|
1
[न] ऋषभस्य ततः शृङ्गे निपत्य थविज पक्षिणौ शाण्डिलीं बराह्मणीं तत्र थथृशाते तपॊऽनविताम 2 अभिवाथ्य सुपर्णस तु गालवश चाभिपूज्य ताम तया च सवागतेनॊक्तौ विष्टरे संनिषीथतुः 3 सिथ्धम अन्नं तया कषिप्रं बलिमन्त्रॊपबृंहितम भुक्त्वा तृप्ताव उभौ भूमौ सुप्तौ ताव अन्नमॊहितौ 4 मुहूर्तात परतिबुथ्धस तु सुपर्णॊ गमनेप्सया अद भरष्टतनूजाङ्गम आत्मानं थथृशे खगः 5 मांसपिण्डॊपमॊ ऽभूत स मुखपाथान्वितः खगः गालवस तं तदा थृष्ट्वा विषण्णः पर्यपृच्छत 6 किम इथं भवता पराप्तम इहागमनजं फलम वासॊ ऽयम इह कालं तु कियन्तं नौ भविष्यति 7 किं नु ते मनसा धयातम अशुभं धर्मथूषणम न हय अयं भवतः सवल्पॊ वयभिचारॊ भविष्यति 8 सुपर्णॊ ऽदाब्रवीथ विप्रं परध्यातं वै मया थविज इमां सिथ्धाम इतॊ नेतुं तत्र यत्र परजापतिः 9 यत्र थेवॊ महाथेवॊ यत्र विष्णुः सनातनः यत्र धर्मश च यज्ञश च तत्रेयं निवसेथ इति 10 सॊ ऽहं भगवतीं याचे परणतः परियकाम्यया मयैतन नाम परध्यातं मनसा शॊचता किल 11 तथ एवं बहुमानात ते मयेहानीप्सितं कृतम सुकृतं थुष्कृतं वा तवं माहात्म्यात कषन्तुम अर्हसि 12 सा तौ तथाब्रवीत तुष्टा पतगेन्थ्र थविजर्षभौ न भेतव्यं सुपर्णॊ ऽसि सुपर्ण तयज संभ्रमम 13 निन्थितास्मि तवया वत्स न च निन्थां कषमाम्य अहम लॊकेभ्यः स परिभ्रश्येथ यॊ मां निन्थेत पापकृत 14 हीनयाकल्षणैः सर्वैस तदानिन्थितया मया आचारं परतिगृह्णन्त्या सिथ्धिः पराप्तेयम उत्तमा 15 आचाराल लभते धर्मम आचाराल लभते धनम आचाराच छरियम आप्नॊति आचारॊ हन्त्य अलक्षणम 16 तथायुष्मन खग पते यदेष्टं गम्यताम इतः न च ते गर्हणीयापि हर्हितव्याः सत्रियः कव चित 17 भवितासि यदापूर्वं बलवीर्यसमन्वितः बभूवतुस ततस तस्य पक्षौ थरविणवत्तरौ 18 अनुज्ञातश च शाण्डिल्या यदागतम उपागमत नैव चासाथयाम आस तदारूपांस तुरंगमान 19 विश्वामित्रॊ ऽद तं थृष्ट्वा गालवं चाध्वनि सदितम उवाच वथतां शरेष्ठॊ वैनतेयस्य संनिधौ 20 यस तवया सवयम एवार्दः परतिज्ञातॊ मम थविज तस्य कालॊ ऽपवर्गस्य यदा वा मन्यते भवान 21 परतीक्षिष्याम्य अहं कालम एतावन्तं तदा परम यदा संसिध्यते विप्र स मार्गस तु निशम्यताम 22 सुपर्णॊ ऽदाब्रवीथ थीनं गालवं भृशथुःखितम परत्यक्षं खल्व इथानीं मे विश्वामित्रॊ यथ उक्तवान 23 तथ आगच्छ थविजश्रेष्ठ मन्त्रयिष्याव गालव नाथत्त्वा गुरवे शक्यं कृत्स्नम अर्दं तवयासितुम |
1
[n] ṛṣabhasya tataḥ śṛṅge nipatya dvija pakṣiṇau śāṇḍilīṃ brāhmaṇīṃ tatra dadṛśāte tapo'nvitām 2 abhivādya suparṇas tu gālavaś cābhipūjya tām tayā ca svāgatenoktau viṣṭare saṃniṣīdatuḥ 3 siddham annaṃ tayā kṣipraṃ balimantropabṛṃhitam bhuktvā tṛptāv ubhau bhūmau suptau tāv annamohitau 4 muhūrtāt pratibuddhas tu suparṇo gamanepsayā atha bhraṣṭatanūjāṅgam ātmānaṃ dadṛśe khagaḥ 5 māṃsapiṇḍopamo 'bhūt sa mukhapādānvitaḥ khagaḥ gālavas taṃ tathā dṛṣṭvā viṣaṇṇaḥ paryapṛcchata 6 kim idaṃ bhavatā prāptam ihāgamanajaṃ phalam vāso 'yam iha kālaṃ tu kiyantaṃ nau bhaviṣyati 7 kiṃ nu te manasā dhyātam aśubhaṃ dharmadūṣaṇam na hy ayaṃ bhavataḥ svalpo vyabhicāro bhaviṣyati 8 suparṇo 'thābravīd vipraṃ pradhyātaṃ vai mayā dvija imāṃ siddhām ito netuṃ tatra yatra prajāpatiḥ 9 yatra devo mahādevo yatra viṣṇuḥ sanātanaḥ yatra dharmaś ca yajñaś ca tatreyaṃ nivased iti 10 so 'haṃ bhagavatīṃ yāce praṇataḥ priyakāmyayā mayaitan nāma pradhyātaṃ manasā śocatā kila 11 tad evaṃ bahumānāt te mayehānīpsitaṃ kṛtam sukṛtaṃ duṣkṛtaṃ vā tvaṃ māhātmyāt kṣantum arhasi 12 sā tau tadābravīt tuṣṭā patagendra dvijarṣabhau na bhetavyaṃ suparṇo 'si suparṇa tyaja saṃbhramam 13 ninditāsmi tvayā vatsa na ca nindāṃ kṣamāmy aham lokebhyaḥ sa paribhraśyed yo māṃ nindeta pāpakṛt 14 hīnayākalṣaṇaiḥ sarvais tathāninditayā mayā ācāraṃ pratigṛhṇantyā siddhiḥ prāpteyam uttamā 15 ācārāl labhate dharmam ācārāl labhate dhanam ācārāc chriyam āpnoti ācāro hanty alakṣaṇam 16 tadāyuṣman khaga pate yatheṣṭaṃ gamyatām itaḥ na ca te garhaṇīyāpi harhitavyāḥ striyaḥ kva cit 17 bhavitāsi yathāpūrvaṃ balavīryasamanvitaḥ babhūvatus tatas tasya pakṣau draviṇavattarau 18 anujñātaś ca śāṇḍilyā yathāgatam upāgamat naiva cāsādayām āsa tathārūpāṃs turaṃgamān 19 viśvāmitro 'tha taṃ dṛṣṭvā gālavaṃ cādhvani sthitam uvāca vadatāṃ śreṣṭho vainateyasya saṃnidhau 20 yas tvayā svayam evārthaḥ pratijñāto mama dvija tasya kālo 'pavargasya yathā vā manyate bhavān 21 pratīkṣiṣyāmy ahaṃ kālam etāvantaṃ tathā param yathā saṃsidhyate vipra sa mārgas tu niśamyatām 22 suparṇo 'thābravīd dīnaṃ gālavaṃ bhṛśaduḥkhitam pratyakṣaṃ khalv idānīṃ me viśvāmitro yad uktavān 23 tad āgaccha dvijaśreṣṭha mantrayiṣyāva gālava nādattvā gurave śakyaṃ kṛtsnam arthaṃ tvayāsitum |