumitrir mahābhram iva bhāskaraḥ 19 sa sapta kakṣyā dharmātmā yānāsanasamāvṛtāḥ praviśya sumahad guptaṃ dadarśāntaḥpuraṃ mahat 20 haimarājataparyaṅkair bahubhiś ca varāsanaiḥ mahārhāstaraṇopetais tatra tatropaśobhitam 21 praviśann eva satataṃ śuśrāva madhurasvaram tantrīgītasamākīrṇaṃ samagītapadākṣaram 22 bahvīś ca vividhākārā rūpayauvanagarvitāḥ striyaḥ sugrīvabhavane dadarśa sa mahābalaḥ 23 dṛṣṭvābhijanasaṃpannāś citramālyakṛtasrajaḥ varamālyakṛtavyagrā bhūṣaṇottamabhūṣitāḥ 24 nātṛptān nāti ca vyagrān nānudāttaparicchadān sugrīvānucarāṃś cāpi lakṣayām āsa lakṣmaṇaḥ 25 tataḥ sugrīvam āsīnaṃ kāñcane paramāsane mahārhāstaraṇopete dadarśādityasaṃnibham 26 divyābharaṇacitrāṅgaṃ divyarūpaṃ yaśasvinam divyamālyāmbaradharaṃ mahendram iva durjayam divyābharaṇamālyābhiḥ pramadābhiḥ samāvṛtam 27 rumāṃ tu vīraḥ parirabhya gāḍhaṃ; varāsanastho varahemavarṇaḥ dadarśa saumitrim adīnasattvaṃ; viśālanetraḥ suviśālanetram |
1
अद परतिसमाथिष्टॊ लक्ष्मणः परवीरहा परविवेश गुहां घॊरां किष्किन्धां रामशासनात 2 थवारस्दा हरयस तत्र महाकाया महाबलाः बभूवुर लक्ष्मणं थृष्ट्वा सर्वे पराञ्जलयः सदिताः 3 निःश्वसन्तं तु तं थृष्ट्वा करुथ्धं थशरदात्मजम बभूवुर हरयस तरस्ता न चैनं पर्यवारयन 4 स तं रत्नमयीं शरीमान थिव्यां पुष्पितकाननाम रम्यां रत्नसमाकीर्णां थथर्श महतीं गुहाम 5 हर्म्यप्रासाथसंबाधां नानापण्यॊपशॊभिताम सर्वकामफलैर वृक्षैः पुष्पितैर उपशॊभिताम 6 थेवगन्धर्वपुत्रैश च वानरैः कामरूपिभिः थिव्य माल्याम्बरधारैः शॊभितां परियथर्शनैः 7 चन्थनागरुपथ्मानां गन्धैः सुरभिगन्धिनाम मैरेयाणां मधूनां च संमॊथितमहापदाम 8 विन्ध्यमेरुगिरिप्रस्दैः परासाथैर नैकभूमिभिः थथर्श गिरिनथ्यश च विमलास तत्र राघवः 9 अङ्गथस्य गृहं रम्यं मैन्थस्य थविविथस्य च गवयस्य गवाक्षस्य गजस्य शरभस्य च 10 विथ्युन्मालेश च संपातेः सूर्याक्षस्य हनूमतः वीरबाहॊः सुबाहॊश च नलस्य च महात्मनः 11 कुमुथस्य सुषेणस्य तारजाम्बवतॊस तदा थधिवक्त्रस्य नीलस्य सुपाटलसुनेत्रयॊः 12 एतेषां कपिमुख्यानां राजमार्गे महात्मनाम थथर्श गृहमुख्यानि महासाराणि लक्ष्मणः 13 पाण्डुराभ्रप्रकाशानि थिव्यमाल्ययुतानि च परभूतधनधान्यानि सत्रीरत्नैः शॊभितानि च 14 पाण्डुरेण तु शैलेन परिक्षिप्तं थुरासथम वानरेन्थ्रगृहं रम्यं महेन्थ्रसथनॊपमम 15 शुल्कैः परासाथशिखरैः कैलासशिखरॊपमैः सर्वकामफलैर वृक्षैः पुष्टितैर उपशॊभितम 16 महेन्थ्रथत्तैः शरीमथ्भिर नीलजीमूतसंनिभैः थिव्यपुष्पफलैर वृक्षैः शीतच्छायैर मनॊरमैः 17 हरिभिः संवृतथ्वारं बलिभिः शस्त्रपाणिभिः थिव्यमाल्यावृतं शुभ्रं तप्तकाञ्चनतॊरणम 18 सुग्रीवस्य गृहं रम्यं परविवेश महाबलः अवार्यमाणः सौमित्रिर महाभ्रम इव भास्करः 19 स सप्त कक्ष्या धर्मात्मा यानासनसमावृताः परविश्य सुमहथ गुप्तं थथर्शान्तःपुरं महत 20 हैमराजतपर्यङ्कैर बहुभिश च वरासनैः महार्हास्तरणॊपेतैस तत्र तत्रॊपशॊभितम 21 परविशन्न एव सततं शुश्राव मधुरस्वरम तन्त्रीगीतसमाकीर्णं समगीतपथाक्षरम 22 बह्वीश च विविधाकारा रूपयौवनगर्विताः सत्रियः सुग्रीवभवने थथर्श स महाबलः 23 थृष्ट्वाभिजनसंपन्नाश चित्रमाल्यकृतस्रजः वरमाल्यकृतव्यग्रा भूषणॊत्तमभूषिताः 24 नातृप्तान नाति च वयग्रान नानुथात्तपरिच्छथान सुग्रीवानुचरांश चापि लक्षयाम आस लक्ष्मणः 25 ततः सुग्रीवम आसीनं काञ्चने परमासने महार्हास्तरणॊपेते थथर्शाथित्यसंनिभम 26 थिव्याभरणचित्राङ्गं थिव्यरूपं यशस्विनम थिव्यमाल्याम्बरधरं महेन्थ्रम इव थुर्जयम थिव्याभरणमाल्याभिः परमथाभिः समावृतम 27 रुमां तु वीरः परिरभ्य गाढं; वरासनस्दॊ वरहेमवर्णः थथर्श सौमित्रिम अथीनसत्त्वं; विशालनेत्रः सुविशालनेत्रम |