|
1
[वै] तदा वयूढेष्व अनीकेषु कौरवेयैर महारदैः उपायाथ अर्जुनस तूर्णं रदघॊषेण नाथयन 2 थथृशुस ते धवजाग्रं वै शुश्रुवुश च रदस्वनम थॊधूयमानस्य भृशं गाण्डीवस्य च निस्वनम 3 ततस तत सर्वम आलॊक्य थरॊणॊ वचनम अब्रवीत महारदम अनुप्राप्तं थृष्ट्वा गाण्डीवधन्विनम 4 एतथ धवजाग्रं पार्दस्य थूरतः संप्रकाशते एष घॊषः स जलथॊ रॊरवीति च वानरः 5 एष तिष्ठन रदश्रेष्ठॊ रदे रदवरप्रणुत उत्कर्षति धनुःश्रेष्ठं गाण्डीवम अशनिस्वनम 6 इमौ हि बाणौ सहितौ पाथयॊर मे वयवस्दितौ अपरौ चाप्य अतिक्रान्तौ कर्णौ संस्पृश्य मे शरौ 7 निरुष्य हि वनेवासं कृत्वा कर्माति मानुषम अभिवाथयते पार्दः शरॊत्रे च परिपृच्छति 8 [अर्ज] इषुपाते च सेनाया हयान संयच्छ सारदे यावत समीक्षे सैन्ये ऽसमिन कवासौ कुरु कुलाधमः 9 सर्वान अन्यान अनाथृत्य थृष्ट्वा तम अति मानिनम तस्य मूर्ध्नि पतिष्यामि तत एते पराजिताः 10 एष वयवस्दितॊ थरॊणॊ थरौणिश च तथनन्तरम भीष्मः कृपश च कर्णश च महेष्वासा वयवस्दिताः 11 राजानं नात्र पश्यामि गाः समाथाय गच्छति थक्षिणं मार्गम आस्दाय शङ्के जीव परायणः 12 उत्सृज्यैतथ रदानीकं गच्छ यत्र सुयॊधनः तत्रैव यॊत्स्ये वैराटे नास्ति युथ्धं निरामिषम तं जित्वा विनिवर्तिष्ये गाः समाथाय वै पुनः 13 [वै] एवम उक्तः स वैराटिर हयान संयम्य यत्नतः नियम्य च ततॊ रश्मीन यत्र ते कुरुपुंगवाः अचॊथयत ततॊ वाहान यतॊ थुर्यॊधनस ततः 14 उत्सृज्य रदवंशं तु परयाते शवेतवाहने अभिप्रायं विथित्वास्य थरॊणॊ वचनम अब्रवीत 15 नैषॊ ऽनतरेण राजानं बीभत्सुः सदातुम इच्छति तस्य पार्ष्णिं गरहीष्यामॊ जवेनाभिप्रयास्यतः 16 न हय एनम अभिसंक्रुथ्धम एकॊ युध्येत संयुगे अन्यॊ थेवात सहस्राक्षात कृष्णाथ वा थेवकी सुतात 17 किं नॊ गावः करिष्यन्ति धनं वा विपुलं तदा थुर्यॊधनः पार्द जले पुरा नौर इव मज्जति 18 तदैव गत्वा बीभत्सुर नाम विश्राव्य चात्मनः शलभैर इव तां सेनां शरैः शीघ्रम अवाकिरत 19 कीर्यमाणाः शरौघैस तु यॊधास ते पार्द चॊथितैः नापश्यन नावृतां भूमिम अन्तरिक्षं च पत्रिभिः 20 तेषां नात्मनिनॊ युथ्धे नापयाने ऽभवन मतिः शीघ्रत्वम एव पार्दस्य पूजयन्ति सम चेतसा 21 ततः शङ्खं परथध्मौ स थविषतां लॊमहर्षणम विस्फार्य च धनुःश्रेष्ठं धवजे भूतान्य अचॊथयत 22 तस्य शङ्खस्य शब्थेन रदनेमि सवनेन च अमानुषाणां तेषां च भूतानां धवजवासिनाम 23 ऊर्ध्वं पुच्छान विधुन्वाना रेभमाणाः समन्ततः गावः परतिन्यवर्तन्त थिशम आस्दाय थक्षिणाम |
1
[vai] tathā vyūḍheṣv anīkeṣu kauraveyair mahārathaiḥ upāyād arjunas tūrṇaṃ rathaghoṣeṇa nādayan 2 dadṛśus te dhvajāgraṃ vai śuśruvuś ca rathasvanam dodhūyamānasya bhṛśaṃ gāṇḍīvasya ca nisvanam 3 tatas tat sarvam ālokya droṇo vacanam abravīt mahāratham anuprāptaṃ dṛṣṭvā gāṇḍīvadhanvinam 4 etad dhvajāgraṃ pārthasya dūrataḥ saṃprakāśate eṣa ghoṣaḥ sa jalado roravīti ca vānaraḥ 5 eṣa tiṣṭhan rathaśreṣṭho rathe rathavarapraṇut utkarṣati dhanuḥśreṣṭhaṃ gāṇḍīvam aśanisvanam 6 imau hi bāṇau sahitau pādayor me vyavasthitau aparau cāpy atikrāntau karṇau saṃspṛśya me śarau 7 niruṣya hi vanevāsaṃ kṛtvā karmāti mānuṣam abhivādayate pārthaḥ śrotre ca paripṛcchati 8 [arj] iṣupāte ca senāyā hayān saṃyaccha sārathe yāvat samīkṣe sainye 'smin kvāsau kuru kulādhamaḥ 9 sarvān anyān anādṛtya dṛṣṭvā tam ati māninam tasya mūrdhni patiṣyāmi tata ete parājitāḥ 10 eṣa vyavasthito droṇo drauṇiś ca tadanantaram bhīṣmaḥ kṛpaś ca karṇaś ca maheṣvāsā vyavasthitāḥ 11 rājānaṃ nātra paśyāmi gāḥ samādāya gacchati dakṣiṇaṃ mārgam āsthāya śaṅke jīva parāyaṇaḥ 12 utsṛjyaitad rathānīkaṃ gaccha yatra suyodhanaḥ tatraiva yotsye vairāṭe nāsti yuddhaṃ nirāmiṣam taṃ jitvā vinivartiṣye gāḥ samādāya vai punaḥ 13 [vai] evam uktaḥ sa vairāṭir hayān saṃyamya yatnataḥ niyamya ca tato raśmīn yatra te kurupuṃgavāḥ acodayat tato vāhān yato duryodhanas tataḥ 14 utsṛjya rathavaṃśaṃ tu prayāte śvetavāhane abhiprāyaṃ viditvāsya droṇo vacanam abravīt 15 naiṣo 'ntareṇa rājānaṃ bībhatsuḥ sthātum icchati tasya pārṣṇiṃ grahīṣyāmo javenābhiprayāsyataḥ 16 na hy enam abhisaṃkruddham eko yudhyeta saṃyuge anyo devāt sahasrākṣāt kṛṣṇād vā devakī sutāt 17 kiṃ no gāvaḥ kariṣyanti dhanaṃ vā vipulaṃ tathā duryodhanaḥ pārtha jale purā naur iva majjati 18 tathaiva gatvā bībhatsur nāma viśrāvya cātmanaḥ śalabhair iva tāṃ senāṃ śaraiḥ śīghram avākirat 19 kīryamāṇāḥ śaraughais tu yodhās te pārtha coditaiḥ nāpaśyan nāvṛtāṃ bhūmim antarikṣaṃ ca patribhiḥ 20 teṣāṃ nātmanino yuddhe nāpayāne 'bhavan matiḥ śīghratvam eva pārthasya pūjayanti sma cetasā 21 tataḥ śaṅkhaṃ pradadhmau sa dviṣatāṃ lomaharṣaṇam visphārya ca dhanuḥśreṣṭhaṃ dhvaje bhūtāny acodayat 22 tasya śaṅkhasya śabdena rathanemi svanena ca amānuṣāṇāṃ teṣāṃ ca bhūtānāṃ dhvajavāsinām 23 ūrdhvaṃ pucchān vidhunvānā rebhamāṇāḥ samantataḥ gāvaḥ pratinyavartanta diśam āsthāya dakṣiṇām |