|
1
[ज] बालॊ वाक्यं सदविर इव परभाषते; नायं बालः सदविरॊ ऽयं मतॊ मे इच्छाम्य अहं वरम अस्मै परथातुं; तन मे विप्रा वितरध्वं समेताः 2 [सथस्याह] बालॊ ऽपि विप्रॊ मान्य एवेह राज्ञां; यश चाविथ्वान यश च विथ्वान यदावत सर्वान कामांस तवत्त एषॊ ऽरहते ऽथय; यदा च नस तक्षक एति शीघ्रम 3 [स] वयाहर्तुकामे वरथे नृपे थविजं; वरं वृणीष्वेति ततॊ ऽभयुवाच हॊता वाक्यं नातिहृष्टान्तर आत्मा; कर्मण्य अस्मिंस तक्षकॊ नैति तावत 4 [ज] यदा चेथं कर्म समाप्यते मे; यदा च नस तक्षक एति शीघ्रम तदा भवन्तः परयतन्तु सर्वे; परं शक्त्या स हि मे विथ्विषाणः 5 [रत्विजह] यदाशास्त्राणि नः पराहुर यदा शंसति पावकः इन्थ्रस्य भवने राजंस तक्षकॊ भयपीडितः 6 [स] यदा सूतॊ लॊहिताक्षॊ महात्मा; पौराणिकॊ वेथितवान पुरस्तात स राजानं पराह पृष्टस तथानीं; यदाहुर विप्रास तथ्वथ एतन नृथेव 7 पुराणम आगम्य ततॊ बरवीम्य अहं; थत्तं तस्मै वरम इन्थ्रेण राजन वसेह तवं मत्सकाशे सुगुप्तॊ; न पावकस तवां परथहिष्यतीति 8 एतच छरुत्वा थीक्षितस तप्यमान; आस्ते हॊतारं चॊथयन कर्मकाले हॊता च यत्तः स जुहाव मन्त्रैर; अदॊ इन्थ्रः सवयम एवाजगाम 9 विमानम आरुह्य महानुभावः; सर्वैर थेवैः परिसंस्तूयमानः बलाहकैश चाप्य अनुगम्यमानॊ; विथ्याधरैर अप्सरसां गणैश च 10 तस्यॊत्तरीये निहितः स नागॊ; भयॊथ्विग्नः शर्म नैवाभ्यगच्छत ततॊ राजा मन्त्रविथॊ ऽबरवीत पुनः; करुथ्धॊ वाक्यं तक्षकस्यान्तम इच्छन 11 इन्थ्रस्य भवने विप्रा यथि नागः स तक्षकः तम इन्थ्रेणैव सहितं पातयध्वं विभावसौ 12 [रत्विजह] अयम आयाति वै तूर्णं तक्षकस ते वशं नृप शरूयते ऽसय महान नाथॊ रुवतॊ भैरवं भयात 13 नूनं मुक्तॊ वज्रभृता स नागॊ; भरष्टश चाङ्कान मन्त्रविस्रस्त कायः घूर्णन्न आकाशे नष्टसंज्ञॊ ऽभयुपैति; तीव्रान निःश्वासान निःश्वसन पन्नगेन्थ्रः 14 वर्तते तव राजेन्थ्र कर्मैतथ विधिवत परभॊ अस्मै तु थविजमुख्याय वरं तवं थातुम अर्हसि 15 [ज] बालाभिरूपस्य तवाप्रमेय; वरं परयच्छामि यदानुरूपम वृणीष्व यत ते ऽभिमतं हृथि सदितं; तत ते परथास्याम्य अपि चेथ अथेयम 16 [स] पतिष्यमाणे नागेन्थ्रे तक्षके जातवेथसि इथम अन्तरम इत्य एवं तथास्तीकॊ ऽभयचॊथयत 17 वरं थथासि चेन मह्यं वृणॊमि जनमेजय सत्रं ते विरमत्व एतन न पतेयुर इहॊरगाः 18 एवम उक्तस ततॊ राजा बरह्मन पारिक्षितस तथा नातिहृष्टमना वाक्यम आस्तीकम इथम अब्रवीत 19 सुवर्णं रजतं गाश च यच चान्यन मन्यसे विभॊ तत ते थथ्यां वरं विप्र न निवर्तेत करतुर मम 20 [आ] सुवर्णं रजतं गाश च न तवां राजन वृणॊम्य अहम सत्रं ते विरमत्व एतत सवस्ति मातृकुलस्य नः 21 [स] आस्तीकेनैवम उक्तस तु राजा पारिक्षितस तथा पुनः पुनर उवाचेथम आस्तीकं वथतां वरम 22 अन्यं वरय भथ्रं ते वरं थविज वरॊत्तम अयाचत न चाप्य अन्यं वरं स भृगुनन्थन 23 ततॊ वेथविथस तत्र सथस्याः सर्व एव तम राजानम ऊचुः सहिता लभतां बराह्मणॊ वरम |
1
[j] bālo vākyaṃ sthavira iva prabhāṣate; nāyaṃ bālaḥ sthaviro 'yaṃ mato me icchāmy ahaṃ varam asmai pradātuṃ; tan me viprā vitaradhvaṃ sametāḥ 2 [sadasyāh] bālo 'pi vipro mānya eveha rājñāṃ; yaś cāvidvān yaś ca vidvān yathāvat sarvān kāmāṃs tvatta eṣo 'rhate 'dya; yathā ca nas takṣaka eti śīghram 3 [s] vyāhartukāme varade nṛpe dvijaṃ; varaṃ vṛṇīṣveti tato 'bhyuvāca hotā vākyaṃ nātihṛṣṭāntar ātmā; karmaṇy asmiṃs takṣako naiti tāvat 4 [j] yathā cedaṃ karma samāpyate me; yathā ca nas takṣaka eti śīghram tathā bhavantaḥ prayatantu sarve; paraṃ śaktyā sa hi me vidviṣāṇaḥ 5 [rtvijah] yathāśāstrāṇi naḥ prāhur yathā śaṃsati pāvakaḥ indrasya bhavane rājaṃs takṣako bhayapīḍitaḥ 6 [s] yathā sūto lohitākṣo mahātmā; paurāṇiko veditavān purastāt sa rājānaṃ prāha pṛṣṭas tadānīṃ; yathāhur viprās tadvad etan nṛdeva 7 purāṇam āgamya tato bravīmy ahaṃ; dattaṃ tasmai varam indreṇa rājan vaseha tvaṃ matsakāśe sugupto; na pāvakas tvāṃ pradahiṣyatīti 8 etac chrutvā dīkṣitas tapyamāna; āste hotāraṃ codayan karmakāle hotā ca yattaḥ sa juhāva mantrair; atho indraḥ svayam evājagāma 9 vimānam āruhya mahānubhāvaḥ; sarvair devaiḥ parisaṃstūyamānaḥ balāhakaiś cāpy anugamyamāno; vidyādharair apsarasāṃ gaṇaiś ca 10 tasyottarīye nihitaḥ sa nāgo; bhayodvignaḥ śarma naivābhyagacchat tato rājā mantravido 'bravīt punaḥ; kruddho vākyaṃ takṣakasyāntam icchan 11 indrasya bhavane viprā yadi nāgaḥ sa takṣakaḥ tam indreṇaiva sahitaṃ pātayadhvaṃ vibhāvasau 12 [rtvijah] ayam āyāti vai tūrṇaṃ takṣakas te vaśaṃ nṛpa śrūyate 'sya mahān nādo ruvato bhairavaṃ bhayāt 13 nūnaṃ mukto vajrabhṛtā sa nāgo; bhraṣṭaś cāṅkān mantravisrasta kāyaḥ ghūrṇann ākāśe naṣṭasaṃjño 'bhyupaiti; tīvrān niḥśvāsān niḥśvasan pannagendraḥ 14 vartate tava rājendra karmaitad vidhivat prabho asmai tu dvijamukhyāya varaṃ tvaṃ dātum arhasi 15 [j] bālābhirūpasya tavāprameya; varaṃ prayacchāmi yathānurūpam vṛṇīṣva yat te 'bhimataṃ hṛdi sthitaṃ; tat te pradāsyāmy api ced adeyam 16 [s] patiṣyamāṇe nāgendre takṣake jātavedasi idam antaram ity evaṃ tadāstīko 'bhyacodayat 17 varaṃ dadāsi cen mahyaṃ vṛṇomi janamejaya satraṃ te viramatv etan na pateyur ihoragāḥ 18 evam uktas tato rājā brahman pārikṣitas tadā nātihṛṣṭamanā vākyam āstīkam idam abravīt 19 suvarṇaṃ rajataṃ gāś ca yac cānyan manyase vibho tat te dadyāṃ varaṃ vipra na nivartet kratur mama 20 [ā] suvarṇaṃ rajataṃ gāś ca na tvāṃ rājan vṛṇomy aham satraṃ te viramatv etat svasti mātṛkulasya naḥ 21 [s] āstīkenaivam uktas tu rājā pārikṣitas tadā punaḥ punar uvācedam āstīkaṃ vadatāṃ varam 22 anyaṃ varaya bhadraṃ te varaṃ dvija varottama ayācata na cāpy anyaṃ varaṃ sa bhṛgunandana 23 tato vedavidas tatra sadasyāḥ sarva eva tam rājānam ūcuḥ sahitā labhatāṃ brāhmaṇo varam |