|
1
[व] तान सर्वान उत्सुकान थृष्ट्वा पाण्डवान थीनचेतसः आश्वासयंस तथा धौम्यॊ बृहस्पतिसमॊ ऽबरवीत 2 बराह्मणानुमतान पुण्यान आश्रमान भरतर्षभ थिशस तीर्दानि शैलांश च शृणु मे गथतॊ नृप 3 पूर्वं पराचीं थिशं राजन राजर्षिगणसेविताम रम्यां ते कीर्तयिष्यामि युधिष्ठिर यदा समृति 4 तस्यां थेवर्षिजुष्टायां नैमिषं नाम भारत यत्र तीर्दानि थेवानां सुपुण्यानि पृदक पृदक 5 यत्र सा गॊमती पुण्या रम्या थेवर्षिसेविता यज्ञभूमिश च थेवानां शामित्रं च विवस्वतः 6 तस्यां गिरिवरः पुण्यॊ गयॊ राजर्षिसत्कृतः शिवं बरह्मसरॊ यत्र सेवितं तरिथशर्षिभिः 7 यथर्दं पुरुषव्याघ्र कीर्तयन्ति पुरातनाः एष्टव्या बहवः पुत्रा यथ्य एकॊ ऽपि गयां वरजेत 8 महानथी च तत्रैव तदा गय शिरॊ ऽनघ यदासौ कीर्त्यते विप्रैर अक्षय्य करणॊ वटः यत्र थत्तं पितृभ्यॊ ऽननम अक्षय्यं भवति परभॊ 9 सा च पुण्यजला यत्र फल्गु नामा महानथी बहुमूलफला चापि कौशिकी भरतर्षभ विश्वा मित्रॊ ऽभयगाथ यत्र बराह्मणत्वं तपॊधनः 10 गङ्गा यत्र नथी पुण्या यस्यास तीरे भगीरदः अयजत तात बहुभिः करतुभिर भूरिथक्षिणैः 11 पाञ्चालेषु च कौरव्य कदयन्त्य उत्पलावतम विश्वा मित्रॊ ऽयजथ यत्र शक्रेण सह कौशिकः यत्रानुवंशं भगवाञ जामथग्न्यस तदा जगौ 12 विश्वामित्रस्य तां थृष्ट्वा विभूतिम अतिमानुषीम कन्य कुब्जे ऽपिबत सॊमम इन्थ्रेण सह कौशिकः ततः कषत्राथ अपाक्रामथ बराह्मणॊ ऽसमीति चाब्रवीत 13 पवित्रम ऋषिभिर जुष्टं पुण्यं पावनम उत्तमम गङ्गायमुनयॊर वीर संगमं लॊकविश्रुतम 14 यत्रायजत भूतात्मा पूर्वम एव पिता महः परयागम इति विख्यातं तस्माथ भरतसत्तम 15 अगस्त्यस्य च राजेन्थ्र तत्राश्रमवरॊ महान हिरण्यबिन्थुः कदितॊ गिरौ कालंजरे नृप 16 अत्यन्यान पर्वतान राजन पुण्यॊ गिरिवरः शिवः महेन्थ्रॊ नाम कौरव्य भार्गवस्य महात्मनः 17 अयजथ यत्र कौन्तेय पूर्वम एव पिता महः यत्र भागीरदी पुण्या सथस्यासीथ युधिष्ठिर 18 यत्रासौ बरह्म शालेति पुण्या खयाता विशां पतौ धूतपाप्मभिर आकीर्णा पुण्यं तस्याश च थर्शनम 19 पवित्रॊ मङ्गलीयश च खयातॊ लॊके सनातनः केथारश च मतङ्गस्य महान आश्रम उत्तमः 20 कुण्डॊथः पर्वतॊ रम्यॊ बहुमूलफलॊथकः नैषधस तृषितॊ यत्र जलं शर्म च लब्धवान 21 यत्र थेव वनं रम्यं तापसैर उपशॊभितम बाहुथा च नथी यत्र नन्था च गिरिमूर्धनि 22 तीर्दानि सरितः शैलाः पुण्यान्य आयतनानि च पराच्यां थिशि महाराज कीर्तितानि मया तव 23 तिसृष्व अन्यासु पुण्यानि थिक्षु तीर्दानि मे शृणु सरितः पर्वतांश चैव पुण्यान्य आयतनानि च |
1
[v] tān sarvān utsukān dṛṣṭvā pāṇḍavān dīnacetasaḥ āśvāsayaṃs tadā dhaumyo bṛhaspatisamo 'bravīt 2 brāhmaṇānumatān puṇyān āśramān bharatarṣabha diśas tīrthāni śailāṃś ca śṛṇu me gadato nṛpa 3 pūrvaṃ prācīṃ diśaṃ rājan rājarṣigaṇasevitām ramyāṃ te kīrtayiṣyāmi yudhiṣṭhira yathā smṛti 4 tasyāṃ devarṣijuṣṭāyāṃ naimiṣaṃ nāma bhārata yatra tīrthāni devānāṃ supuṇyāni pṛthak pṛthak 5 yatra sā gomatī puṇyā ramyā devarṣisevitā yajñabhūmiś ca devānāṃ śāmitraṃ ca vivasvataḥ 6 tasyāṃ girivaraḥ puṇyo gayo rājarṣisatkṛtaḥ śivaṃ brahmasaro yatra sevitaṃ tridaśarṣibhiḥ 7 yadarthaṃ puruṣavyāghra kīrtayanti purātanāḥ eṣṭavyā bahavaḥ putrā yady eko 'pi gayāṃ vrajet 8 mahānadī ca tatraiva tathā gaya śiro 'nagha yathāsau kīrtyate viprair akṣayya karaṇo vaṭaḥ yatra dattaṃ pitṛbhyo 'nnam akṣayyaṃ bhavati prabho 9 sā ca puṇyajalā yatra phalgu nāmā mahānadī bahumūlaphalā cāpi kauśikī bharatarṣabha viśvā mitro 'bhyagād yatra brāhmaṇatvaṃ tapodhanaḥ 10 gaṅgā yatra nadī puṇyā yasyās tīre bhagīrathaḥ ayajat tāta bahubhiḥ kratubhir bhūridakṣiṇaiḥ 11 pāñcāleṣu ca kauravya kathayanty utpalāvatam viśvā mitro 'yajad yatra śakreṇa saha kauśikaḥ yatrānuvaṃśaṃ bhagavāñ jāmadagnyas tathā jagau 12 viśvāmitrasya tāṃ dṛṣṭvā vibhūtim atimānuṣīm kanya kubje 'pibat somam indreṇa saha kauśikaḥ tataḥ kṣatrād apākrāmad brāhmaṇo 'smīti cābravīt 13 pavitram ṛṣibhir juṣṭaṃ puṇyaṃ pāvanam uttamam gaṅgāyamunayor vīra saṃgamaṃ lokaviśrutam 14 yatrāyajata bhūtātmā pūrvam eva pitā mahaḥ prayāgam iti vikhyātaṃ tasmād bharatasattama 15 agastyasya ca rājendra tatrāśramavaro mahān hiraṇyabinduḥ kathito girau kālaṃjare nṛpa 16 atyanyān parvatān rājan puṇyo girivaraḥ śivaḥ mahendro nāma kauravya bhārgavasya mahātmanaḥ 17 ayajad yatra kaunteya pūrvam eva pitā mahaḥ yatra bhāgīrathī puṇyā sadasyāsīd yudhiṣṭhira 18 yatrāsau brahma śāleti puṇyā khyātā viśāṃ patau dhūtapāpmabhir ākīrṇā puṇyaṃ tasyāś ca darśanam 19 pavitro maṅgalīyaś ca khyāto loke sanātanaḥ kedāraś ca mataṅgasya mahān āśrama uttamaḥ 20 kuṇḍodaḥ parvato ramyo bahumūlaphalodakaḥ naiṣadhas tṛṣito yatra jalaṃ śarma ca labdhavān 21 yatra deva vanaṃ ramyaṃ tāpasair upaśobhitam bāhudā ca nadī yatra nandā ca girimūrdhani 22 tīrthāni saritaḥ śailāḥ puṇyāny āyatanāni ca prācyāṃ diśi mahārāja kīrtitāni mayā tava 23 tisṛṣv anyāsu puṇyāni dikṣu tīrthāni me śṛṇu saritaḥ parvatāṃś caiva puṇyāny āyatanāni ca |