|
1
[वै] पराणाधिकं भीमसेनं कृतविथ्यं धनंजयम थुर्यॊधनॊ लक्षयित्व पर्यतप्यत थुर्मतिः 2 ततॊ वैकर्तनः कर्णः शकुनिश चापि सौबलः अनेकैर अभ्युपायैस ताञ जिघांसन्ति सम पाण्डवान 3 पाण्डवाश चापि तत सर्वं परत्यजानन्न अरिंथमाः उथ्भावनम अकुर्वन्तॊ विथुरस्य मते सदिताः 4 गुणैः समुथितान थृष्ट्वा पौराः पाण्डुसुतांस तथा कदयन्ति सम संभूय चत्वरेषु सभासु च 5 परज्ञा चक्षुर अचक्षुष्ट्वाथ धृतराष्ट्रॊ जनेश्वरः राज्यम अप्राप्तवान पूर्वं सा कदं नृपतिर भवेत 6 तदा भीष्मः शांतनवः सत्यसंधॊ महाव्रतः परत्याख्याय पुरा राज्यं नाथ्य जातु गरहीष्यति 7 ते वयं पाण्डवं जयेष्ठं तरुणं वृथ्धशीलिनम अभिषिञ्चाम साध्व अथ्य सत्यं करुणवेथिनम 8 स हि भीष्मं शांतनवं धृतराष्ट्रं च धर्मवित सपुत्रं विविधैर भॊगैर यॊजयिष्यति पूजयन 9 तेषां थुर्यॊधनः शरुत्वा तानि वाक्यानि भाषताम युधिष्ठिरानुरक्तानां पर्यतप्यत थुर्मतिः 10 स तप्यमानॊ थुष्टात्मा तेषां वाचॊ न चक्षमे ईर्ष्यया चाभिसंतप्तॊ धृतराष्ट्रम उपागमत 11 ततॊ विरहितं थृष्ट्वा पितरं परतिपूज्य सः पौरानुराग संतप्तः पश्चाथ इथम अभाषत 12 शरुता मे जल्पतां तात परौराणाम अशिवा गिरः तवाम अनाथृत्य भीष्मं च पतिम इच्छन्ति पाण्डवम 13 मतम एतच च भीष्मस्य न स राज्यं बुभूषति अस्माकं तु परां पीडां चिकीर्षन्ति पुरे जनाः 14 पितृतः पराप्तवान राज्यं पाण्डुर आत्मगुणैः पुरा तवम अप्य अगुण संयॊगात पराप्तं राज्यं न लब्धवान 15 स एष पाण्डॊर थायाथ्यं यथि पराप्नॊति पाण्डवः तस्य पुत्रॊ धरुवं पराप्तस तस्य तस्येति चापरः 16 ते वयं राजवंशेन हीनाः सह सुतैर अपि अवज्ञाता भविष्यामॊ लॊकस्य जगतीपते 17 सततं निरयं पराप्ताः परपिण्डॊपजीविनः न भवेम यदा राजंस तदा शीघ्रं विधीयताम 18 अभविष्यः सदिरॊ राज्ये यथि हि तवं पुरा नृप धरुवं पराप्स्याम च वयं राज्यम अप्य अवशे जने |
1
[vai] prāṇādhikaṃ bhīmasenaṃ kṛtavidyaṃ dhanaṃjayam duryodhano lakṣayitva paryatapyata durmatiḥ 2 tato vaikartanaḥ karṇaḥ śakuniś cāpi saubalaḥ anekair abhyupāyais tāñ jighāṃsanti sma pāṇḍavān 3 pāṇḍavāś cāpi tat sarvaṃ pratyajānann ariṃdamāḥ udbhāvanam akurvanto vidurasya mate sthitāḥ 4 guṇaiḥ samuditān dṛṣṭvā paurāḥ pāṇḍusutāṃs tadā kathayanti sma saṃbhūya catvareṣu sabhāsu ca 5 prajñā cakṣur acakṣuṣṭvād dhṛtarāṣṭro janeśvaraḥ rājyam aprāptavān pūrvaṃ sā kathaṃ nṛpatir bhavet 6 tathā bhīṣmaḥ śāṃtanavaḥ satyasaṃdho mahāvrataḥ pratyākhyāya purā rājyaṃ nādya jātu grahīṣyati 7 te vayaṃ pāṇḍavaṃ jyeṣṭhaṃ taruṇaṃ vṛddhaśīlinam abhiṣiñcāma sādhv adya satyaṃ karuṇavedinam 8 sa hi bhīṣmaṃ śāṃtanavaṃ dhṛtarāṣṭraṃ ca dharmavit saputraṃ vividhair bhogair yojayiṣyati pūjayan 9 teṣāṃ duryodhanaḥ śrutvā tāni vākyāni bhāṣatām yudhiṣṭhirānuraktānāṃ paryatapyata durmatiḥ 10 sa tapyamāno duṣṭātmā teṣāṃ vāco na cakṣame īrṣyayā cābhisaṃtapto dhṛtarāṣṭram upāgamat 11 tato virahitaṃ dṛṣṭvā pitaraṃ pratipūjya saḥ paurānurāga saṃtaptaḥ paścād idam abhāṣata 12 śrutā me jalpatāṃ tāta praurāṇām aśivā giraḥ tvām anādṛtya bhīṣmaṃ ca patim icchanti pāṇḍavam 13 matam etac ca bhīṣmasya na sa rājyaṃ bubhūṣati asmākaṃ tu parāṃ pīḍāṃ cikīrṣanti pure janāḥ 14 pitṛtaḥ prāptavān rājyaṃ pāṇḍur ātmaguṇaiḥ purā tvam apy aguṇa saṃyogāt prāptaṃ rājyaṃ na labdhavān 15 sa eṣa pāṇḍor dāyādyaṃ yadi prāpnoti pāṇḍavaḥ tasya putro dhruvaṃ prāptas tasya tasyeti cāparaḥ 16 te vayaṃ rājavaṃśena hīnāḥ saha sutair api avajñātā bhaviṣyāmo lokasya jagatīpate 17 satataṃ nirayaṃ prāptāḥ parapiṇḍopajīvinaḥ na bhavema yathā rājaṃs tathā śīghraṃ vidhīyatām 18 abhaviṣyaḥ sthiro rājye yadi hi tvaṃ purā nṛpa dhruvaṃ prāpsyāma ca vayaṃ rājyam apy avaśe jane |