|
1
[व] पार्दः पराप्य धनुःश्रेष्ठम अक्षय्यौ च महेषुधी रदं धवजं सभां चैव युधिष्ठिरम अभाषत 2 धनुर अस्त्रं शरा वीर्यं पक्षॊ भूमिर यशॊबलम पराप्तम एतन मया राजन थुष्प्रापं यथ अभीप्सितम 3 तत्र कृत्यम अहं मन्ये कॊशस्यास्य विवर्धनम करम आहारयिष्यामि राज्ञः सर्वान नृपॊत्तम 4 विजयाय परयास्यामि थिशं धनथ रक्षिताम तिदाव अद मुहूर्ते च नक्षत्रे च तदा शिवे 5 धनंजय वचॊ शरुत्वा धर्मराजॊ युधिष्ठिरः सनिग्धगम्भीर नाथिन्या तं गिरा परत्यभाषत 6 सवस्ति वाच्यार्हतॊ विप्रान परयाहि भरतर्षभ थुर्हृथाम अप्रहर्षाय सुहृथां नन्थनाय च विजयस ते धरुवं पार्द परियं कामम अवाप्नुहि 7 इत्य उक्तः परययौ पार्दः सैन्येन महता वृतः अग्निथत्तेन थिव्येन रदेनाथ्भुतकर्मणा 8 तदैव भीमसेनॊ ऽपि यमौ च पुरुषर्षभौ स सैन्याः परययुः सर्वे धर्मराजाभि पूजिताः 9 थिशं धनपतेर इष्टाम अजयत पाकशासनिः भीमसेनस तदा पराचीं सहथेवस तु थक्षिणाम 10 परतीचीं नकुलॊ राजन थिशं वयजयथ अस्त्रवित खाण्डव परस्दम अध्यास्ते धर्मराजॊ युधिष्ठिरः 11 [ज] थिशाम अभिजयं बरह्मन विस्तरेणानुकीर्तय न हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश चरितं महत 12 [वै] धनंजयस्य वक्ष्यामि विजयं पूर्वम एव ते यौगपथ्येन पार्दैर हि विजितेयं वसुंधरा 13 पूर्वं कुणिन्थ विषये वशे चक्रे महीपतीन धनंजयॊ महाबाहुर नातितीव्रेण कर्मणा 14 आनर्तान कालकूटांश च कुणिन्थांश च विजित्य सः सुमण्डलं पापजितं कृतवान अनु सैनिकम 15 स तेन सहितॊ राजन सव्यसाची परंतपः विजिग्ये सकलं थवीपं परतिविन्ध्यं च पार्दिवम 16 सकल थवीपवासांश च सप्त थवीपे च ये नृपाः अर्जुनस्य च सैन्यानां विग्रहस तुमुलॊ ऽभवत 17 स तान अपि महेष्वासॊ विजित्य भरतर्षभ तैर एव सहितः सर्वैः पराग्ज्यॊतिषम उपाथ्रवत 18 तत्र राजा महान आसीथ भगथत्तॊ विशां पते तेनासीत सुमहथ युथ्धं पाण्डवस्य महात्मनः 19 स किरातैश च चीनैश च वृतः पराग्ज्यॊतिषॊ ऽभवत अन्यैश च बहुभिर यॊधैः सागरानूपवासिभिः 20 ततः स थिवसान अष्टौ यॊधयित्वा धनंजयम परहसन्न अब्रवीथ राजा संग्रामे विगतक्लमः 21 उपपन्नं महाबाहॊ तवयि पाण्डवनन्थन पाकशासनथायाथे वीर्यम आहवशॊभिनि 22 अहं सखा सुरेन्थ्रस्य शक्राथ अनवमॊ रणे न च शक्नॊमि ते तात सदातुं परमुखतॊ युधि 23 किम ईप्सितं पाण्डवेय बरूहि किं करवाणि ते यथ वक्ष्यसि महाबाहॊ तत करिष्यामि पुत्रक 24 [अर] कुरूणाम ऋषभॊ राजा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः तस्य पार्दिवताम ईप्से करस तस्मै परथीयताम 25 भवान पितृसखा चैव परीयमाणॊ मयापि च ततॊ नाज्ञापयामि तवां परीतिपूर्वं परथीयताम 26 [भ] कुन्ती मातर यदा मे तवं तदा राजा युधिष्ठिरः सर्वम एतत करिष्यामि किं चान्यत करवाणि ते |
1
[v] pārthaḥ prāpya dhanuḥśreṣṭham akṣayyau ca maheṣudhī rathaṃ dhvajaṃ sabhāṃ caiva yudhiṣṭhiram abhāṣata 2 dhanur astraṃ śarā vīryaṃ pakṣo bhūmir yaśobalam prāptam etan mayā rājan duṣprāpaṃ yad abhīpsitam 3 tatra kṛtyam ahaṃ manye kośasyāsya vivardhanam karam āhārayiṣyāmi rājñaḥ sarvān nṛpottama 4 vijayāya prayāsyāmi diśaṃ dhanada rakṣitām tithāv atha muhūrte ca nakṣatre ca tathā śive 5 dhanaṃjaya vaco śrutvā dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ snigdhagambhīra nādinyā taṃ girā pratyabhāṣata 6 svasti vācyārhato viprān prayāhi bharatarṣabha durhṛdām apraharṣāya suhṛdāṃ nandanāya ca vijayas te dhruvaṃ pārtha priyaṃ kāmam avāpnuhi 7 ity uktaḥ prayayau pārthaḥ sainyena mahatā vṛtaḥ agnidattena divyena rathenādbhutakarmaṇā 8 tathaiva bhīmaseno 'pi yamau ca puruṣarṣabhau sa sainyāḥ prayayuḥ sarve dharmarājābhi pūjitāḥ 9 diśaṃ dhanapater iṣṭām ajayat pākaśāsaniḥ bhīmasenas tathā prācīṃ sahadevas tu dakṣiṇām 10 pratīcīṃ nakulo rājan diśaṃ vyajayad astravit khāṇḍava prastham adhyāste dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ 11 [j] diśām abhijayaṃ brahman vistareṇānukīrtaya na hi tṛpyāmi pūrveṣāṃ śṛṇvānaś caritaṃ mahat 12 [vai] dhanaṃjayasya vakṣyāmi vijayaṃ pūrvam eva te yaugapadyena pārthair hi vijiteyaṃ vasuṃdharā 13 pūrvaṃ kuṇinda viṣaye vaśe cakre mahīpatīn dhanaṃjayo mahābāhur nātitīvreṇa karmaṇā 14 ānartān kālakūṭāṃś ca kuṇindāṃś ca vijitya saḥ sumaṇḍalaṃ pāpajitaṃ kṛtavān anu sainikam 15 sa tena sahito rājan savyasācī paraṃtapaḥ vijigye sakalaṃ dvīpaṃ prativindhyaṃ ca pārthivam 16 sakala dvīpavāsāṃś ca sapta dvīpe ca ye nṛpāḥ arjunasya ca sainyānāṃ vigrahas tumulo 'bhavat 17 sa tān api maheṣvāso vijitya bharatarṣabha tair eva sahitaḥ sarvaiḥ prāgjyotiṣam upādravat 18 tatra rājā mahān āsīd bhagadatto viśāṃ pate tenāsīt sumahad yuddhaṃ pāṇḍavasya mahātmanaḥ 19 sa kirātaiś ca cīnaiś ca vṛtaḥ prāgjyotiṣo 'bhavat anyaiś ca bahubhir yodhaiḥ sāgarānūpavāsibhiḥ 20 tataḥ sa divasān aṣṭau yodhayitvā dhanaṃjayam prahasann abravīd rājā saṃgrāme vigataklamaḥ 21 upapannaṃ mahābāho tvayi pāṇḍavanandana pākaśāsanadāyāde vīryam āhavaśobhini 22 ahaṃ sakhā surendrasya śakrād anavamo raṇe na ca śaknomi te tāta sthātuṃ pramukhato yudhi 23 kim īpsitaṃ pāṇḍaveya brūhi kiṃ karavāṇi te yad vakṣyasi mahābāho tat kariṣyāmi putraka 24 [ar] kurūṇām ṛṣabho rājā dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ tasya pārthivatām īpse karas tasmai pradīyatām 25 bhavān pitṛsakhā caiva prīyamāṇo mayāpi ca tato nājñāpayāmi tvāṃ prītipūrvaṃ pradīyatām 26 [bha] kuntī mātar yathā me tvaṃ tathā rājā yudhiṣṭhiraḥ sarvam etat kariṣyāmi kiṃ cānyat karavāṇi te |