Sacred Texts  Hinduism  Mahabharata  Index  Book 3 Index  Previous  Next 

Book 3 in English

The Mahabharata in Sanskrit

Book 3
Chapter 108

  1 [लॊमष]
      भगीरदवचः शरुत्वा परियार्दं च थिवौकसाम
      एवम अस्त्व इति राजानं भगवान परत्यभाषत
  2 धारयिष्ये महाबाहॊ गगणात परच्युतां शिवाम
      थिव्यां थेव नथीं पुण्यां तवत्कृते नृपसत्तम
  3 एवम उक्त्वा महाबाहॊ हिमवन्तम उपागमत
      संवृतः पार्षथैर घॊरैर नानाप्रहरणॊथ्यतैः
  4 ततः सदित्वा नरश्रेष्ठं भगीरदम उवाच ह
      परयाचस्व महाबाहॊ शैलराजसुतां नथीम
      पतमानां सरिच्छ्रेष्ठां धारयिष्ये तरिविष्टपात
  5 एतच छरुत्वा वचॊ राजा शर्वेण समुथाहृतम
      परयतः परणतॊ भूत्वा गङ्गां समनुचिन्तयत
  6 ततः पुण्यजला रम्या राज्ञा समनुचिन्तिता
      ईशानं च सदितं थृष्ट्वा गगणात सहसा चयुता
  7 तां परच्युतां ततॊ थृष्ट्वा थेवाः सार्धं महर्षिभिः
      गन्धर्वॊरगरक्षांसि समाजग्मुर थिथृक्षया
  8 ततः पपात गगणाथ गङ्गा हिमवतः सुता
      समुथ्भ्रान्त महावर्ता मीनग्राहसमाकुला
  9 तां थधार हरॊ राजन गङ्गां गगण मेखलाम
      ललाटथेशे पतितां मालां मुक्ता मयीम इव
  10 सा बभूव विसर्पन्ती तरिधा राजन समुथ्रगा
     फेनपुञ्जाकुल जला हंसानाम इव पङ्क्तयः
 11 कव चिथ आभॊग कुटिला परस्खलन्ती कव चित कव चित
     सवफेन पटसंवीता मत्तेव परमथाव्रजत
     कव चित सा तॊयनिनथैर नथन्ती नाथम उत्तमम
 12 एवं परकारान सुबहून कुर्वन्ती गगणाच चयुता
     पृदिवीतलम आसाथ्य भगीरदम अदाब्रवीत
 13 थर्शयस्व महाराज मार्गं केन वरजाम्य अहम
     तवथर्दम अवतीर्णास्मि पृदिवीं पृदिवीपते
 14 एतच छरुत्वा वचॊ राजा परातिष्ठत भगीरदः
     यत्र तानि शरीराणि सागराणां महात्मनाम
     पावनार्दं नरश्रेष्ठ पुण्येन सलिलेन ह
 15 गङ्गाया धारणं कृत्वा हरॊ लॊकनमस्कृतः
     कैलासं पर्वतश्रेष्ठं जगाम तरिथशैः सह
 16 समुथ्रं च समासाथ्य गङ्गया सहितॊ नृपः
     पूरयाम आस वेगेन समुथ्रं वरुणालयम
 17 थुहितृत्वे च नृपतिर गङ्गां समनुकल्पयत
     पितॄणां चॊथकं यत्र थथौ पूर्णमनॊ रदः
 18 एतत ते सर्वम आख्यातं गङ्गा तरिपद गा यदा
     पूरणार्दं समुथ्रस्य पृदिवीम अवतारिता
 19 समुथ्रश च यदा पीतः कारणार्दे महात्मना
     वातापिश च यदा नीतः कषयं स बरह्म हा परभॊ
     अगस्त्येन महाराज यन मां तवं परिपृच्छसि
  1 [lomaṣa]
      bhagīrathavacaḥ śrutvā priyārthaṃ ca divaukasām
      evam astv iti rājānaṃ bhagavān pratyabhāṣata
  2 dhārayiṣye mahābāho gagaṇāt pracyutāṃ śivām
      divyāṃ deva nadīṃ puṇyāṃ tvatkṛte nṛpasattama
  3 evam uktvā mahābāho himavantam upāgamat
      saṃvṛtaḥ pārṣadair ghorair nānāpraharaṇodyataiḥ
  4 tataḥ sthitvā naraśreṣṭhaṃ bhagīratham uvāca ha
      prayācasva mahābāho śailarājasutāṃ nadīm
      patamānāṃ saricchreṣṭhāṃ dhārayiṣye triviṣṭapāt
  5 etac chrutvā vaco rājā śarveṇa samudāhṛtam
      prayataḥ praṇato bhūtvā gaṅgāṃ samanucintayat
  6 tataḥ puṇyajalā ramyā rājñā samanucintitā
      īśānaṃ ca sthitaṃ dṛṣṭvā gagaṇāt sahasā cyutā
  7 tāṃ pracyutāṃ tato dṛṣṭvā devāḥ sārdhaṃ maharṣibhiḥ
      gandharvoragarakṣāṃsi samājagmur didṛkṣayā
  8 tataḥ papāta gagaṇād gaṅgā himavataḥ sutā
      samudbhrānta mahāvartā mīnagrāhasamākulā
  9 tāṃ dadhāra haro rājan gaṅgāṃ gagaṇa mekhalām
      lalāṭadeśe patitāṃ mālāṃ muktā mayīm iva
  10 sā babhūva visarpantī tridhā rājan samudragā
     phenapuñjākula jalā haṃsānām iva paṅktayaḥ
 11 kva cid ābhoga kuṭilā praskhalantī kva cit kva cit
     svaphena paṭasaṃvītā matteva pramadāvrajat
     kva cit sā toyaninadair nadantī nādam uttamam
 12 evaṃ prakārān subahūn kurvantī gagaṇāc cyutā
     pṛthivītalam āsādya bhagīratham athābravīt
 13 darśayasva mahārāja mārgaṃ kena vrajāmy aham
     tvadartham avatīrṇāsmi pṛthivīṃ pṛthivīpate
 14 etac chrutvā vaco rājā prātiṣṭhata bhagīrathaḥ
     yatra tāni śarīrāṇi sāgarāṇāṃ mahātmanām
     pāvanārthaṃ naraśreṣṭha puṇyena salilena ha
 15 gaṅgāyā dhāraṇaṃ kṛtvā haro lokanamaskṛtaḥ
     kailāsaṃ parvataśreṣṭhaṃ jagāma tridaśaiḥ saha
 16 samudraṃ ca samāsādya gaṅgayā sahito nṛpaḥ
     pūrayām āsa vegena samudraṃ varuṇālayam
 17 duhitṛtve ca nṛpatir gaṅgāṃ samanukalpayat
     pitṝṇāṃ codakaṃ yatra dadau pūrṇamano rathaḥ
 18 etat te sarvam ākhyātaṃ gaṅgā tripatha gā yathā
     pūraṇārthaṃ samudrasya pṛthivīm avatāritā
 19 samudraś ca yathā pītaḥ kāraṇārthe mahātmanā
     vātāpiś ca yathā nītaḥ kṣayaṃ sa brahma hā prabho
     agastyena mahārāja yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi


Next: Chapter 109