|
1
[वै] ततॊ विराटं परदमं युधिष्ठिरॊ; राजा सभायाम उपविष्टुम आव्रजत वैडूर्य रूपान परतिमुच्य काञ्चनान; अक्षान स कक्षे परिगृह्य वाससा 2 नराधिपॊ राष्ट्रपतिं यशस्विनं; महायशाः कौरव वंशवर्धनः महानुभावॊ नरराज सत्कृतॊ; थुरासथस तीक्ष्णविषॊ यदॊरगः 3 बालेन रूपेण नरर्षभॊ महान; अदार्चि रूपेण यदामरस तदा महाभ्रजालैर इव संवृतॊ रविर; यदानलॊ भस्म वृतश च वीर्यवान 4 तम आपतन्तं परसमीक्ष्य पाण्डवं; विराट राड इन्थुम इवाभ्रसंवृतम मन्त्रिथ्विजान सूत मुखान विशस तदा; ये चापि के चित परिषत समासते पप्रच्छ कॊ ऽयं परदमं समेयिवान; अनेन यॊ ऽयं परसमीक्षते सभाम 5 न तु थविजॊ ऽयं भविता नरॊत्तमः; पतिः पृदिव्या इति मे मनॊगतम न चास्य थासॊ न रदॊ न कुण्डले; समीपतॊ भराजति चायम इन्थ्रवत 6 शरीरलिङ्गैर उपसूचितॊ हय अयं; मूर्धाभिषिक्तॊ ऽयम इतीव मानसम समीपम आयाति च मे गतव्यदॊ; यदा गजस तामरसीं मथॊत्कटः 7 वितर्कयन्तं तु नरर्षभस तथा; यिधिष्ठिरॊ ऽभयेत्य विराटम अब्रवीत सम्राड विजानात्व इह जीवितार्दिनं; विनष्ट सर्वस्वम उपागतं थविजम 8 इहाहम इच्छामि तवानघान्तिके; वस्तुं यदा कामचरस तदा विभॊ तम अब्रवीत सवागतम इत्य अनन्तरं; राजा परहृष्टः परतिसंगृहाण च 9 कामेन ताताभिवथाम्य अहं तवां; कस्यासि राज्ञॊ विषयाथ इहागतः गॊत्रं च नामापि च शंस तत्त्वतः; किं चापि शिल्पं तव विथ्यते कृतम 10 युधिष्ठिरस्यासम अहं पुरा सखा; वैयाघ्रपथ्यः पुनर अस्मि बराह्मणः अक्षान परवप्तुं कुशलॊ ऽसमि थेविता; कङ्केति नाम्नास्मि विराट विश्रुतः 11 थथामि ते हन्त वरं यम इच्छसि; परशाधि मत्स्यान वशगॊ हय अहं तव परिया हि धूर्ता मम थेविनः सथा; भवांश च थेवॊपम राज्यम अर्हति 12 आप्तॊ विवाथः परमॊ विशां पते; न विथ्यते किं चन मत्स्यहीनतः न मे जितः कश चन धारयेथ धनं; वरॊ ममैषॊ ऽसतु तव परसाथतः 13 हन्याम अवध्यं यथि ते ऽपरियं चरेत; परव्राजयेयं विषयाथ थविजांस तदा शृण्वन्तु मे जानपथाः समागताः; कङ्कॊ यदाहं विषये परभुस तदा 14 समानयानॊ भवितासि मे सखा; परभूतवस्त्रॊ बहु पानभॊजनः पश्येस तवम अन्तश च बहिश च सर्वथा; कृतं च ते थवारम अपावृतं मया 15 ये तवानुवाथेयुर अवृत्ति कर्शिता; बरूयाश च तेषां वचनेन मे सथा थास्यामि सर्वं तथ अहं न संशयॊ; न ते भयं विथ्यति संनिधौ मम 16 एवं स लब्ध्वा तु वरं समागमं; विराट राजेन नरर्षभस तथा उवास वीरः परमार्चितः सुखी; न चापि कश चिच चरितं बुबॊध तत |
1
[vai] tato virāṭaṃ prathamaṃ yudhiṣṭhiro; rājā sabhāyām upaviṣṭum āvrajat vaiḍūrya rūpān pratimucya kāñcanān; akṣān sa kakṣe parigṛhya vāsasā 2 narādhipo rāṣṭrapatiṃ yaśasvinaṃ; mahāyaśāḥ kaurava vaṃśavardhanaḥ mahānubhāvo nararāja satkṛto; durāsadas tīkṣṇaviṣo yathoragaḥ 3 bālena rūpeṇa nararṣabho mahān; athārci rūpeṇa yathāmaras tathā mahābhrajālair iva saṃvṛto ravir; yathānalo bhasma vṛtaś ca vīryavān 4 tam āpatantaṃ prasamīkṣya pāṇḍavaṃ; virāṭa rāḍ indum ivābhrasaṃvṛtam mantridvijān sūta mukhān viśas tathā; ye cāpi ke cit pariṣat samāsate papraccha ko 'yaṃ prathamaṃ sameyivān; anena yo 'yaṃ prasamīkṣate sabhām 5 na tu dvijo 'yaṃ bhavitā narottamaḥ; patiḥ pṛthivyā iti me manogatam na cāsya dāso na ratho na kuṇḍale; samīpato bhrājati cāyam indravat 6 śarīraliṅgair upasūcito hy ayaṃ; mūrdhābhiṣikto 'yam itīva mānasam samīpam āyāti ca me gatavyatho; yathā gajas tāmarasīṃ madotkaṭaḥ 7 vitarkayantaṃ tu nararṣabhas tadā; yidhiṣṭhiro 'bhyetya virāṭam abravīt samrāḍ vijānātv iha jīvitārthinaṃ; vinaṣṭa sarvasvam upāgataṃ dvijam 8 ihāham icchāmi tavānaghāntike; vastuṃ yathā kāmacaras tathā vibho tam abravīt svāgatam ity anantaraṃ; rājā prahṛṣṭaḥ pratisaṃgṛhāṇa ca 9 kāmena tātābhivadāmy ahaṃ tvāṃ; kasyāsi rājño viṣayād ihāgataḥ gotraṃ ca nāmāpi ca śaṃsa tattvataḥ; kiṃ cāpi śilpaṃ tava vidyate kṛtam 10 yudhiṣṭhirasyāsam ahaṃ purā sakhā; vaiyāghrapadyaḥ punar asmi brāhmaṇaḥ akṣān pravaptuṃ kuśalo 'smi devitā; kaṅketi nāmnāsmi virāṭa viśrutaḥ 11 dadāmi te hanta varaṃ yam icchasi; praśādhi matsyān vaśago hy ahaṃ tava priyā hi dhūrtā mama devinaḥ sadā; bhavāṃś ca devopama rājyam arhati 12 āpto vivādaḥ paramo viśāṃ pate; na vidyate kiṃ cana matsyahīnataḥ na me jitaḥ kaś cana dhārayed dhanaṃ; varo mamaiṣo 'stu tava prasādataḥ 13 hanyām avadhyaṃ yadi te 'priyaṃ caret; pravrājayeyaṃ viṣayād dvijāṃs tathā śṛṇvantu me jānapadāḥ samāgatāḥ; kaṅko yathāhaṃ viṣaye prabhus tathā 14 samānayāno bhavitāsi me sakhā; prabhūtavastro bahu pānabhojanaḥ paśyes tvam antaś ca bahiś ca sarvadā; kṛtaṃ ca te dvāram apāvṛtaṃ mayā 15 ye tvānuvādeyur avṛtti karśitā; brūyāś ca teṣāṃ vacanena me sadā dāsyāmi sarvaṃ tad ahaṃ na saṃśayo; na te bhayaṃ vidyati saṃnidhau mama 16 evaṃ sa labdhvā tu varaṃ samāgamaṃ; virāṭa rājena nararṣabhas tadā uvāsa vīraḥ paramārcitaḥ sukhī; na cāpi kaś cic caritaṃ bubodha tat |