1
[वै] थेवराजम अनुप्राप्तं बराह्मण छथ्मना वृषः थृष्ट्वा सवागतम इत्य आह न बुबॊधास्य मानसम 2 हिरण्यकण्ठीः परमथा गरामान वा बहु गॊकुलान किं थथानीति तं विप्रम उवाचाधिरदिस ततः 3 [बरा] हिरण्यकण्ठ्यः परमथा यच चान्यत परीतिवर्धनम नाहं थत्तम इहेच्छामि तथर्दिभ्यः परथीयताम 4 यथ एतत सहजं वर्म कुण्डले च तवानघ एतथ उत्कृत्य मे थेहि यथि सत्यव्रतॊ भवान 5 एतथ इच्छाम्य अहं कषिप्रं तवया थत्तं परंतप एष मे सर्वलाभानां लाभः परमकॊ मतिः 6 [कर्ण] अवनिं परमथा गाश च निर्वापं बहु वार्षिकम तत ते विप्र परथास्यामि न तु वर्म न कुण्डले 7 [वै] एवं बहुविधैर वाक्यैर याच्यमानः स तु थविजः कर्णेन भरतश्रेष्ठ नान्यं वरम अयाचत 8 सन्त्वितश च यदाशक्ति पूजितश च यदाविधि नैवान्यं स थविजश्रेष्ठः कामयाम आस वै वरम 9 यथा नान्यं परवृणुते वरं वै थविजसत्तमः तथैनम अब्रवीथ भूयॊ राधेयः परहसन्न इव 10 सहजं वर्म मे विप्र कुण्डले चामृतॊथ्भवे तेनावध्यॊ ऽसमि लॊकेषु ततॊ नैतथ थथाम्य अहम 11 विशालं पृदिवी राज्यं कषेमं निहतकण्टकम परतिगृह्णीष्व मत्तस तवं साधु बराह्मणपुंगव 12 कुण्डलाभ्यां विमुक्तॊ ऽहं वर्मणा सहजेन च गमनीयॊ भविष्यामि शत्रूणां थविजसत्तम 13 [वै] यथा नान्यं वरं वव्रे भगवान पाकशासनः ततः परहस्य कर्णस तं पुनर इत्य अब्रवीथ वचः 14 विथितॊ थेवथेवेश पराग एवासि मम परभॊ न तु नयाय्यं मया थातुं तव शक्र वृदा वरम 15 तवं हि थेवेश्वरः साक्षात तवया थेयॊ वरॊ मम अन्येषां चैव भूतानाम ईश्वरॊ हय असि भूतकृत 16 यथि थास्यामि ते थेवकुण्डले कवचं तदा वध्यताम उपयास्यामि तवं च शक्रावहास्यताम 17 तस्माथ विनिमयं कृत्वा कुण्डले वर्म चॊत्तमम हरस्व शक्र कामं मे न थथ्याम अहम अन्यदा 18 [षक्र] विथितॊ ऽहं रवेः पूर्वम आयन्न एव तवान्तिकम तेन ते सर्वम आख्यातम एवम एतन न संशयः 19 कामम अस्तु तदा तात तव कर्ण यदेच्छसी वर्जयित्वा तु मे वज्रं परवृणीष्व यथ इच्छसि 20 [वै] ततः कर्णः परहृष्टस तु उपसंगम्य वासवम अमॊघां शक्तिम अभ्येत्य वव्रे संपूर्णमानसः 21 [कर्ण] वर्मणा कुण्डलाभ्यां च शक्तिं मे थेहि वासव अमॊघां शत्रुसंघानां घातिनीं पृतना मुखे 22 ततः संचिन्त्य मनसा मुहूर्तम इव वासवः शक्त्यर्दं पृदिवीपाल कर्णं वाक्यम अदाब्रवीत 23 कुण्डले मे परयच्छस्व वर्म चैव शरीरजम गृहाण कर्ण शक्तिं तवम अनेन समयेन मे 24 अमॊघा हन्ति शतशः शत्रून मम करच्युता पुनश च पाणिम अभ्येति मम थैत्यान विनिघ्नतः 25 सेयं तव करं पराप्य हत्वैकं रिपुम ऊर्जितम गर्जन्तं परतपन्तं च माम एवैष्यति सूतज 26 [कर्ण] एकम एवाहम इच्छामि रिपुं हन्तुं महाहवे गर्जन्तं परतपन्तं च यतॊ मम भयं भवेत 27 [इन्थ्र] एकं हनिष्यसि रिपुं गर्जङ्गं बलिनं रणे तवं तु यं परार्दयस्य एकं रक्ष्यते स महात्मना 28 यम आहुर वेथ विथ्वांसॊ वराहम अजितं हरिम नारायणम अचिन्त्यं च तेन कृष्णेन रक्ष्यते 29 [कर्ण] एवम अप्य अस्तु भगवन्न एकवीर वधे मम अमॊघा परवरा शक्तिर येन हन्यां परतापिनम 30 उत्कृत्य तु परथास्यामि कुण्डले कवचं च ते निकृत्तेषु च गात्रेषु न मे बीभत्सता भवेत 31 [इन्थ्र] न ते बीभत्सता कर्ण भविष्यति कदं चन वरणश चापि न गात्रेषु यस तवं नानृतम इच्छसि 32 याथृशस ते पितुर वर्णस तेजॊ च वथतां वर ताथृषेनैव वर्णेन तवं कर्ण भविता पुनः 33 विथ्यमानेषु शस्त्रेषु यथ्य अमॊघाम असंशये परमत्तॊ मॊक्ष्यसे चापि तवय्य एवैषा पतिष्यति 34 [कर्ण] संशयं परमं पराप्य विमॊक्ष्ये वासवीम इमाम यदा माम आत्द शक्र तवं सत्यम एतथ बरवीमि ते 35 [वै] ततः शक्तिं परज्वलितां परतिगृह्य विशां पते शस्त्रं गृहीत्वा निशितं सर्वगात्राण्य अकृन्तत 36 ततॊ थेवा मानवा थानवाश च; निकृन्तन्तं कर्णम आत्मानम एवम थृष्ट्वा सर्वे सिथ्धसंघाश च नेथुर; न हय अस्यासीथ थुःखजॊ वै विकारः 37 ततॊ थिव्या थुन्थुभयः परणेथुः; पपातॊच्चैः पुष्पवर्षं च थिव्यम थृष्ट्वा कर्णं षस्त्र संकृत्तगात्रं; मुहुश चापि समयमानं नृवीरम 38 ततॊ छित्वा कवचं थिव्यम अङ्गात; तदैवार्थ्रं परथथौ वासवाय तदॊत्कृत्य परथथौ कुण्डले ते; वैकर्तनः कर्मणा तेन कर्णः 39 ततः शक्रः परहसन वञ्चयित्वा; कर्णं लॊके यशसा यॊजयित्वा कृतं कार्यं पाण्डवानां हि मेने; ततः पश्चाथ थिवम एवॊत्पपात 40 शरुत्वा कर्णं मुषितं धार्तराष्ट्रा; थीनाः सर्वे भग्नथर्पा इवासन तां चावस्दां गमितं सूतपुत्रं; शरुत्वा पादा जहृषुः काननस्दाः 41 [जनम] कवस्दा वीराः पाण्डवास ते बभूवुः; कुतश चैतच छरुतवन्तः परियं ते किं वाकार्षुर थवाथशे ऽबथे वयतीते; तन मे सर्वं भगवान वयाकरॊतु 42 [वै] लब्ध्वा कृष्णां सैन्धवं थरावयित्वा; विप्रैः सार्धं काम्यकाथ आश्रमात ते मार्कण्डेयाच छरुतवन्तः पुराणं; थेवर्षीणां चरितं विस्तरेण 43 परत्याजग्मुः सरदाः सानुयात्राः; सर्वैः सार्धं सूथपौरॊगवैश च ततः पुण्यं थवैतवनं नृवीरा; निस्तीर्यॊग्रं वनवासं समग्रम |
1
[vai] devarājam anuprāptaṃ brāhmaṇa chadmanā vṛṣaḥ dṛṣṭvā svāgatam ity āha na bubodhāsya mānasam 2 hiraṇyakaṇṭhīḥ pramadā grāmān vā bahu gokulān kiṃ dadānīti taṃ vipram uvācādhirathis tataḥ 3 [brā] hiraṇyakaṇṭhyaḥ pramadā yac cānyat prītivardhanam nāhaṃ dattam ihecchāmi tadarthibhyaḥ pradīyatām 4 yad etat sahajaṃ varma kuṇḍale ca tavānagha etad utkṛtya me dehi yadi satyavrato bhavān 5 etad icchāmy ahaṃ kṣipraṃ tvayā dattaṃ paraṃtapa eṣa me sarvalābhānāṃ lābhaḥ paramako matiḥ 6 [karṇa] avaniṃ pramadā gāś ca nirvāpaṃ bahu vārṣikam tat te vipra pradāsyāmi na tu varma na kuṇḍale 7 [vai] evaṃ bahuvidhair vākyair yācyamānaḥ sa tu dvijaḥ karṇena bharataśreṣṭha nānyaṃ varam ayācata 8 santvitaś ca yathāśakti pūjitaś ca yathāvidhi naivānyaṃ sa dvijaśreṣṭhaḥ kāmayām āsa vai varam 9 yadā nānyaṃ pravṛṇute varaṃ vai dvijasattamaḥ tadainam abravīd bhūyo rādheyaḥ prahasann iva 10 sahajaṃ varma me vipra kuṇḍale cāmṛtodbhave tenāvadhyo 'smi lokeṣu tato naitad dadāmy aham 11 viśālaṃ pṛthivī rājyaṃ kṣemaṃ nihatakaṇṭakam pratigṛhṇīṣva mattas tvaṃ sādhu brāhmaṇapuṃgava 12 kuṇḍalābhyāṃ vimukto 'haṃ varmaṇā sahajena ca gamanīyo bhaviṣyāmi śatrūṇāṃ dvijasattama 13 [vai] yadā nānyaṃ varaṃ vavre bhagavān pākaśāsanaḥ tataḥ prahasya karṇas taṃ punar ity abravīd vacaḥ 14 vidito devadeveśa prāg evāsi mama prabho na tu nyāyyaṃ mayā dātuṃ tava śakra vṛthā varam 15 tvaṃ hi deveśvaraḥ sākṣāt tvayā deyo varo mama anyeṣāṃ caiva bhūtānām īśvaro hy asi bhūtakṛt 16 yadi dāsyāmi te devakuṇḍale kavacaṃ tathā vadhyatām upayāsyāmi tvaṃ ca śakrāvahāsyatām 17 tasmād vinimayaṃ kṛtvā kuṇḍale varma cottamam harasva śakra kāmaṃ me na dadyām aham anyathā 18 [ṣakra] vidito 'haṃ raveḥ pūrvam āyann eva tavāntikam tena te sarvam ākhyātam evam etan na saṃśayaḥ 19 kāmam astu tathā tāta tava karṇa yathecchasī varjayitvā tu me vajraṃ pravṛṇīṣva yad icchasi 20 [vai] tataḥ karṇaḥ prahṛṣṭas tu upasaṃgamya vāsavam amoghāṃ śaktim abhyetya vavre saṃpūrṇamānasaḥ 21 [karṇa] varmaṇā kuṇḍalābhyāṃ ca śaktiṃ me dehi vāsava amoghāṃ śatrusaṃghānāṃ ghātinīṃ pṛtanā mukhe 22 tataḥ saṃcintya manasā muhūrtam iva vāsavaḥ śaktyarthaṃ pṛthivīpāla karṇaṃ vākyam athābravīt 23 kuṇḍale me prayacchasva varma caiva śarīrajam gṛhāṇa karṇa śaktiṃ tvam anena samayena me 24 amoghā hanti śataśaḥ śatrūn mama karacyutā punaś ca pāṇim abhyeti mama daityān vinighnataḥ 25 seyaṃ tava karaṃ prāpya hatvaikaṃ ripum ūrjitam garjantaṃ pratapantaṃ ca mām evaiṣyati sūtaja 26 [karṇa] ekam evāham icchāmi ripuṃ hantuṃ mahāhave garjantaṃ pratapantaṃ ca yato mama bhayaṃ bhavet 27 [indra] ekaṃ haniṣyasi ripuṃ garjaṅgaṃ balinaṃ raṇe tvaṃ tu yaṃ prārthayasy ekaṃ rakṣyate sa mahātmanā 28 yam āhur veda vidvāṃso varāham ajitaṃ harim nārāyaṇam acintyaṃ ca tena kṛṣṇena rakṣyate 29 [karṇa] evam apy astu bhagavann ekavīra vadhe mama amoghā pravarā śaktir yena hanyāṃ pratāpinam 30 utkṛtya tu pradāsyāmi kuṇḍale kavacaṃ ca te nikṛtteṣu ca gātreṣu na me bībhatsatā bhavet 31 [indra] na te bībhatsatā karṇa bhaviṣyati kathaṃ cana vraṇaś cāpi na gātreṣu yas tvaṃ nānṛtam icchasi 32 yādṛśas te pitur varṇas tejo ca vadatāṃ vara tādṛṣenaiva varṇena tvaṃ karṇa bhavitā punaḥ 33 vidyamāneṣu śastreṣu yady amoghām asaṃśaye pramatto mokṣyase cāpi tvayy evaiṣā patiṣyati 34 [karṇa] saṃśayaṃ paramaṃ prāpya vimokṣye vāsavīm imām yathā mām āttha śakra tvaṃ satyam etad bravīmi te 35 [vai] tataḥ śaktiṃ prajvalitāṃ pratigṛhya viśāṃ pate śastraṃ gṛhītvā niśitaṃ sarvagātrāṇy akṛntata 36 tato devā mānavā dānavāś ca; nikṛntantaṃ karṇam ātmānam evam dṛṣṭvā sarve siddhasaṃghāś ca nedur; na hy asyāsīd duḥkhajo vai vikāraḥ 37 tato divyā dundubhayaḥ praṇeduḥ; papātoccaiḥ puṣpavarṣaṃ ca divyam dṛṣṭvā karṇaṃ ṣastra saṃkṛttagātraṃ; muhuś cāpi smayamānaṃ nṛvīram 38 tato chitvā kavacaṃ divyam aṅgāt; tathaivārdraṃ pradadau vāsavāya tathotkṛtya pradadau kuṇḍale te; vaikartanaḥ karmaṇā tena karṇaḥ 39 tataḥ śakraḥ prahasan vañcayitvā; karṇaṃ loke yaśasā yojayitvā kṛtaṃ kāryaṃ pāṇḍavānāṃ hi mene; tataḥ paścād divam evotpapāta 40 śrutvā karṇaṃ muṣitaṃ dhārtarāṣṭrā; dīnāḥ sarve bhagnadarpā ivāsan tāṃ cāvasthāṃ gamitaṃ sūtaputraṃ; śrutvā pāthā jahṛṣuḥ kānanasthāḥ 41 [janam] kvasthā vīrāḥ pāṇḍavās te babhūvuḥ; kutaś caitac chrutavantaḥ priyaṃ te kiṃ vākārṣur dvādaśe 'bde vyatīte; tan me sarvaṃ bhagavān vyākarotu 42 [vai] labdhvā kṛṣṇāṃ saindhavaṃ drāvayitvā; vipraiḥ sārdhaṃ kāmyakād āśramāt te mārkaṇḍeyāc chrutavantaḥ purāṇaṃ; devarṣīṇāṃ caritaṃ vistareṇa 43 pratyājagmuḥ sarathāḥ sānuyātrāḥ; sarvaiḥ sārdhaṃ sūdapaurogavaiś ca tataḥ puṇyaṃ dvaitavanaṃ nṛvīrā; nistīryograṃ vanavāsaṃ samagram |