|
1
[व] एवम उक्तस तु विमनास तिर्यग्थृष्टिर अधॊमुखः संहत्य च भरुवॊर मध्यं न किं चिथ वयाजहार ह 2 तं वै विमनसं थृष्ट्वा संप्रेक्ष्यान्यॊन्यम अन्तिकात पुनर एवॊत्तरं वाक्यम उक्तवन्तौ नरर्षभौ 3 शुश्रूषुम अनसूयं च बरह्मण्यं सत्यसंगरम परतियॊत्स्यामहे पार्दम अतॊ थुःखतरं नु किम 4 अश्वत्दाम्नि यदा पुत्रे भूयॊ मम धनंजये बहुमानः परॊ राजन संनतिश च कपिध्वजे 5 तं चेत पुत्रात परियतरं परतियॊत्स्ये धनंजयम कषत्रधर्मम अनुष्ठाय धिग अस्तु कषत्रजीविकाम 6 यस्य लॊके समॊ नास्ति कश चिथ अन्यॊ धनुर्धरः मत्प्रसाथात स बीभत्सुः शरेयान अन्यैर धनुर्धरैः 7 मित्रध्रुग थुष्टभावश च नास्तिकॊ ऽदानृजुः शठः न सत्सु लभते पूजां यज्ञे मूर्ख इवागतः 8 वार्यमाणॊ ऽपि पापेभ्यः पापात्मा पापम इच्छति चॊथ्यमानॊ ऽपि पापेन शुभात्मा शुभम इच्छति 9 मिद्यॊपचरिता हय एते वर्तमाना हय अनु परिये अहितत्वाय कल्पन्ते थॊषा भरतसत्तम 10 तवम उक्तः कुरुवृथ्धेन मया च विथुरेण च वासुथेवेन च तदा शरेयॊ नैवाभिपथ्यसे 11 अस्ति मे बलम इत्य एव सहसा तवं तितीर्षसि सग्राह नक्रमकरं गङ्गा वेगम इवॊष्णगे 12 वास एव यदा हि तवं परावृण्वानॊ ऽथय मन्यसे सरजं तयक्ताम इव पराप्य लॊभाथ यौधिष्ठिरीं शरियम 13 थरौपथी सहितं पार्दं सायुधैर भरातृभिर वृतम वनस्दम अपि राज्यस्दः पाण्डवं कॊ ऽतिजीवति 14 निथेशे यस्य राजानः सर्वे तिष्ठन्ति किंकराः तम ऐलविलम आसाथ्य धर्मराजॊ वयराजत 15 कुबेर सथनं पराप्य ततॊ रत्नान्य अवाप्य च सफीतम आक्रम्य ते राष्ट्रं राज्यम इच्छन्ति पाण्डवाः 16 थत्तं हुतम अधीतं च बराह्मणास तर्पिता धनैः आवयॊर गतम आयुश च कृतकृत्यौ च विथ्धि नौ 17 तवं तु हित्वा सुखं राज्यं मित्राणि च धनानि च विग्रहं पाण्डवैः कृत्वा महथ वयसनम आप्स्यसि 18 थरौपथी यस्य चाशास्ते विजयं सत्यवाथिनी तपॊ घॊरव्रता थेवी न तवं जेष्यसि पाण्डवम 19 मन्त्री जनार्थनॊ यस्य भराता यस्य धनंजयः सर्वशस्त्रभृतां शरेष्ठं कदं जेष्यसि पाण्डवम 20 सहाया बराह्मणा यस्य धृतिमन्तॊ जितेन्थ्रियाः तम उग्रतपसं वीरं कदं जेष्यसि पाण्डवम 21 पुनर उक्तं च वक्ष्यामि यत कार्यं भूतिम इच्छता सुहृथा मज्जमानेषु सुहृत्सु वयसनार्णवे 22 अलं युथ्धेन तैर वीरैः शाम्य तवं कुरुवृथ्धये मा गमः ससुतामात्यः सबलश च पराभवम |
1
[v] evam uktas tu vimanās tiryagdṛṣṭir adhomukhaḥ saṃhatya ca bhruvor madhyaṃ na kiṃ cid vyājahāra ha 2 taṃ vai vimanasaṃ dṛṣṭvā saṃprekṣyānyonyam antikāt punar evottaraṃ vākyam uktavantau nararṣabhau 3 śuśrūṣum anasūyaṃ ca brahmaṇyaṃ satyasaṃgaram pratiyotsyāmahe pārtham ato duḥkhataraṃ nu kim 4 aśvatthāmni yathā putre bhūyo mama dhanaṃjaye bahumānaḥ paro rājan saṃnatiś ca kapidhvaje 5 taṃ cet putrāt priyataraṃ pratiyotsye dhanaṃjayam kṣatradharmam anuṣṭhāya dhig astu kṣatrajīvikām 6 yasya loke samo nāsti kaś cid anyo dhanurdharaḥ matprasādāt sa bībhatsuḥ śreyān anyair dhanurdharaiḥ 7 mitradhrug duṣṭabhāvaś ca nāstiko 'thānṛjuḥ śaṭhaḥ na satsu labhate pūjāṃ yajñe mūrkha ivāgataḥ 8 vāryamāṇo 'pi pāpebhyaḥ pāpātmā pāpam icchati codyamāno 'pi pāpena śubhātmā śubham icchati 9 mithyopacaritā hy ete vartamānā hy anu priye ahitatvāya kalpante doṣā bharatasattama 10 tvam uktaḥ kuruvṛddhena mayā ca vidureṇa ca vāsudevena ca tathā śreyo naivābhipadyase 11 asti me balam ity eva sahasā tvaṃ titīrṣasi sagrāha nakramakaraṃ gaṅgā vegam ivoṣṇage 12 vāsa eva yathā hi tvaṃ prāvṛṇvāno 'dya manyase srajaṃ tyaktām iva prāpya lobhād yaudhiṣṭhirīṃ śriyam 13 draupadī sahitaṃ pārthaṃ sāyudhair bhrātṛbhir vṛtam vanastham api rājyasthaḥ pāṇḍavaṃ ko 'tijīvati 14 nideśe yasya rājānaḥ sarve tiṣṭhanti kiṃkarāḥ tam ailavilam āsādya dharmarājo vyarājata 15 kubera sadanaṃ prāpya tato ratnāny avāpya ca sphītam ākramya te rāṣṭraṃ rājyam icchanti pāṇḍavāḥ 16 dattaṃ hutam adhītaṃ ca brāhmaṇās tarpitā dhanaiḥ āvayor gatam āyuś ca kṛtakṛtyau ca viddhi nau 17 tvaṃ tu hitvā sukhaṃ rājyaṃ mitrāṇi ca dhanāni ca vigrahaṃ pāṇḍavaiḥ kṛtvā mahad vyasanam āpsyasi 18 draupadī yasya cāśāste vijayaṃ satyavādinī tapo ghoravratā devī na tvaṃ jeṣyasi pāṇḍavam 19 mantrī janārdano yasya bhrātā yasya dhanaṃjayaḥ sarvaśastrabhṛtāṃ śreṣṭhaṃ kathaṃ jeṣyasi pāṇḍavam 20 sahāyā brāhmaṇā yasya dhṛtimanto jitendriyāḥ tam ugratapasaṃ vīraṃ kathaṃ jeṣyasi pāṇḍavam 21 punar uktaṃ ca vakṣyāmi yat kāryaṃ bhūtim icchatā suhṛdā majjamāneṣu suhṛtsu vyasanārṇave 22 alaṃ yuddhena tair vīraiḥ śāmya tvaṃ kuruvṛddhaye mā gamaḥ sasutāmātyaḥ sabalaś ca parābhavam |